(VnMedia) - Mỹ hôm qua (4/11) đã lên tiếng cảnh báo lực lượng ly khai miền đông Ukraine và Moscow về việc không được tìm cách chiếm đóng thêm các phần lãnh thổ của Ukraine, nói rằng một hành động như vậy là sự “vi phạm trắng trợn” các thoả thuận hoà bình gần đây.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ - Jen Psaki
"Bất kỳ nỗ lực nào nhằm tiến sâu hơn nữa vào Ukraine sẽ là một hành động vi phạm thêm nữa chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Đó cũng là sự vi phạm nghiêm trọng thoả thuận Minsk do Nga, Ukraine và lực lượng ly khai ký kết", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ - bà Jen Psaki đã cảnh báo như vậy.
"Có một con đường để trở lại tiến trình hoà bình và con đường đó là chỉ mở ra khi Nga và đồng minh của họ thực hiện nghiêm túc các cam kết”, theo thoả thuận ngừng bắn được ký kết ngày 5/9 ở thủ đô Minsk của Belarus.
Phát ngôn viên Psaki lên án những cuộc tấn công mới được cho là của lực lượng ly khai nhằm vào thành phố ven biển Mariupol, và những khu vực xung quanh sân bay Donetsk. Bà Psaki một lần nữa “kêu gọi Nga và đồng minh” rút hết quân, vũ khí và thiết bị quân sự ra khỏi Ukraine, đồng thời cho các giám sát viên quốc tế vào khu vực.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko trước đó cho biết, Kiev sẽ triển khai các đơn vị mới đến miền đông Ukraine để chống lại bất kỳ nỗ lực nào của lực lượng ly khai trong việc chiếm đóng thêm các khu vực bên ngoài hai thành trì chính Donetsk và Luhansk của họ.
Ông Poroshenko cho hay, binh lính Ukraine đã sẵn sàng bảo vệ các thành phố từ Mariupol trên bờ Biển Đen ở Kharkiv, phía đông bắc, gần với Nga.
Lời cảnh báo của Mỹ và động thái của chính quyền Kiev diễn ra trong bối cảnh quân đội Ukraine từ tối ngày 3/11 đã tiến hành oanh tạc một loạt khu vực dân cư ở nước cộng hoà nhân dân tự xưng Luhansk, chỉ huy cảnh sát của Luhansk – ông Oleg Bugrov hôm qua cho biết.
“Cuộc tấn công bắt đầu từ tối ngày hôm qua (tức ngày 3/11). Lực lượng Vũ trang Ukraine đã bắn đạn pháo về phía chúng tôi, vi phạm các thoả thuận được ký ở Minsk. Họ đã tấn công bằng rocket Grad và Uragan vào Kirovsk, Frunze, Stakhanov. Dân thường đã thiệt mạng”, ông Bugrov cho hay.
Theo ông Bugrov, cảnh sát của Luhansk đã sẵn sàng đối phó với những cuộc tấn công từ quân đội Ukraine. “Quân đội Ukraine liên tục vi phạm lệnh ngừng bắn”, vị quan chức Luhansk tố cáo.
Người ta có thể nghe thấy tiếng đạn pháo rền vang ở khu trung tâm của thành phố Luhansk trong lễ nhậm chức của ông Igor Plotnitsky. Ông này vừa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử và sẽ lên nắm quyền lãnh đạo Luhansk.
Lãnh đạo miền đông tuyên thệ nhậm chức
Miền đông Ukraine hôm qua đã tổ chức lễ nhậm chức cho các nhà lãnh đạo giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 2/11 bất chấp sự phản đối quyết liệt của Kiev và phương Tây.
Ở Donetsk – một thành phố công nghiệp có 1 triệu dân trước chiến tranh, ông Zakharchenko, 38 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức người đứng đầu nước cộng hoà nhân dân tự xưng Donetsk.
Là một trong những chỉ huy hàng đầu của lực lượng ly khai miền đông Ukraine, ông Zakharchenko đã dẫn dắt đội quân của mình từ hồi tháng 8. Ông này được bầu cùng với ông Plotnitsky ở khu vực Luhansk kế bên.
Tại buổi lễ nhậm chức, ông Zakharchenko đã thề “sẽ phục vụ hết mình cho lợi ích của người dân ở nước cộng hoà Donetsk ".
Sau lời tuyên thệ của ông Zakharchenko, những quả bóng bay sặc sỡ đã được thả lên trời trong khi người dân miền đông nhảy múa ăn mừng.
Miền đông Ukraine hiện giờ đã dịu đi rất nhiều kể từ sau khi lệnh ngừng bắn được ký kết hôm 5/9.
Tuy nhiên, ở tiền tuyến vẫn nguy hiểm và căng thẳng khi cả quân Kiev và lực lượng ly khai tố cáo lẫn nhau về các vụ bắn phá. Tình trạng này xảy ra gần như hàng ngày. Các vụ bắn phá từ hướng sân bay quốc tế ở Donetsk vẫn diễn ra ác liệt trong lễ nhậm chức của lãnh đạo khu vực.
Moscow tuyên bố việc ông Alexander Zakharchenko và ông Igor Plotnitsky được bầu làm lãnh đạo của hai khu vực Donetsk và Luhansk đồng nghĩa với thực tế là Kiev bây giờ nên đàm phán trực tiếp với họ.
Kiev luôn luôn bác bỏ những cuộc đàmphans như vậy, miêu tả lực lượng ly khai miền đông là những “kẻ khủng bố” hay “kẻ cướp” không có quyền lực hợp pháp.
Phương Tây giờ đây đang lo lắng rằng, sau khi sáp nhập bán đảo xinh đẹp Crimea, Moscow có thể sẽ tìm cách giành quyền kiếm soát lâu dài cả khu vực Donbass (cách gọi khác của miền đông nam Ukraine). Tuy nhiên, từ lâu Moscow đã nhiều lần khẳng định, họ không có ý định nhòm ngó gì đến miền đông Ukraine.
Cuộc chiến ở miền đông Ukraine bắt đầu bùng lên dữ dội từ hồi tháng 4 sau khi Moscow sáp nhập bán đảo Crimea và sau vụ Tổng thống Yanukovych bất ngờ bị lật đổ. Hơn 4.000 người đã thiệt mạng kể từ đó đến nay, trong đó có 298 nạn nhân trong vụ rơi máy bay của hãng hàng không Malaysia Airlines hồi tháng 7.
Ban đầu, trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 8, quân đội trung thành với Kiev thắng như chẻ tre. Tuy nhiên, cuộc chiến đã nhanh chóng đảo chiều khi lực lượng ly khai phản công, lật ngược tình thế một cách ngoạn mục. Điều này đã khiến Tổng thống Poroshenko phải nhượng bộ, tìm kiếm một lệnh ngừng bắn với miền đông.
Kiệt Linh (tổng hợp)
