Mỹ muốn Taliban tuyệt giao với nhóm khủng bố al-Qaeda

TTO - Ngày 20-6 Mỹ sẽ có cuộc đàm phán chính thức đầu tiên tại Doha (Qatar). Nhà phân tích Nic Robertson của Hãng tin CNN lý giải tại sao cuộc đàm phán này lại diễn ra và mục tiêu của các bên.

Các tay súng Taliban muốn có đại diện trong hệ thống chính trị và quân sự Afghanistan. Ảnh: thekooza

Theo dự kiến, lực lượng Taliban sẽ chính thức mở một văn phòng ở Doha. Tại đây, các quan chức Mỹ, Afghanistan và Taliban cùng đàm phán nhằm tìm cách chấm dứt cuộc chiến tranh ở Afghanistan.
Theo chuyên gia Robertson, phía Mỹ muốn Taliban phải từ bỏ quan hệ với nhóm khủng bố al-Qaeda, chấp nhận việc quân đội Mỹ duy trì các căn cứ quân sự ở Afghanistan, không tấn công các căn cứ này. Đổi lại, Taliban muốn có đại diện trong hệ thống chính trị và quân sự Afghanistan. Phía Taliban cũng muốn chính quyền Mỹ và Afghanistan trả tự do cho các tù nhân Taliban.
Tayyab Agha, phó tướng của nhà lãnh đạo Taliban Mullah Omar, sẽ dẫn đầu phái đoàn Taliban đến Doha. Nhà phân tích Robertson cho biết Taliban chấp nhận đàm phán do hiện lực lượng này không còn đủ nguồn lực để gây chiến hòng giành quyền kiểm soát toàn bộ Afghanistan.
Việc các thủ lĩnh bộ tộc ở phía bắc Afghanistan nhận được lợi lộc từ Mỹ khiến Taliban càng khó giành ưu thế trên chiến trường. Do đó, với việc ngồi vào bàn đàm phán, Taliban có thể kiếm được một thỏa thuận có lợi hơn là tiếp tục giao tranh.
Trên thực tế, Mỹ đã có ý định đàm phán trực tiếp với Taliban từ lâu. Tuy nhiên nhà phân tích Robertson cho biết Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đã vài lần ngăn chặn các cuộc đối thoại này vì lo ngại bị Mỹ “qua mặt”. Phía Taliban cũng từng phản đối đàm phán khi các tù bình Taliban bị giam ở Guantanamo không được thả như dự kiến.
Các nhà quan sát khác dự báo tiến trình hòa bình tại Afghanistan sẽ không diễn ra dễ dàng. Bởi các chi nhánh của Taliban như nhóm Haqqani hoặc TTP có thể sẽ tiếp tục chiến đấu kể cả khi nhà lãnh đạo Mullah Omar đạt thỏa thuận với Mỹ.
Nguồn tin AFP cho biết ngày 19-6, Taliban nhận trách nhiệm vụ tấn công nhắm vào căn cứ Bagram ở Afghanistan hôm qua làm ít nhất bốn binh sĩ Mỹ thiệt mạng. Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Washington tiết lộ sẽ đàm phán với Taliban.

NGUYỆT PHƯƠNG
Tuoitre