Một nhân viên vừa chà xát những mảng da chân nứt nẻ và thoa kem hạnh nhân cho một vị khách nam, vừa quay sang cô bạn đồng nghiệp th́ thầm: “Trời ơi, anh này bẩn quá. Trông th́ sạch sẽ vậy mà khi vừa cởi giày ra là khác ngay”.
Julie Luu, phải, đang làm móng chân cho khách tại tiệm Sun Nails ở Silver Lake. Ảnh: LA Times
Trong những tiệm làm móng ở Mỹ, bạn có thể thường xuyên thấy những người thợ làm móng Việt Nam tán gẫu với nhau. Các câu chuyện xoay quanh khách hàng và những đứa con của họ. Các vị khách vốn không hiểu tiếng Việt nên họ không bao giờ nghe được những người thợ làm móng đang bàn luận điều ǵ.
Trong tiệm Derma Spa & Nails Salon ở Newport Beach, lương khởi điểm của một thợ làm móng là 16 USD và họ sẽ phải làm việc cho đến khi xẩm tối. Tiếng th́ thầm của những người thợ làm móng trong các salon cũng như một phần của thế giới nail hay mùi acetone và dầu đánh bóng móng tay vậy.
Họ nói chuyện về những đứa con của ḿnh, về việc sử dụng tiền boa và cách tiết kiệm, về các quư bà với những chiếc ví đắt tiền. Họ so sánh giá vé máy bay tốt nhất để về thăm Việt Nam. Họ chia sẻ cảm giác thèm ăn những hoa quả miền nhiệt đới chỉ có ở quê hương. Họ bàn luận về các khách hàng của ḿnh.
“Bà ta lái chiếc Mercedes nhưng bà ta thật rẻ tiền”, một nhân viên nói về một người đàn bà cố mặc cả giá cho gói dịch vụ chăm sóc móng tay móng chân kiểu Pháp.
“Mái tóc cô ấy đẹp quá”, một nhân viên khác nói và hất đầu về phía một phụ nữ trung niên với h́nh xăm hoa loa kèn trên mắt cá chân. “Cô ấy trang điểm cũng rất đẹp, nhưng có lẽ cô ấy cần thêm vài đồ trang sức trên tay”.
Tôi vừa ngâm chân trong nước ấm vừa lắng nghe các câu chuyện xung quanh ḿnh: “Ông ấy kết hôn chưa nhỉ? Tại sao ông ấy đeo nhẫn? Cô gái trẻ này có thực sự là con gái ông ấy không?”
Cuộc nói chuyện kết thúc khi vị khách hàng mà họ đang bàn tán làm rơi điện thoại vào chậu nước. Một nhân viên đă nhặt nó lên và lau vào áo của ḿnh. “Cô tên là ǵ? Cô đến từ đâu?”, vị khách hỏi với sự biết ơn.
Bảng màu móng tay để khách lựa chọn tại Sun Nails. Ảnh: LA Times
Học để trở thành thợ làm móng là một cách kiếm tiền dễ dàng so với các nghề khác. Bước chân vào nghề này đ̣i hỏi phải có vốn, một ít tiếng Anh và chứng chỉ của các lớp học thẩm mỹ ngắn hạn.
Hàng ngh́n tiệm làm móng của những người Mỹ gốc Việt đă ra đời trên khắp nước Mỹ. Theo tạp chí Nails, trong số 8.000 salon ở California, khoảng 75% salon là của những người Mỹ gốc Việt.
Vài tuần sau khi đến Derma Spa, tôi trở lại và nói với những người thợ ở đây rằng tôi đă nghe trộm những cuộc nói chuyện của họ và v́ tôi là người Việt nên tôi hiểu họ nói ǵ. Một vài người rất ngạc nhiên, một vài người khác lại tỏ ra thích thú.
Quản lư Lynn Nguyen và nhân viên của cô chào đón tôi. Gia đ́nh Nguyen ở việt Nam đều làm nông tại một vùng quê gần tỉnh Đồng Tháp. Cô đến Mỹ từ những năm 1990. Khi ấy, cô phải đi bán sandwich để trang trải học phí cho lớp học làm móng buổi tối.
Đồng nghiệp của cô, Anh Tran, học luật ở Việt Nam. Anh Tran và chồng là một dược sĩ đến Mỹ năm 1975. Năm 1983, Trần và cháu gái cùng đăng kư lớp học làm móng. Sau khi có được chứng chỉ, họ quyết định mở một salon bởi lúc đó ngành dịch vụ làm đẹp đang bùng nổ.
Tran nói tiếng Anh rất tốt. Cô đă từng sở hữu một salon ở Costa Mesa nhưng hiện tại cô ấy thích làm việc cho người khác hơn, đặc biệt là khi người đó là Lynn Nguyen. Tran làm việc 8 tiếng một ngày ở Derma Spa. Cô phục vụ 7-8 vị khách một ngày và kiếm được 100 – 150 USD.
Ở tiệm Sun Nails tại Silver Lake, các bảng hiệu được treo trên tường để nhắc khách hàng trả tiền cho máy thu tiền đỗ xe trên đường phố. Cuong Trang là chủ tiệm salon này, anh và vợ đă bắt đầu kinh doanh từ 3 năm trước.
Anh nhắc nhở nhân viên: “Hăy cẩn thận đừng để làm xước da khách hàng”
Cô nhân viên trả lời: “Tôi sẽ cẩn thận”.
“Vậy tại sao khách hàng lại la lên thế?”, Cuong hỏi lại.
Lúc này, vị khách hàng lên tiếng: “Hăy đánh bóng lại móng cho tôi, nó không đủ sáng”.
Một lát sau, có ba cô gái trẻ bước vào cùng mẹ. “Người mẹ rất lịch sự nhưng không hiểu sao cô con gái lại hay đ̣i hỏi thế”, một nhân viên nói.
Một người khác tiếp lời: “Cô ta không học cách cư xử à?".
Một nhân viên nhắc nhở các đồng nghiệp của ḿnh: “Tập trung làm đi, không ai muốn họ đến chỗ Happy Nails (đối thủ cạnh tranh) đâu”.
Khi khách hàng hỏi tên của các nhân viên, họ thường miễn cưỡng trả lời. Đơn giản v́ họ sợ những vị khách này sẽ phàn nàn về điều ǵ đó về họ với sếp. Một vài người khác nghĩ tên họ quá khó để phát âm v́ vậy họ c̣n Mỹ hóa tên của chính ḿnh.
Người thợ làm móng ở Tip Top Nails tại Westminster làm sạch lớp biểu b́ trên tay phải của tôi. Trong khi chạm vào ḷng bàn tay tôi, cô ấy đă kịp buông một câu nhận xét với đồng nghiệp: “Nh́n tay cô ấy này. Chắc cô ấy phải hay chơi bài lắm, đúng là bàn tay của người đánh bài”.
Bên ngoài salon, nắng đă nhạt dần, những người phụ nữ vẫn c̣n tranh luận về sự nghiệp và những lựa chọn cho tương lai mà con trai và con gái họ phải đối mặt. "Bọn trẻ “có thể sẽ có một công việc tốt và không phải cố mà cười để nhận tiền tip. Chúng có thể trở thành bác sĩ. Nhưng chúng cũng có thể làm việc ở bưu điện và kiếm nhiều tiền hơn chúng ta", một người nói.
Trong khi tưởng tượng về tương lai tươi sáng của những đứa con của họ, họ vẫn nh́n ra cửa sổ và chờ đợi khách hàng tiếp theo.
Thúy Quỳnh (theo LA Times)