Một chiến dịch kư tên vào thỉnh nguyện thư được phát động với mục đích yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ ban hành đạo luật hạn chế người Mỹ gốc Việt đi du lịch cũng như gửi tiền về VN v́ nhà cầm quyền Hà Nội vi phạm nhân quyền.
Những ư kiến trái chiều
Nhân viên ngân hàng đếm ngọai tệ trong một ngân hàng ở VN/AFP photo
Chiến dịch kư tên vào thỉnh nguyện thư này được phát động vào ngày 12/4/2013. Có nhiều ư kiến tranh căi trái chiều về thỉnh nguyện thư ngay sau khi vừa được phát động. Một số những người Việt hải ngoại mà đài ACTD có dịp trao đổi cho biết họ nhiệt t́nh ủng hộ thỉnh nguyện thư này. Một người Việt ở Mỹ cho biết v́ sao ông ủng hộ:
“Kiến nghị này th́ tôi hoàn toàn đồng ư. Tôi thấy người Việt ở bên đây họ làm cũng cực khổ chứ không phải không nhé, mới có đồng tiền. Nhưng tôi thấy họ gửi về nhiều quá sức đi. Thú thật tôi cũng có về cách đây mấy năm rồi, ở bên đấy nhiều khi họ nhận những đồng tiền bên nhà gửi về cho bà con đó, họ phung phí một cách không đúng cách. Nên nếu chính phủ Hoa Kỳ và Tổng thống Obama ra dự thảo để hạn chế th́ tôi rất đồng ư và ủng hộ”.
Bà Tuyết Lê hiện đang cư ngụ tại Hà Lan cho biết ủng hộ tuyệt đối thỉnh nguyện thư v́ bà cho rằng đây là cách để chế độ Cộng Sản ở VN phải thay đổi. Bà Tuyết Lê nói lên ư kiến của ḿnh:
“Ủng hộ 100%. V́ ḿnh về VN chỉ thấy chuyện buồn đau, nh́n thấy Cộng Sản đàn áp, ức hiếp dân ḿnh làm ḿnh đau ḷng thêm, về đâu có ǵ vui thú đâu. Nếu ḿnh vẫn tiếp tục gửi tiền hoặc đi du lịch VN là 1 cách gián tiếp tiếp tay giúp cho Cộng Sản lớn mạnh hơn. Thật ra vấn đề này nếu được nhiều người phổ biến rộng ra được nhiều người hưởng ứng th́ rất là hay, rất tốt. Đó là một đ̣n có thể đánh được Cộng Sản”.
Một bạn trẻ có cuộc sống hài ḷng ở quê hương thứ hai- Anh Quốc, thường về VN trong các chuyến đi thiện nguyện lại lên tiếng ủng hộ thỉnh nguyện thư. Trả lời câu hỏi của Ḥa Ái rằng có sự mâu thuẫn nào không khi bản thân ḿnh lại rất nhiệt t́nh trong việc gửi tiền về VN cũng như hay về nước giúp đỡ cho người Việt ở quốc nội, cô Thảo lư giải là dù nhiệt tâm đến mấy th́ những giúp đỡ này cũng không hoàn toàn đến tận tay những người cần giúp đỡ thực sự. Cô Thảo nhấn mạnh v́ c̣n có quá nhiều sự nhiễu nhương và tham nhũng cho nên dù tích cực hỗ trợ, giúp đỡ cho người dân nhưng vẫn không thay đổi được ǵ.
“Chống Trung Quốc, chống Pháp, chống Mỹ cũng anh hùng hết. Thế kỷ nào lật đổ những triều đại vua chúa nào xấu trong VN đều được. Thế tại sao triều đại này không lật được? Về VN được hay không đối với em không quan trọng. Quê hương thứ hai của em là ở Ăng-lê. C̣n về chính trị bây giờ th́ không nên giúp cho người dân VN nghèo khổ. Tại v́ nếu ḿnh c̣n giúp th́ tạo cho chính phủ VN c̣n có điều kiện cưỡng ép. Người ta lỡ nghèo th́ để nghèo luôn đi. Khi nó (Cộng Sản) lụn bại rồi ḿnh cứu lại họ sau”.
Đi du lịch, giúp gia đ́nh…Nói chung đó là việc riêng của người ta. Tại sao lại vận động chống lại? Cảm thấy cuộc vận động này là vô duyên nhất trên đời.
-Một việt kiều ở Úc
Thế c̣n những người Việt hải ngoại có gia đ́nh, người thân ở VN hầu hết lại cho rằng thỉnh nguyện thư kêu gọi phương cách này là vô lư. Một việt kiều ở Úc lên tiếng phản đối:
“Đi du lịch, giúp gia đ́nh…Nói chung đó là việc riêng của người ta. Tại sao lại vận động chống lại? Cảm thấy cuộc vận động này là vô duyên nhất trên đời”.
