Tại Hội thảo về An toàn thực phẩm được tổ chức vừa qua, một thông tin được công bố đă làm “sốc” rất nhiều người.
Đặc biệt là những người “nghiện” ḿ tôm: Kết quả kiểm nghiệm ḿ tôm cho thấy, 100% mẫu chứa axit oxalic, một hóa chất gây sỏi thận rất nguy hiểm.
100% ḿ tôm chứa chất gây sỏi thận
Đây là thông tin được GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn, Phó chủ tịch Hội Y tế công cộng công bố tại Hội thảo.
Theo GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn, từ hạ tuần tháng 6 đến trung tuần tháng 12 vừa qua, Công ty CP Dịch vụ Khoa học công nghệ sắc kư Hải Đăng, TP Hồ Chí Minh đă tiến hành phân tích 873 mẫu bún, bánh phở, ḿ tôm, hủ tiếu, há cảo, bánh bông lan… th́ phát hiện 363 mẫu, tương ứng với khoảng 42% có chứa axit oxalic rất cao. Đặc biệt với ḿ tôm, kiểm nghiệm 62 mẫu th́ cả 62 mẫu đều có chứa axit oxalic, trong đó không những mỳ sản xuất trong nước mà cả ḿ nhập khẩu đều chứa độc chất này với nồng độ dao động 30,8-449mg/kg.
Ông Sơn cho rằng, việc có hóa chất axit oxalic trong ḿ tôm hoặc các loại ḿ, bún… khác không phải để “nhuộm vàng” các sợi ḿ mà chính là để tẩy trắng bột nguyên liệu. V́ qua phân tích 353 mẫu bột, có 120 mẫu đă sẵn axit oxalic. Bởi vậy, một số nhà sản xuất ḿ tôm khẳng định không cho hóa chất nói trên vào ḿ nhưng khi xét nghiệm lại có trong sản phẩm của họ là như vậy.
Axit oxalic, theo hệ thống phân loại quốc tế là một chất chuyên dùng để tẩy rửa trong công nghiệp. Cho nên dù với bất cứ lư do ǵ th́ hóa chất đó không được phép sử dụng trong chế biến thực phẩm do khi vào cơ thể, nó có xu hướng kết tủa nếu gặp chất dinh dưỡng có chứa canxi. Và sự kết tủa này sẽ gây sỏi thận và “đóng” ở các khớp xương thành “gai”, gây nên đau đớn cho những người mắc bệnh này.
Cục An toàn vệ sinh thực phẩm nói ǵ?
Trước những thông tin ḿ tôm cùng một số loại ḿ khác chứa axit oxalic trên đây, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế phản hồi như thế nào? Bởi v́ đây là lĩnh vực thuộc Cục quản lư và hơn nữa với mức tiêu thụ 5,1 tỉ gói ḿ tiêu thụ trong năm 2012, Việt Nam trở thành quốc gia tiêu thụ ḿ gói thứ 4 thế giới sau Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản?
Thay v́ một câu trả lời như mong đợi rằng, bên cạnh sự chia sẻ sẽ làm rơ những loại ḿ tôm nào chứa axit oxalic cũng như thực hiện những kiểm nghiệm trên diện rộng tất cả các mặt hàng này để trên cơ sở đó giúp người tiêu dùng tẩy chay thực phẩm độc hại, kém chất lượng th́ Cục An toàn vệ sinh thực phẩm chỉ đưa ra một nội dung rất đơn giản, thờ ơ rằng: Đó là lấy mẫu một số sản phẩm chứ không phải tất cả. Nên người dân không nên hoang mang!?
Với cách trả lời ấy, rơ ràng ai cũng hiểu đó chỉ là trấn an dư luận nhưng đồng thời mặt khác người ta lờ mờ nhận ra “tuyệt chiêu” né tránh trách nhiệm một cách gián tiếp, “xuê xoa” về khả năng quản lư yếu kém của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm. V́ càng nói ra, càng đào sâu có thể Cục An toàn vệ sinh thực phẩm dễ rơi vào cảnh “nói dài, nói dai, nói dại” theo cách hiểu “bất lợi” cho cơ quan quản lư. Thế mới hiểu v́ sao sau bao nhiêu năm, dù là vấn đề “nóng”, bức xúc nhưng đến nay vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn “dậm chân tại chỗ”, thậm chí ngày một tồi tệ hơn theo thời gian!
Thực ra, kết quả kiểm nghiệm lần này không phải là lần đầu tiên cảnh báo người tiêu dùng trong nước về ḿ tôm mà trước đó, cách đây khoảng hơn 1 tháng, Hiệp hội Người tiêu dùng Penang, Malaysia, cũng đưa ra khuyến cáo chung cho các quốc gia “ḿ ăn liền” sau khi kiểm tra trên 10 mẫu ḿ ăn liền, phát hiện 3 mẫu trong đó chứa hơn 1.000mg natri, 7 mẫu c̣n lại chứa 830mg natri, một lượng muối quá nhiều so với quy định cho phép ở một món ăn vào cơ thể. Như vậy, sẽ dẫn đến các bệnh: huyết áp cao, mỡ máu, suy thận, đột quỵ, tim…
Hiệp hội Người tiêu dùng Penang c̣n nói rơ: “Nếu ăn ḿ ăn liền thường xuyên, lượng natri trong cơ thể sẽ tăng cao và chắc chắn nhiều hơn mức cho phép mà Tổ chức Y tế thế giới (WHO) quy định là: 2.400mg natri/ngày cho người trưởng thành v́ cùng với ḿ sẽ c̣n nhiều món ăn khác trong ngày có natri”. Cũng v́ nguyên nhân này mà Hiệp hội Người tiêu dùng Penang kêu gọi người dân Malaysia “tẩy chay” ḿ ăn liền, thực phẩm được coi là “đồ ăn nhanh” của châu Á và gần như không thể thiếu trong mỗi ngày của nhiều người dân.
Cùng với Hiệp hội Người tiêu dùng ở Malaysia, nhiều chuyên gia dinh dưỡng ở các quốc gia khác, nhất là những quốc gia có lượng tiêu thụ ḿ ăn liền hàng đầu như Trung Quốc, Nhật Bản… cũng cho rằng, không nên ăn ḿ ăn liền trừ trường hợp “bất khả kháng” bởi thực tế đây là thực phẩm không giàu chất dinh dưỡng mà chỉ là bột ḿ chiên dầu cùng với một số gia vị tạo hương vị, bột ngọt… Chưa nói đến c̣n có chất propylene glycol, chính là chất sáp bao lấy sợi ḿ để chống “đông” (không đóng bánh) mỗi khi cho ḿ vào nước sôi vào. Chất này dễ tích tụ trong gan, thận, tim gây những bất thường và tổn thương. Để kiểm chứng chất propylene glycol có trong ḿ, chỉ cần để nguội lạnh bát ḿ đă nấu là thấy nó nổi lên trên như váng mỡ trên bề mặt nước.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới không chỉ đối với ḿ ăn liền mà nói chung cho thực phẩm th́: Nếu thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, ăn những thức ăn ít có nguy cơ gây bệnh, người tiêu dùng sẽ ngăn ngừa ít nhất được 30% tất cả các bệnh ung thư, c̣n những bệnh khác không kể. Cho nên đối với ḿ ăn liền nếu không có chất dinh dưỡng, nguy cơ gây bệnh lại cao th́ tốt nhất… không nên ăn.
Theo Petrotimes