Cách chơi khăm của các nguyên thủ quốc gia Hoa Kỳ với các nguyên thủ quốc gia không cùng chí hướng rất cay độc và trí tuệ mà không thể chối căi được, v́ họ luôn ở thế chiếu trên, không cần phải cầu cạnh những đối tác khó tin cậy. Chúng ta lược qua lịch sử và ư nghĩa của những việc tuy nhỏ, nhưng rất quan trọng này, để t́m ra cách nh́n khách quan trong các động tác ngoại giao.
Như lần ông Bush con đến Việt Nam trước khi hết nhiệm kỳ, ông nói hai vấn đề bạch hóa mà dân Việt ít ai biết được. Thứ nhất là, có người than phiến tiền kiều hối từ Hoa Kỳ cứ gửi về Việt Nam qua khúc ruột ngàn dặm là một yếu tố giúp chế độ độc tài ở Việt Nam tồn tại. Ông Bush con trả lời rất đơn giản và trí tuệ rằng, tiền của ta rồi nó sẽ lại về ta thôi, lo ǵ? Thứ hai là, ông lộ bí mật về con gái của thủ tướng đương nhiệm sẽ là dâu của nước Mỹ.
Lần này tại cuộc gặp mặt tại Nhà Trắng, cuối buổi họp báo của hai nguyên thủ quốc gia Hoa Kỳ và Việt Nam, ông Obama đă tiết lộ món quà “qúy báu” mà chủ tịch nước Việt Nam gửi tặng cho ông là lá thư của cụ Hồ gửi cho Tổng thống Truman ngày 28/02/1946, với tư cách chủ tịch nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa. Nhưng ông Truman bỏ lá thư này vào thư viện lưu trữ mà không trả lời. Lư do là, tháng 7/1945 lúc đó Hoa Kỳ chưa xác định được cụ Hồ chính là Nguyễn Ái Quốc, nên họ đưa nhóm OSS – Office of Strategic Services – tiền thân CIA sang đào tạo quân đội cho Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa, trong đó có viện trợ 200 ngàn đô la Mỹ. Nhưng đến ngày 02/9/1945 khi người Mỹ thấy cụ Hồ đọc tuyên ngôn độc lập chính là Nguyễn Ái Quốc, và là người của Quốc tế Cộng sản 3, có nhiệm vụ bành trướng chủ nghĩa cộng sản xuống toàn khu vực Đông Nam Á. Nên họ đă làm ngơ và, v́ thế mới có hiệp định Genève 1954, và chia đôi đất nước, rồi nội chiến 20 năm.
Thiên hạ đang bàn nhau cái động tác chủ tịch Trương đưa lá thư của cụ Hồ cho Tổng thống Obama để có mục đích ǵ? Tôi xin phân tích về cả 2 nguyên nhân khách quan và chủ quan để rơ vấn đề. Vấn đề là tại sao giờ này mới đưa lá thư này mà trước nay không đưa? Đó là mấu chốt của vấn đề.
Có 5 yếu tố chủ quan từ Việt Nam
Thứ nhất là, sau 30/4/1975 với phong trào tự sướng của cộng sản toàn cầu, nó đă làm mụ mỵ năo trạng cộng sản trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam đă cho rằng tư bản giăy chết, nên không có lư do ǵ phải cầu viện như cụ Hồ đă chân thành tha thiết cầu viện ông TT Truman.
Thứ hai là, đến 1990 khi cái nôi cộng sản sụp đổ, cộng sản Việt Nam cũng với năo trạng như trên của cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, ông c̣n muốn nắm đầu cộng sản toàn thế giới trong chuyến đi tháng 10/1989 sang Đông Đức để họp, ḥng kêu gọi cộng sản toàn thế giới đoàn kết lại. Nhưng thất bại, nên cuối cùng ông dẫn đầu đoàn cộng sản Việt Nam sang Trung Cộng quỳ gối để làm chư hầu bằng hội nghị Thành Đô 1990.
Thứ ba là, đến kỳ đi của cựu chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tháng 6/2007, lúc này kinh tế định hướng bán tài nguyên và con người để kiếm ăn đẩy tăng trưởng phồn vinh mà giả tạo của Việt Nam lên đỉnh điểm. Nên ông Triết đă chém gió phân hóa nội bộ Hoa Kỳ, v́ cho rằng nền kinh tế định hướng bán tài nguyên và dân tộc để ăn sẽ thắng thế, trong khi Hoa Kỳ đang nợ ngập đầu sau vụ 11/9 sụp ṭa WTC – World Trade Center – do bin Laden làm khủng bố.
Thứ tư là, bây giờ th́ kinh tế định hướng bán tài nguyên và dân tộc đă sụp đổ. Hay nói cách khác là không c̣n ǵ để bán. Bên kia Trung Hoa cũng vậy đang sụp đổ. Nên dứt áo ra đi cầu viện Hoa Kỳ như cụ Hồ đă từng cầu viện.
Thứ năm là, hành động này là một lời nhắc khéo lại lịch sử như là một sai lầm của Hoa Kỳ trong ngoại giao đă đẩy hai nước đang có ban giao tốt trở thành thù địch.
