Không 'shirt front'
Thủ tướng Úc Tony Abbot là người dọa sẽ húc thẳng (shirt front) vào Tổng thống Nga Putin vì việc chuyến bay MH-17 của Malaysia bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine khiến gần 30 người Úc tử nạn, nhưng người làm việc đó tại hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Brisbane, Australia, không phải là ông mà là Thủ tướng Canada Stephen Harper.
Thủ tướng Úc và Tổng thống Nga tại G-20 Brisbane: không shirt front
Courtesy of straitstimes.com |
Thủ tướng Harper nói với Tổng thống Putin một câu khá phũ phàng lúc chào nhau tại hội nghị, rằng :"Tôi sẽ bắt tay ông nhưng chỉ có một điều để nói với ông, đó là: ông cần phải rời khỏi Ukraine."
Theo phát ngôn viên của ông Harper thì ông Putin trả lời một câu không mấy vui vẻ, nhưng phát ngôn viên Jason MacDonald không thuật lại.
Và vấn đề được chú ý nhất xung quanh Tổng thống Putin tại hội nghị thượng đỉnh G-20 Brisbane không phải là kinh tế mà là Ukraine và Nga.
Các nhà lãnh đạo phương Tây trong nhóm quốc gia G-20 hầu như đồng thanh chỉ trích Tổng thống Putin vì vấn đề Ukraine, khiến Tổng thống Nga bực bội và rời khỏi hội nghị sớm hơn chương trình dự định
Ngay từ khi Tổng thống Nga đặt chân đến nước Úc người ta đã thấy ông bị tiếp đón rất lạnh nhạt. Sau đó ông còn bị cô lập rõ ràng khi bị xếp đứng ngoài cùng vào lúc chụp tấm ảnh lưu niệm. Tuy nhiên ông Putin vẫn luôn luôn nở nụ cười, không giống như chủ tịch Trung Quốc Tập Cận-Bình ở hội nghị APEC Bắc Kinh đã giữ vẻ nghiêm nghị lạnh lùng lúc tiếp đón Thủ tướng Nhật Shinzo Abe.
Bị đồng thanh chỉ trích với những lời lẽ nặng nề nhưng ông Putin tỏ ra điềm tĩnh và lịch thiệp một cách đáng khen. Ông giữ vẻ mặt tươi vui, vẫn tuyên bố hội nghị thượng đỉnh G-20 lần này là một sự thành công, không một lời trả đũa. Phản ứng của ông là rời hội nghị ra phi trường lên máy bay về sớm ngay ngày chủ nhật, không dự bữa tiệc làm việc vào buổi trưa hôm đó.
Thủ tướng Canada vừa bước qua khỏi Tổng thống Nga tại hội nghị G-20 Brisbane- Courtesy of Canadian Press |
Trước lúc diễn ra hội nghị thượng đỉnh G-20, NATO tố cáo Nga đã đưa thêm quân đội và vũ khí nặng vào Ukraine trong nhiều tuần lễ gần đây. Tổng thống Putin một mặt bác bỏ điều đó, nói rằng Moskva không đưa quân đội qua khỏi biên giới Ukraine, nhưng mặt khác cũng tuyên bố Nga sẽ bảo vệ hai nước Cộng Hòa Donetsk và Luhansk bị Ukraine hiếp đáp. Điều đó ngụ ý Moskva sẽ giúp hai xứ ly khai này chống lại quân đội Ukraine, và thế giới phải hiểu rằng Nga sẽ làm điều đó bằng mọi cách dù phải đưa quân vào. Tổng thống Putin luôn luôn tỏ ra cương quyết về việc này mặc dù vẫn luôn luôn chối bỏ việc đã đưa quân vào hay đã sử dụng quân đội Nga trong lãnh thổ Ukraine.
Được khuyến khích
Tuy bị lên án rất nặng nề về vấn đề Ukraine nhưng trên thực tế Nga đã được khuyến khích cứ tiến bước, khi tại hội nghị G-20 Hoa Kỳ và châu Âu không hề nói đến việc tăng cường các biện pháp trừng phạt kinh tế vì hành động của Nga ở Ukraine.
Tổng thống Putin chưa về tới Moskva thì công luận ở Nga đã rộ lên những lời ca ngợi vị lãnh đạo của họ đã hành xử rất bình tĩnh nhưng cương quyết tại Brisbane trước những lời đả kích đồng loạt, và đã khiến châu Âu với Mỹ không dám tăng cường trừng phạt kinh tế, vì làm như vậy chỉ thiệt hại cho châu Âu trước tiên.
Khó lòng phủ nhận việc đại đa số người dân Nga ủng hộ lập trường của ông Putin về vấn đề Ukraine, kể cả việc sáp nhập Crimea vào Nga trước đây. Chính quyền và người dân Nga không bao giờ muốn Ukraine ngả theo khối liên minh quân sự NATO và Liên Minh châu Âu.
