Cách đây gần chục năm, người dân vùng ven biển Đa Lộc (Hậu Lộc, Thanh Hóa) đă huy động hàng chục chiếc thuyền đánh cá ra biển để đưa bộ xương cá voi khổng lồ về thờ cúng ở ngôi đền của làng.
Vào khoảng thời gian cuối tháng 9 âm lịch, năm 2004, trong một ngày biển động, trời âm u, sóng to gió lớn, người dân thôn Hùng Thành (xă Đa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa) nhốn nháo bởi thông tin một con cá voi khổng lồ đang bị mắc cạn. Ngay lập tức cả thôn lũ lượt kéo nhau ra biển rồi chèo thuyền ra chỗ cá mắc cạn, cách bờ khoảng 2 cây số. Nhưng khi mọi người ra đến nơi th́ cá đă chết tự lúc nào.Dân chài tin rằng cá voi là vị thần hộ mệnh đem lại may mắn cho họ trong những chuyến đi biển đầy hiểm nguy nơi đầu sóng ngọn gió. Trước cái chết thương tâm của cá “Ông”, ai nấy đều tỏ ḷng đau xót.
Lập đền thờ cá "Ông"
Sau khi xương cá được di chuyển lên bờ, để tỏ ḷng tôn kính, người dân trong vùng đă đóng góp công sức, tiền của để xây dựng đền thờ. Ngoài thôn Hùng Thành, người dân ở các thôn khác cũng đóng góp thêm vào việc xây đền. Tuy phần lớn người dân ở đây đều có cuộc sống khó khăn, kinh phí đóng góp vô cùng hạn hẹp nhưng ông Bùi Thế Sinh (Chủ tịch xă Đa Lộc) cho biết: "Hiện nay, đền thờ cá “Ông” về cơ bản đă được hoàn thiện, chuẩn bị làm lễ khánh thành. Sự kiện trọng đại này đang được bà con háo hức vô cùng mong đợi. Hiện chúng tôi đang họp bàn để sớm đi đến việc thống nhất ngày tổ chức lễ khánh thành ngôi đền. Theo dự kiến, "Ông" sẽ ngự ở ngôi nhà ngói ba gian phía bên phải đền và được bảo quản cẩn thận trong lồng kính để khách đến tham quan có thể chiêm ngưỡng bộ xương khổng lồ có một không hai này".
V́ cá quá lớn, không có cách nào để đưa vào bờ, ngư dân trong vùng đă quyết định sẽ chôn cất cá voi khổng lồ ngay trên băi biển, rồi chờ một thời gian, khi xác cá đă phân hủy mới tiến hành đưa vào đất liền để thờ cúng.
Các chủ thuyền trong thôn Hùng Thành vội vă đem những tấm lưới đan dài cả trăm mét, dùng cọc tre đóng xuống xung quanh xác cá để có thể vây chắn một cách tốt nhất, tránh việc cá tiếp tục bị sóng đánh dạt sang vùng biển khác.
Đồng thời, người dân cũng dùng những tấm lưới lớn quấn chặt thân cá, để bảo vệ từng mảnh xương nhỏ có thể bị sóng cuốn đi, khi lớp thịt bên ngoài bị phân hủy.
Chuyện xảy ra đă lâu, nhưng khi nhớ lại ông Lê Thanh Hải (trưởng thôn Hùng Thành) vẫn không giấu nổi xúc động. Mắt đăm đăm hướng về phía biển, nơi những ngọn sóng mặn ṃi ngh́n năm không ngủ, ông Hải chậm răi kể: "Sinh ra và lớn lên ở đây, cả đời tôi đă gắn bó với vùng biển này, thuộc làu từng con sóng, ngọn gió, ngửi mùi biển, biết đường đi của cá tôm nhưng quả thật chưa bao giờ được mục sở thị một con cá to lớn khác thường như vậy. "Ông" ấy lừng lững như chiếc thuyền lớn, theo thủy triều trôi dạt vào bờ, cách đất liền chừng hơn 2 cây số.
Hôm ấy, vừa nghe tin, mọi người nhốn nháo ḥ nhau bơi thuyền ra xem. Nhưng khi chúng tôi ra đến nơi, th́ "Ông" đă tắt thở lúc từ lúc nào không ai hay biết". Để tỏ ḷng tôn kính, hầu hết ngư dân trong vùng đều gọi con cá voi khổng lồ bị mắc cạn rồi chết trên bờ biển quê ḿnh là "Ông".
Ông trưởng thôn tiếp tục câu chuyện: "“Ông” lớn lắm, dài lắm! Lúc mọi người bơi thuyền ra chỗ “Ông” nằm, trông “Ông” cứ như một chiếc tàu ngầm mà người ta chiếu trên tivi. Lúc đó, cũng chẳng ai dám dùng thước mà đo, nhưng ước chừng “Ông” phải dài hơn cả chiếc thuyền lớn của ngư dân trong xă dùng đi đánh lộng".
Chừng nửa năm sau, vào ngày 19 tháng Giêng (âm lịch) năm 2005, ngư dân hai thôn Hùng Thành và Yên Lộc tổ chức đưa xương "Ông" lên bờ. Để làm được việc này, người ta phải dùng tới 16 chiếc thuyền nối đuôi nhau chầm chậm tiến ra chỗ "Ông" nằm. Ai nấy đều thận trọng đem từng mảnh xương lớn đưa lên thuyền rồi giong vào bờ trong tiếng ḥ reo trầm trồ của bà con.
