Thủ tướng Việt Nam vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm, song với vị thế đă suy yếu
Hà Nội, Việt Nam – Các nhà lập pháp Việt Nam đă dành cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng một sự ủng hộ miễn cưỡng trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đầu tiên diễn ra ở đây, cuộc bỏ phiếu được xem như một bước tiến nhỏ hướng tới một phong cách quản trị quốc gia đa nguyên hơn tại đất nước cộng sản độc đảng này.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang phải chịu áp lực do thành tích điều hành kinh tế kém cỏi, một nền kinh tế trước kia nằm trong số vận hành tốt nhất ở Châu Á nhưng hiện đang ngập ch́m trong nợ xấu và có môi trường đầu tư ảm đạm. Năm ngoái, ông đă thoát hiểm khi bị thách thức vị trí lănh đạo trong một cuộc hội nghị của giới lănh đạo đảng.
Nguyễn Tấn Dũng cùng 46 bộ trưởng và quan chức nhà nước cấp cao khác phải đối mặt với cuộc bỏ phiếu của các vị Đại biểu Quốc hội, cuộc bỏ phiếu đầu tiên trong một quy tŕnh thường niên kể từ nay về sau hầu cho một công chúng đang ngày càng tỏ ra tự tin thấy rằng các nhà lănh đạo phản ứng nhanh nhạy hơn trước đ̣i hỏi của họ. Cuộc bỏ phiếu kín diễn ra trong ngày thứ Hai và kết quả được loan báo trong ngày thứ Ba.
Với việc trên 90% trong tổng số 498 Đại biểu Quốc hội là những người giữ thẻ đảng, không ai kỳ vọng một quan chức nào đó nhận được kết quả nghèo nàn đến mức có thể dẫn đến chuyện từ chức.
Dù vậy, trên 30% đại biểu vẫn dành cho Nguyễn Tấn Dũng lá phiếu “tín nhiệm thấp”, dấu hiệu chia rẽ rơ ràng trong nội bộ đảng về nhiệm kỳ thứ hai (kết thúc vào năm 2016) của ông. Theo các nhà phân tích, kết quả đó tự nó không ảnh hưởng đến vị trí của Thủ tướng, song lại có thể được các đối thủ sử dụng trong các cuộc điều đ́nh nội bộ về tương lai của ông.
Các thành viên Quốc hội phải bỏ phiếu để thể hiện xem là họ “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm” hay “tín nhiệm thấp” các quan chức. Nguyên tắc bỏ phiếu kín quy định rằng những quan chức với trên 60% “phiếu tín nhiệm thấp” có thể sẽ phải từ chức.
Nguyễn Tấn Dũng nhận được 160 phiếu “tín nhiệm thấp” trên tổng số 492 phiếu, đứng vị trí thứ ba trong số những người có số phiếu tiêu cực cao nhất. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, người được nh́n nhận rộng răi như là đối thủ chính trị chính của ông phía sau cánh cửa khép kín của các cuộc hội họp trong đảng, chỉ phải nhận 28 phiếu “tín nhiệm thấp”.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhận được 209 phiếu “tín nhiệm thấp”, được cho là phản ảnh kết quả điều hành nền kinh tế của ông. Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo nhận được 177 phiếu “tín nhiệm thấp”. Ngoài nền kinh tế, chuẩn mực nghèo nàn của các trường học từ tiểu học đến đại học cũng là một mối quan ngại chính của công chúng.
Edmund Malesky, chuyên gia về Việt Nam tại Đại học Duke (Hoa Kỳ), b́nh luận: “Điều này thực sự cho thấy các vị Đại biểu Quốc hội đang làm công việc của ḿnh. Ở đây chắc chắn đă xuất hiện một phản ứng nhanh nhạy nào đó trước đ̣i hỏi của các cộng đồng cử tri. Hai nhân vật gắn liền với kết quả vận hành nền kinh tế đạt tỷ lệ phiếu tín nhiệm thấp dưới mức trung b́nh.”
Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc nhận xét rằng cuộc bỏ phiếu đă phản ảnh “thực tế cuộc sống cùng những chủ đề thúc bách và… phần nào phản ảnh những nỗi bất b́nh của nhân dân”.
Những vấn đề về cấu trúc đang hoành hành trong nền kinh tế và sự chỉ trích cũng như giám sát ngày càng tăng của đảng đối với mạng Internet đă châm ng̣i cho những lời kêu gọi cải cách từ một số người trong đảng. Trong khi vẫn tiếp tục bắt bớ các nhà bất đồng chính kiến, đảng lại sửa đổi hiến pháp, và có thể sẽ giảm nhẹ ngôn từ về vai tṛ của nhà nước trong nền kinh tế.
Jonathan London, một chuyên gia về Việt Nam từ Đại học Hồng Kông, nhận xét rằng cuộc bỏ phiếu cho thấy “Việt Nam đang vạch ra lộ tŕnh cho riêng ḿnh”, cho dù chậm chạp. Ông khẳng định rằng sự kiện tương tự sẽ không thể xẩy ra ở Trung Quốc, quốc gia cộng sản láng giếng lớn hơn nhiều so với Việt Nam.
“Có lẽ do sự cần thiết mà Việt Nam đang tỏ ra ưa thích một thứ nhăn hiệu chính trị mang nhiều đặc điểm của một hệ thống chịu trách nhiệm bán phần (semi-accoutable system)”, ông nói. “Đối với một đảng vốn có truyền thống coi các nhà lănh đạo của nó là trong sạch và có phẩm chất xuất chúng th́ đây quả là một sự thay đổi về quan điểm.
TTXVA
|