Trong khi đó, một số người Việt hiện sinh sống ở các quốc gia Đông Âu lại quả quyết rằng đây không phải là cách để thay đổi chế độ Cộng Sản ở VN. Đa số người Việt từng sống với chế độ Cộng Sản ở Liên Xô, Đông Đức, Ba Lan…chia sẻ rằng Cộng Sản khi có tiền họ sẽ tiêu xài, ăn chơi và tự xâu xé lẫn nhau th́ may ra mới sụp đổ được. Một Việt kiều sống ở Cộng Ḥa Czech trong thời gian 1/4 thế kỷ nhận xét:
“Từ góc nh́n của tôi th́ tôi đă sống ở đây trước thời Cộng Sản sụp đổ cho đến khi Cộng Sản sụp đổ th́ tôi nghĩ rằng đây là một cách làm có thể nói là quá cũ hoặc sai lầm. V́ Cộng Sản không bị sụp đổ nếu họ bị cô lập. Có thể nói là họ bị sụp đổ khi họ không c̣n đoàn kết được với nhau nữa”.
Liệu có khả thi?
Giới trẻ VN thưởng thức cà phê Starbucks ở Sài G̣n. AFP photo
Với kinh nghiệm sống chung với Cộng Sản, những người Việt ở Đông Âu cho rằng cách thức hạn chế đi du lịch và gửi tiền về VN chỉ làm khổ người thân ở trong nước mà thôi. V́ thế nếu thương th́ cứ gửi tiền về giúp đỡ người nhà. V́ theo họ nếu sống ở chế độ Cộng Sản mà không có tiền th́ không làm được ǵ được và rất khổ. Những người Việt ở Đông Âu kêu gọi cần phải đối thoại với người dân trong nước để hiểu được nhu cầu của người dân cần ǵ nếu mong muốn nh́n thấy VN thay đổi. Những vấn đề như đàn áp tôn giáo hay nạn cưỡng chế đất đai sai trái, là những vấn đề thực tiễn đến cuộc sống của người dân hiện nay. V́ thế thay v́ cấm gửi tiền về th́ nên chuyển tiền giúp những người dân này.
Ông Nguyễn Gia Kiểng, một trong những người thành lập “Tập hợp Dân chủ Đa nguyên” ở Pháp lên tiếng không đồng ư với nội dung của thỉnh nguyện thư với lời phân tích v́ vũ khí tự vệ của các chế độ độc tài kể cả chế độ Cộng Sản VN là bức tường bưng bít, là sự cô lập dân tộc VN để dễ thống trị. Theo ông Nguyễn Gia Kiểng th́ phải nên mở tung cánh cửa bưng bít đó để làm yếu chế độ Cộng Sản. VN cần phải có sự trao đổi với thế giới bên ngoài. Ông Nguyễn Gia Kiểng phân tích:
“Tôi nghĩ rằng không nên lầm lẫn chế tài chế độ Cộng Sản VN với chế tài nhân dân VN. Bởi v́ trong số tiền gửi về VN th́ trong đó có nhiều số tiền được tài trợ cho những gia đ́nh nghèo khó, gặp khó khăn về mặt kinh tế”.
Tôi nghĩ rằng không nên lầm lẫn chế tài chế độ Cộng Sản VN với chế tài nhân dân VN. Bởi v́ trong số tiền gửi về VN th́ trong đó có nhiều số tiền được tài trợ cho những gia đ́nh nghèo khó, gặp khó khăn về mặt kinh tế.
-Ông Nguyễn Gia Kiểng
Ông Nguyễn Gia Kiểng nói là trong trường hợp chiến dịch này thành công đưa đến việc chính phủ Mỹ giới hạn hoặc cấm đoán sự trao đổi, những dịch vụ gửi tiền về VN th́ có thể tạo ra những vấn đề thương tâm về mặt nhân đạo. Tuy nhiên, ông Kiểng cho rằng nên có sự kêu gọi kư thỉnh nguyện thư để chế tài chế độ Cộng Sản VN bằng cách yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ nên kiểm soát lượng tiền bẩn đă tẩy thành tiền sạch. Ông Kiểng cho biết những khoản tiền tham nhũng, những khoản tiền buôn lậu kể cả buôn lậu bạch phiến được gửi ra nước ngoài trong những vali tiền mặt sau đó được bán lại hoặc lấy ra khơi các ngân hàng và chuyển về VN là rất lớn. Ông Nguyễn Gia Kiểng nói:
“Thỉnh nguyện thư này xuất phát từ sự phẫn nộ sau những vi phạm nhân quyền của chính quyền Cộng Sản. Có lẽ các anh em ở Hoa Kỳ b́nh tĩnh 1 chút. Những anh em tranh đấu ở Hoa Kỳ nên làm 1 việc sẽ có lợi hơn nhiều như yêu cầu chính phủ kiểm soát chặt chẽ những nguồn tiền đến từ VN”.
Sau đúng tṛn một tháng thỉnh nguyện thư kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ ban hành đạo luật hạn chế đi du lịch và gửi tiền về VN thu được 1471 chữ kư.
Ḥa Ái, phóng viên RFA