Những cơn mưa đầu hạ làm tôi nhớ da diết bát canh bánh đa cá rô dân dã quê nhà. Người dân quê tôi vẫn có kinh nghiệm “đầu mùa rô ron, cuối mùa rô trứng”.
Nếu như mùa mưa tháng sáu những chú các rô trứng béo chắc thì những ngày đầu hè này dễ dàng bắt được cả bầy cá rô ron. Cá rô đồng đầu hạ vừa thơm ngon lại được nấu với bánh đa, vừa bổ vừa mát không gì tuyệt bằng.
Rô đồng vốn là loại cá sống nước ngọt được đặt ở vị trí đầu bảng về giá trị dinh dưỡng có tiếng là "nhất rô, nhì trê, tam trạch" mà lại chế biến được nhiều món khác nhau như: canh cá rô rau cải, rau ngót, cá rô nấu khế chua,… nhưng đậm đà hơn cả vẫn là canh cá rô nấu với bánh đa. Mùa này, cá rô thường sống thành đàn bầy nên rất dễ để bắt, đa số chúng đều non và xương rất mềm, thịt cũng thơm và ngon hơn các mùa khác.
Ở các vùng quê, nhất là những kênh mương chẳng khó để bắt được rô ron, mỗi cơn mưa rào mùa hạ hay mùa nước, trẻ con quê tôi thường vác lờ hay nơm ra bẫy cá. Chỉ cần đắp những ụ đất ngang qua bờ ruộng, dòng mương rồi đặt lờ vào giữa dòng chảy, những đàn rô ron sẽ xuôi theo dòng nước và chui cả vào trong lờ. Do lờ thiết kế hình phễu một chiều, nên những đàn rô ron khó có thể thoát ra được. Mỗi lần nhấc lờ cũng đủ để làm một bữa ăn thịnh soạn cho cả gia đình.
Để nấu được bát canh bánh đa cá rô cần có rau cải xanh, cá rô, một chút gừng và bánh đa. Những nguyên liệu dân dã này quyện một vị ngon ngọt của cá, vị thơm của cải xanh, cay cay của gừng, thanh mát của bánh đa thích hợp ăn ở mọi thời điểm, nhưng đặc biệt mùa hè ăn rất mát không bị ngán bởi dầu mỡ như các món canh khác.
Những chú rô ron sẽ được sơ chế đánh vẩy và sạch nhớt, đem xóc với muối cho vào nồi luộc chín, tỷ mẩn gỡ phần thịt cá riêng, xương cá riêng. Ướp thịt cá với gia vị rồi xào thơm, phần xương cá được xay hay giã nhỏ làm nước dùng. Khi hỗn hợp nước đã sôi cho rau cải cắt khúc và gừng vào. Nêm gia vị cho đậm đà, sao cho rau cải phải giữ được màu xanh mát, nổi màu trắng của từng thớ thịt cá, điểm lấp ló màu vàng của gừng..
Bánh đa là một phần không thể thiếu, bánh đa phải là bánh đa sợi dai không bị nát được trần qua nước sôi, sao cho sợi bánh đa mềm, trắng và thuôn dài. Bánh đa được lấy ra bát chan nước canh cá rô, rắc vài cọng hành ngò.
Bát canh bánh đa cá rô đồng bốc khói nghi ngút, dậy mùi thơm ngọt của cá rô ron, màu trắng tinh của bánh đa, thơm cay của gừng, bùi bùi của rau cải. Húp nước canh mà vị ngọt của cá cứ lan tỏa mãi trong miệng.
Bát canh bánh đa cá rô sẽ ngon hơn khi ăn nóng, bởi cá sẽ không bị tanh, còn giữ được mùi thơm đồng nội, sợi bánh đa cũng dai hơn và không bị trương…
Với những nguyên liệu dân dã, cách chế biến không quá cầu kỳ, món ăn này ở bất kỳ vùng miền nào cũng có thể dễ dàng được thưởng thức.
Theo Nhân Dân