Khi đào được sùng, tay phải họ nắm đầu con vật, tay trái dùng móng xé khúc cuối da đuôi ra và lại dùng tay phải vẩy thật mạnh...
Hằng năm, khi những cơn mưa cuối mùa và những trận lụt đã dứt, đồng bào Cơ Tu ở miền núi phía tây Quảng Nam lại rủ nhau từng nhóm đi men theo các bờ suối để đào tìm một loại côn trùng có tên là sùng đất (còn gọi là cờ đang) về làm thuốc cường dương!
Các già làng sống lâu năm trong vùng cho hay, sùng đất bình thường to bằng ngón tay út người lớn, có các màu sắc trắng ngà, trắng xanh hoặc màu vàng, với đầu màu cánh kiến khá cứng, có 2 răng màu đen nằm ngang. Da ấu trùng nhăn, có nhiều đốt, mỗi đốt có từ 1 - 2 nếp (trừ 2 đốt cuối) và các đốt đều có lông tơ hình móc câu.
Chúng thường sống ở các bãi bồi ven sông hoặc tại các vùng đất pha cát và nhiều lá mục, hay ven các sườn đồi, nơi có đất ẩm thấp ở miền trung du, miền núi nước ta. Cứ mỗi năm, đến vụ đông - xuân, khi bà con miền núi cày đất nà (bãi bồi ven suối) để trồng đậu, có người mang giỏ lẽo đẽo đi sau đường cày để nhặt sùng đất về nấu ăn. Do sùng đất thích ăn rễ đậu, bắp nên bà con bắt chúng là vừa bảo vệ hoa màu, vừa có tí mồi đặc biệt để bồi dưỡng và nhâm nhi vào buổi chiều.
Đồng bào dân tộc Quảng Nam đào sùng đất rất thạo. Khi đào được sùng, tay phải họ nắm đầu con vật, tay trái dùng móng xé khúc cuối da đuôi ra và lại dùng tay phải vẩy thật mạnh, phần ruột đen (phân) sẽ văng ra ngoài, phần còn lại trong lớp vỏ mềm là một chất dịch màu trắng ngà giống như sữa, như chất dịch trong con nhộng tằm. Kết thúc buổi đào, họ mang giỏ ấu trùng xuống suối rửa sạch rồi mang về nhà, chế biến thành món đặc sản.
Không có loại “mồi” nào hấp dẫn hơn sùng đất khi hương thơm từ chảo rang tỏa từ bếp lửa hồng ấm áp.
Những người dân chuyên đào sùng đất ở thôn Tà Lâu, xã Ba, huyện Đông Giang (Quảng Nam) cho biết: Người Cơ Tu chỉ cần nhìn cây cỏ trên mặt đất, chỗ nào bị héo úa hoặc chết là xác định được nơi có sùng đất vì con sùng thường đào bới và cắn đứt rễ cây cỏ để ăn.
Ngoài ra những nơi nào có heo rừng ủi, nơi đó chắc chắn sẽ có nhiều sùng đất vì mũi heo rừng rất thính và chúng rất khoái ăn sùng. Tuy nhiên, khi đào trên đồi thì toàn sùng nhỏ do đất đồi thiếu chất dinh dưỡng, muốn bắt những con sùng lớn (cỡ ngón tay cái) thì phải đào ở các bãi bồi ven suối, ven khe.
Thực tế cho thấy, sùng đất là món ăn rất bổ dưỡng và ngon. Nó không những có vị ngọt đậm đà như thịt gà mà còn có tác dụng làm các cơn đau khớp, nhức mỏi giảm dần nên người ta rất thích ăn. Ngoài ra, khi ăn sùng đất, đời sống tình ái của người đàn ông Cơ Tu quả có cải thiện.
Theo các già làng ở đây, từ thời xa xưa, những người đàn ông Cơ Tu giàu có thường cưới nhiều vợ. Để chiều lòng tất cả các bà, họ thường cho người đi đào sùng đất về làm món tẩm bổ. Sùng đất đã trở thành bài thuốc dân gian giúp bổ thận, cường dương, chữa chứng yếu sinh lý và đau lưng, khớp, nhức mỏi tay chân, chân run mắt mờ… ở nam giới Cơ Tu từ lâu đời.
Theo Đông y, từ thời xa xưa, người ta đã biết đến con sùng đất và liệt nó vào danh sách các loại dược liệu quý. Sùng đất sau khi đào lên, bỏ ruột, đem rửa sạch, ngâm vào nước sôi khoảng 15-20 phút rồi vớt ra đem phơi hoặc sấy khô. Khi ăn thường có vị mặn, tính hơi ấm, tác dụng bổ thận, tráng dương, ích khí. Hằng ngày, người ta dùng từ 10 - 20gr sùng đất dưới dạng hoàn tán hoặc rượu ngâm. Cách khác là bắc xoong lên bếp cho nóng, sau đó cho sùng đất đã rửa sạch để ráo nước vào, đảo đều, lúc đó mỡ từ chính thân con sùng sẽ tươm ra, đủ để “rang” chín nó. Không có loại “mồi” nào hấp dẫn hơn sùng đất khi hương thơm từ chảo rang tỏa từ bếp lửa hồng ấm áp.
Đặc sản thực sự
Sùng đất um với đọt non là món ăn truyền thống rất hấp dẫn của đồng bào người Cơ Tu. Với họ, đây là món ăn “thiên – niên – kiện” có thể làm tăng cường sinh lực đàn ông. Tuy nhiên, do sùng đất chỉ xuất hiện vào một thời điểm ngắn trong năm và sau mùa mưa lụt, nên bây giờ rất hiếm gặp và chỉ còn ít người thưởng thức món đặc sản này.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Săn "sùng đất" để tăng khả năng yêu