Trưởng thôn Hùng Thành hào hứng: "Trong ngày đưa "Ông" lên bờ, người dân trong và ngoài vùng kéo nhau đến xem chật kín cả bờ biển, đông vui như trẩy hội. Hiếm có sự kiện nào ở đây lại thu hút sự quan tâm của nhiều người đến vậy. Thật là chuyện hiếm có xưa nay!".
Sau khi được đưa lên đất liền, mỗi chiếc xương cá từ to đến nhỏ đều được vệ sinh sạch sẽ. Theo số liệu do ông Hải cung cấp, bộ xương có cả thảy 24 chiếc xương sườn, mỗi chiếc dài hơn 1,5m, rộng khoảng 6cm. Số xương sống thu được là 39 đốt, đốt nào đốt ấy to như chiếc đôn, chiếc ghế. Khi ghép xong, bộ xương của Ông nh́n như khung của một ngôi nhà ba gian rộng lớn, dài hơn 12m. Người ta ước tính khi c̣n sống, cá phải nặng từ 40 - 50 tấn.Gặp "quả báo" v́ trộm xương cá voi?
Khi đă ghép lại toàn bộ những mảnh xương, người ta bỗng phát hiện một số đốt xương sống của "Ông" không hiểu v́ sao đă bị thất lạc. Mọi người nháo nhác quay ra biển t́m đi t́m lại nhưng tuyệt nhiên không thấy.
Chuyện kỳ bí của đại dương bao la
Nhiều năm trước, ngư dân trong làng đă bắt được một con cá voi nhỏ, rồi xẻ thịt chia nhau ăn. Sau đó hàng loạt thuyền ra khơi đánh cá đều biến mất một cách khó hiểu giữa đại dương mênh mông không bao giờ thấy trở lại. Những người c̣n lại cũng dần hóa điên, chết dần trong đói khát và chờ đợi. Chỉ những người không ăn thịt cá mới thoát khỏi tai họa khủng khiếp đó. Bởi vậy, trong thâm tâm của những người dân chài, cá voi luôn được coi là ông vua của các loài cá, là vị thần hộ mệnh thiêng liêng đem lại may mắn và sự che chở cho cuộc sống của họ. Bởi vậy, khi phát hiện việc xương cá "Ông" bị lấy trộm, người dân trong làng ai nấy đều lo sợ cho ḿnh và cho những kẻ đă dám làm cái việc phạm thượng tày đ́nh ấy. Tất cả đều hồi hộp chờ đợi "sự phán xét của "Ông"".
Ông Hải kể: "Sau khi đưa được toàn bộ phần xương cá voi lên bờ, dân làng chúng tôi đă dựng 3 gian lán rộng, lợp tấm prô-ximăng để làm mái che nắng, mưa cho "Ông" rất cẩn thận. Hôm ấy, khi lắp ghép xong bộ xương, thấy thiếu một số đốt sống gần phần đuôi, chúng tôi đă chia nhau đi t́m nhưng không thấy".
Một thời gian sau, người ta bỗng thấy có vài người chạy đến khóc lóc, xin được làm lễ trả lại xương cho cá thần. Đó là một ngư dân ở bên thôn Ninh Phú. Trên đường đi biển về, thấy bộ xương cá kỳ lạ với những chiếc xương tuyệt đẹp, ông ta liền nhặt lấy một đốt sống gần đuôi về làm kỷ niệm. Đốt xương đấy được người ngư dân này dùng làm đôn để chậu cây, ai nh́n thấy cũng trầm trồ khen ngợi.
Nhưng cũng từ khi mang chiếc xương lạ lùng ấy về nhà, đêm nào ông ta cũng bị hành hạ bởi những cơn ác mộng khủng khiếp, cuộc sống gia đ́nh trở nên lục đục, việc làm ăn thua lỗ liểng xiểng. Không những không bắt được con cá nào, ông ta c̣n suưt bị đắm thuyền trong một lần ra khơi bất ngờ gặp băo.
May có người hàng xóm phát hiện ra chiếc đôn làm bằng xương cá voi khổng lồ mới bảo ông ta đem trả lại. Sau khi làm lễ tạ tội và trả lại chiếc xương cho "Ông", cuộc sống của ngư dân này mới dần trở lại yên b́nh như trước.
Người thứ hai, cũng ở thôn Ninh Phú, v́ ṭ ṃ nên đă nhặt hai khúc xương sống mang về, rồi dùng sơn phun lên làm thành những vật trang trí vô cùng đẹp mắt. Không lâu sau, ông này đang khỏe mạnh bỗng lăn ra ốm. Bệnh t́nh chẳng rơ làm sao nhưng chạy chữa thế nào cũng không khỏi được. Măi sau này, biết được câu chuyện về sự trừng phạt của cá voi, vợ con ông mới tất tả mang ngay xương cá đến xin làng làm lễ trả lại cho "Ông".
Nhưng dường như sự hối lỗi muộn mằn của họ đă không khiến "Ông" hài ḷng và người đàn ông kia đă không qua khỏi cơn bạo bệnh. Ông Hải cho biết: "Người dân ở đây tin rằng ông ta đă bị "quả báo" v́ giữ 2 đốt xương của cá thần quá lâu".
vnn