Năm điều trên thể hiện một năo trạng nô lê ương hèn mà tôi đă viết trong bài Thoát Trung Luận 2, nó làm cho đất nước và dân tộc này măi thấp hèn và kém cỏi.
Ba yếu tố khách quan của toàn cục
Đầu tiên là, Trung Hoa không c̣n là nơi để bám váy ăn xin, v́ Trung Hoa đă và đang sụp đổ. Trung Hoa đă phá nát tài nguyên phi vật thể và vật thể của nước Việt. Bằng chứng về giá trị phi vật thể là, từ sau Hội nghị Thành Đô 1990 đến nay, Trung Hoa đă cho du nhập vào Việt Nam một nền văn hóa dối lừa; một nền kinh tế định hướng bán tài nguyên và dân tộc sai lầm; và một nền chính trị nửa phong kiến tập quyền, nửa tư bản hoang dă. Bằng chứ phá nát những giá trị vật thể là, từ Bauxite Tây Nguyên đến những công tŕnh quốc gia như thủy, nhiệt điện và cả hàng hóa, từ rừng cao đến đồng bằng, và Trung Hoa cũng vừa là kẻ đă và đang có mưu đồ xâm chiến biển Đông, và làm cho nước Việt yếu hèn. Nó là động lực cho quyết định có chuyến ngoại giao Hoa Kỳ vội vàng, và cần hạ ḿnh để xin cầu viện Hoa Kỳ trong lần này.
Kế đến là, Hoa Kỳ đang thả cái củ cà rốt Hiệp Định Đối Tác Kinh Tế xuyên Thái B́nh Dương – TPP – trong khi kinh tế Việt cần tới 100 tỷ đô la để cứu nền kinh tế đang sụp đổ. Thế mà cái công ty quản lư tài sản Việt Nam – VAMC: Viet Nam Asset Management Company – có chức năng xử lư nợ xấu, năm nay chỉ có thể giải quyết được 70.000 tỷ nợ xấu trong năm 2013 – tương đương chỉ hơn 3 tỷ đô la. Với cách giải quyết này th́ phải 30 năm mới có thể giải quyết hết t́nh h́nh khủng hoảng kinh tế hiện nay. Trong khi đó cầu viện Hoa Kỳ th́ nếu được vào TPP mỗi năm Việt Nam sẽ hy vọng kiếm được 26,2 tỷ đô la. Trong 4 năm kinh tế Việt Nam sẽ hồi phục hoàn toàn, và có cơ hội hùng cường, mà không cần phải quỳ lụy Trung Hoa. Hơn nữa, chuyến công du đến Trung Hoa trước đây hơn 1 tháng, ông chủ tịch chỉ mang về chưa đến 100 triệu đô la, và những ràng buộc song phương không có giá trị với một Trung Cộng tráo trở.
Và cuối cùng là, trong việc xoay trục chiến lược Thái B́nh Dương của Hoa Kỳ lần này là một vấn đề cực kỳ quan trọng. V́ Hoa Kỳ xoay trục đến đâu, th́ ở đó có chiến tranh. Sau chiến tranh thế giới II, Hoa Kỳ xoay trục đến châu Á Thái B́nh Dương th́ 2 cuộc chiến tranh Triều Tiên 1953, và chiến tranh Việt Nam 1954 -1975 tàn phá không thua chiến tranh thế giới. Sau 30/4/1975 Hoa Kỳ xoay trục sang Trung Đông, th́ các cuộc chiến ở Kuwait, Iraq, cách mạng Bắc Phi và Trung Đông gần đây đă minh chứng rơ. Nên nó là động lực bắt buộc cộng sản ở Việt Nam phải chuyển hướng chiến lược ḥng sống sót. Hay nói cách khác là, con tắc kè đổi màu cho phù hợp với môi trường thiên nhiên để sống c̣n trong quy luật đấu tranh sinh tồn.
Vấn đề c̣n lại là liệu Hoa Kỳ có tin cậy hay không, th́ không ai trong chúng ta có thể biết được. Nhưng cứ hăy thực tâm làm sao trong 4 tháng tới đáp ứng 2 tiêu chí chính trị và kinh tế cho Hoa Kỳ thấy, để họ gật đầu cho vào TPP. C̣n không th́ cũng như lá thư mà cụ Hồ đă gửi cho ông Truman cách đây 67 năm trước. Hội nghị hai nguyên thủ quốc gia, với 9 tuyên bố chung cũng chỉ là một kỷ niệm.
Tất cả những điều trên cho thấy ai đang giăy chết, và ai đang nhịp gị nh́n thế giới là con rối như những câu thơ của Chế Lan Viên viết cho cụ Hồ cách nay nửa thế kỷ trong bài thơ, Người đi t́m h́nh của nước, như sau:
“…Lũ chúng ta ngủ trong giường chiếu hẹp
Giấc mơ con đè nát cuộc đời con
Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp
Một mái nhà yên rủ bóng xuống tâm hồn
Trăm cơn mơ không chống nổi một đêm dày
Ta lại mặc cho mưa tuôn và gió thổi
Ḷng ta thành con rối
Cho cuộc đời giật dây …”
Theo BS Hồ Hải