Sau cuộc khủng hoảng và các sự kiện nóng bỏng đang diễn ra tại các quốc gia như Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, nhật báo Le Monde dành một loạt bài phân tích t́nh h́nh hiện nay, đồng thời giải thích nguyên nhân dẫn đến những bất ổn.
Le Monde cho biết Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nối Trung Quốc, Ấn Độ và Nga trong câu lạc bộ các nước đang lên nhưng phát triển kinh tế bị chững lại. Trong khi đó, Indonesia, Philippines, Nigeria và Ghana đang theo gót các quốc gia trên.
Phụ trương « Kinh tế & Doanh nghiệp » của tờ báo đăng một bài phân tích để trả lời câu hỏi « Tại sao tăng trưởng kinh tế của các nước mới nổi lại chững lại ? » Theo các chuyên gia được Le Monde phỏng vấn, « khuynh hướng trên là điều hiển nhiên. Tăng trưởng của Trung Quốc đạt hơn 10% (trong những năm 2000) rơi xuống hiện nay c̣n khoảng 7 hay 8%. Ấn Độ tăng trưởng từ hơn 7% xuống c̣n 4%. Tương tự, Nga từ hơn 8% xuống c̣n 4% ».
Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc suy giảm có thể được giải thích bởi nhiều lư do. Thứ nhất, do khủng hoảng kinh tế, các nước nhập khẩu phải giảm khối lượng hàng nhập từ Trung Quốc. Thứ hai, Bắc Kinh muốn cân đối lại nền kinh tế của ḿnh theo hướng đẩy mạnh tiêu thụ nội địa, và giảm bớt đầu tư do nợ siêu khổng lồ của khu vực tư nhân vượt trên 200% GDP.
C̣n các nước Brazil, Ấn Độ, Indonesia suy sụp v́ thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng và năng lượng điện. Trong khi đó, Nga, Nam Phi và Achentina th́ bị tê liệt v́ hệ thống quản lư suy yếu khiến các nhà đầu tư nội địa và nước ngoài lo sợ. Thổ Nhĩ Kỳ bị thâm hụt tài khoản văng lai khiến nước này bị phụ thuộc vào quốc tế.
Các nước này cũng mắc phải sai lầm khi chỉ tập trung vào tăng trưởng, trong khi đó yếu tố con người bị thờ ơ. Tại đây, nhân lực có tŕnh độ cao rất hiếm, được hưởng lương cao nên không thúc đẩy tính cạnh tranh. Sự tăng trưởng cũng bị cản trở v́ bất công xă hội kéo theo an ninh mất ổn định do t́nh trạng tội phạm tăng cao (như trường hợp các nước Brazil, Nam Phi, Nigeria, Mehico). Một yếu tố khác là nạn tham nhũng.
Bất công xă hội cũng gây nên những phản ứng và yêu sách mà tầng lớp trung lưu tại Brazil, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đang thể hiện trên đường phố. Thập niên tăng trưởng thần tốc với sự hiện diện của Trung Quốc đă kết thúc. Một loạt các nước mới nổi khác vươn lên thế chỗ như Indonesia, Philippines ở châu Á, hay Chi Lê, Peru và Colombia tại châu Mỹ La tinh và Nigeria, Ghana, Ethiopia tại châu Phi.
Để minh chứng sự phát triển của các nền kinh tế mới, phóng viên báo Le Monde phân tích trường hợp của Nigeria và nhu cầu hàng xa xỉ của người dân nước này. Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế dự phóng GDP của Nigeria sẽ đạt 7,2% vào năm 2013 và 7% vào năm 2014, nhờ vào ba lĩnh vực chủ đạo là xây dựng, công nghiệp và dịch vụ khách sạn.
Nền kinh tế kỹ thuật số cũng bùng nổ từ 25% tăng lên 50%. Nhờ tầng lớp trung lưu phát triển, nhu cầu hàng xa xỉ, sản phẩm đặt theo yêu cầu và các loại vải đắt tiền càng ngày càng tăng cao.
Brazil: Rạn nứt xă hội và nguy cơ chính trị
Để tiếp tục minh chứng hậu quả của bất b́nh đẳng xă hội, báo Le Monde đăng các bài phân tích mối rạn nứt xă hội và nguy cơ chính trị đang diễn ra tại nước này.
Tác giả bài xă luận nhận định, các cuộc biểu t́nh nổ ra từ ngày 13/06 đang trở thành một cuộc khủng hoảng chính trị. Từ một bất măn nhỏ, người dân Brazil đă xuống đường thể hiện sự bất đồng của ḿnh trong việc quản lư của chính phủ, cũng như những tệ nạn như tham nhũng và hệ thống dịch vụ công yếu kém. Chắc chắn các cuộc biểu t́nh này sẽ ảnh hưởng tới cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra vào năm 2014.
Brazil nổi lên cách đây khoảng 20 năm nhờ chính sách ổn định tiền tệ và giảm lạm phát dưới thời Tổng thống Fernando Henrique Cardoso và chính sách đổi hướng xă hội và tăng trưởng thị trường nội địa dưới thời người kế nhiệm Lula da Silva. Song, t́nh h́nh xă hội Brazil không có nhiều chuyển biến, dù mức sống của người dân đă tăng cao. Brazil vẫn phải « nhập » bác sĩ và kỹ sư dầu lửa nước ngoài. V́, chưa bao giờ giáo dục là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của chính phủ. Hệ thống giáo dục phổ thông kém chất lượng, chỉ đủ cho học sinh thoát nạn mù chữ. Chỉ có các trường tư với học phí đắt đỏ mới đảm bảo cho học sinh vào được các trường đại học công lập.
Trên trang quốc tế, Le Monde cho biết « Ở Brazil, phản đối xă hội đang làm Tổng thống Dilma Rousseff suy yếu ». Hơn ba phần tư người dân ủng hộ cuộc biểu t́nh. Nhiều chuyên gia Brazil đánh giá đây là thực trạng bất ổn lớn của nền dân chủ Brazil. Ngay nội bộ đảng cầm quyền cũng bắt đầu có dấu hiệu chia rẽ. Một bộ phận ủng hộ cựu Tổng thống Lula da Silva tranh cử vào năm 2014.
Thu Hằng, rfi
Games
Hồi kết của phép màu kinh tế tại các nước đang trỗi dậy?