Vì thế mà Moskva đã làm đủ mọi cách để sáp nhập Crimea và muốn tái diễn kịch bản đó cho miền Đông Ukraine, chỉ khác một điểm là cho đến nay Nga chưa tỏ ý sáp nhập Donestk và Luhansk mà chỉ ủng hộ cho hai lãnh thổ này trở thành hai xứ Cộng hòa. Nhưng đó lại là kịch bản ở Georgia trước đây, chỉ thiếu màn quân đội Georgia bị quân Nga đánh bật ra khỏi Nam Ossetia vào tháng 8 năm 2008 và Nga công nhận hai xứ ly khai là hai quốc gia độc lập.
Ngày nay Moskva khuyến khích Ukraine nên trở thành một Liên bang trong đó có hai xứ Cộng hòa Donetsk và Luhansk.
Ukraine bác bỏ ý kiến đó, và phương Tây ủng hộ Ukraine. Ukraine đã phủ nhận cả hai cuộc trưng cầu dân ý do phe thân Nga tổ chức ở Donetsk và Luhansk, nhưng không thể lấy lại được hai lãnh thổ đó, mà chỉ trông chờ vào các biện pháp trừng phạt của phương Tây để Nga phải thay đổi lập trường.
Chắc chắn Tổng thống Putin hay bất kỳ nhà lãnh đạo Nga nào cũng không thể thay đổi lập trường dù dưới áp lực đến đâu. Và hiện trạng cho thấy không ai có thể đe dọa được nước Nga bằng quân sự, trong khi các biện pháp trừng phạt kinh tế tuy tỏ ra có chút hiệu quả nhưng không làm nước Nga bị tổn thất nặng nề đến mức phải khuất phục. Cuộc chiến kinh tế giữa châu Âu với Nga đem lại tổn thất cho cả hai phía, và Nga đang tìm được lối thoát qua ngã Trung Quốc.
Kiev, phương Tây sẽ làm gì?
Biện pháp quân sự thì Ukraine không thể nào áp dụng mà có thể thắng thế ở miền Đông.
Dù quân đội Nga không công khai xâm nhập miền Đông hay vượt biên giới tấn công quân đội Ukraine để cứu nguy cho hai lãnh thổ ly khai, thì chỉ những đơn vị tinh nhuệ của Nga đã lén xâm nhập vào nơi đó, đội lốt quân ly khai, cũng có thể chống đỡ và đẩy lui quân đội Ukraine nếu Kiev mở cuộc chiến tranh.
Quân đội Ukraine vốn rất yếu kém về trang bị cũng như tổ chức, và điều quan trọng là không có lực lượng tình báo đáng kể so với tình báo FSB của Nga. Từ xưa cho tới thập niên 2000 cơ quan tình báo Ukraine SBU vẫn là một tổ chức do Nga đào tạo, SBU gần như là một tổ chức phụ của cơ quan KGB trước đây và của FSB ngày nay. Nhiều nhân viên tình báo cao cấp của Ukraine từng là nhân viên của KGB hay FSB, vì theo thỏa thuận từ thời Liên Xô để lại, tình báo Nga cộng tác và có quyền tuyển mộ nhân viên ngay trong hàng ngũ tình báo của Ukraine. Nay cơ quan tình báo chính của Ukraine là SZRU tuy đã thay đổi nhân sự nhưng giới chuyên môn cho rằng vẫn còn đến hai ba mươi phần trăm nhân viên từng làm việc cho FSB và không chắc có còn làm cho Nga hay không.
Ukraine không thể dùng biện pháp quân sự mà có thể thắng lợi. Vậy còn Mỹ và châu Âu?
Mỹ và châu Âu không bao giờ muốn can thiệp quân sự, và cũng không thể can thiệp quân sự để xảy ra chiến tranh thế giới với Nga. Phương Tây dù có muốn cũng không có lý cớ để gây chiến, khi Nga không hề công khai và trực tiếp đưa quân vào Ukraine, như trên đã nói.
Nga muốn giữ nguyên trạng, và muốn Ukraine trở thành Liên bang với hai xứ Cộng hòa thân Nga vừa ly khai.
Tổng thống Putin hôm thứ tư đã mời ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier hội kiến sau khi ngoại trưởng Đức nói với Ngoại trưởng Sergei Lavrov của Nga là cần phải vạch lằn ranh ngưng bắn rõ ràng ở miền Đông Ukraine. Rõ ràng châu Âu cũng đang tìm giải pháp hoà bình, giải pháp chính trị.
Chiến tranh Nga- Georgia chỉ cách nay mới 6 năm, vào lúc thế và lực của Liên Bang Nga yếu kém hơn nhiều so với ngày nay. Tấn tuồng lịch sử còn quá mới.
Việt-Long- RFA
