Mỹ có kế hoạch tăng cường sự giúp đỡ về mặt quân sự không gây sát thương cho Ukraine nhưng có một điều đáng chú ý trong đợt viện trợ lần này là lần đầu tiên Mỹ quyết định cung cấp cho chính quyền Kiev một “món hàng” quân sự đặc biệt. Điều này đã khiến Nga thực sự lo lắng, đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ đối với Washington.
Xe bọc thép Humvee
Giới chức Mỹ cho biết, nước này có kế hoạch đẩy mạnh sự giúp đỡ về quân sự không gây sát thương cho Ukraine, trong đó có việc lần đầu tiên cung cấp những chiếc xe bọc thép Humvee. Mặc dù vậy, chính quyền của Tổng thống Barack Obama vẫn quyết định không cung cấp vũ khí gây sát thương cho Kiev vào thời điểm hiện tại.
Lời cam kết tăng cường viện trợ quân sự không gây sát thương cho chính quyền Kiev được cho là sẽ được đưa ra trong chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Ukraine. Ông Biden hôm qua (20/11) đã lên đường đến Kiev.
Các quan chức giấu tên của Mỹ đã miêu tả kế hoạch trên là một sự mở rộng hơn nữa sự giúp đỡ của Mỹ dành cho lực lượng vũ trang Ukraine. Tuy vậy, họ cũng thừa nhận, kế hoạch của Mỹ không đủ sức làm thay đổi đáng kể cuộc xung đột ở miền đông Ukraine – nơi quân đội Kiev đang đối đầu ác liệt và đẫm máu với lực lượng ly khai.
Khoản viện trợ quân sự sắp tới của Mỹ không đáp ứng đủ những yêu cầu mà Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đưa ra trong chuyến thăm đến thủ đô Washington hồi tháng 9 mới đây. Khi đó, ở thủ đô Washington, Nhà lãnh đạo Poroshenko của Ukraine đã khẩn thiết kêu gọi Mỹ cung cấp vũ khí gây sát thương cho chính quyền Kiev. Lời kêu gọi này được hưởng ứng bởi một số nghị sĩ theo phái diều hâu của Mỹ. Các nghị sĩ này đã thúc giục chính quyền của Tổng thống Obama cung cấp vũ khí chết người cho Kiev để đáp trả cái mà NATO cáo buộc là sự tăng cường xe tăng và binh lính của Nga ở miền đông Ukraine.
Tuy nhiên, chính quyền Obama cho hay, Washington tin rằng Ukraine có đủ vũ khí gây sát thương và rằng những loại vũ khí mà Tổng thống Poroshenko yêu cầu Mỹ cấp cho họ chẳng có mấy ý nghĩa trong việc thay đổi tình hình ở Ukraine. Giới chức Mỹ cũng nhấn mạnh đến con đường ngoại giao.
Đợt viện trợ quân sự không gây sát thương mới của Mỹ dành cho Kiev lần này sẽ bao gồm các phương tiện bọc thép Humvee đang dư thừa trong kho vũ khí của Lầu Năm Góc cũng như những hệ thống radar mà Washington cam kết trước đây. Xe bọc thép Humvee từng là phương tiên đa dụng và có tính cơ động cao của quân đội Mỹ. Được sản xuất vào những năm 1980, xe bọc thép Humvee là phương tiện cơ động cao, được trang bị hỏa lực mạnh và kiêm thêm chức năng chở lính. Quân đội Mỹ dùng nhiều xe loại này trong các cuộc chiến vùng Vịnh, ở châu Phi hay ở Afghanistan. Trong khi đó, các hệ thống radar mà Mỹ cấp cho Kiev có thể phát hiện vị trí súng cối của đối phương. Washington không tiết lộ giá trị của lần viện trợ mới nhất này. Trước đó, hồi tháng 9, Mỹ đã thông báo khoản viện trợ quân sự trị giá 53 triệu USD cho Ukraine.
Chính quyền Tổng thống Obama từ lâu đã tranh luận nảy lửa về việc cung cấp vũ khí cho Kiev. Tuy nhiên, cho đến nay, giới chức Mỹ vẫn kết luận rằng, nếu họ cấp vũ khí cho Kiev, điều đó có thể khiến Nga cũng làm điều tương tự với lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine.
Nga cảnh báo Mỹ về việc cung cấp vũ khí cho chính quyền Kiev
Trước thông tin về việc Phó Tổng thống Mỹ Biden đến Ukraine mang theo lời cam kết, hứa hẹn về sự giúp đỡ quân sự, Moscow hôm qua đã nhanh chóng lên tiếng cảnh báo Washington không được chuyển từ việc viện trợ quân sự không gây sát thương cho Kiev sang cung cấp “vũ khí chết người” cho quốc gia Đông Âu này. Nga nhấn mạnh, đó sẽ là sự vi phạm trực tiếp đến tất cả các thỏa thuận quốc tế.
Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga cho biết, thông tin về khả năng Mỹ cung cấp “vũ khí phòng vệ” cho Ukraine sẽ được Moscow coi là “một dấu hiệu rất nghiêm trọng”.
“Chúng tôi đã nghe thấy những lời xác nhận liên tiếp được đưa ra từ chính quyền Mỹ về việc họ chỉ cung cấp viện trợ quân sự không gây sát thương cho Ukraine. Nếu có sự thay đổi trong chính sách này thì chúng ta đang nói về một nhân tố gây bất ổn nghiêm trọng có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến cán cân quyền lực trong khu vực”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga – ông Alexander Lukashevich lo ngại cho biết.
Những phát biểu trên được đưa ra sau khi Phó Cố vấn An ninh Quốc gia của Mỹ - Tony Blinken tại một phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ hôm 19/11 đã nói rằng, Phó Tổng thống Biden có thể đề nghị cung cấp “vũ khí phòng vệ gây sát thương” cho Ukraine khi ông này đến thăm Kiev. Viện trợ quân sự gây sát thương cho Ukraine “vẫn được đặt lên bàn. Đó là một điều mà chúng tôi đang xem xét”, ông Blinken cho biết như vậy.
“Chúng tôi chú ý không chỉ đến những tuyên bố như trên mà còn cả chuyến thăm của đại diện các tiểu đoàn tình nguyện của Ukraine đến thủ đô Washington. Họ đang tìm cách tập hợp sự ủng hộ của chính quyền Mỹ”, ông Lukashevich cho hay.
Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh rõ ràng rằng, một động thái như vậy của Washington sẽ vi phạm một số thỏa thuận. “Đây là một dấu hiệu rất nghiêm trọng vì nhiều lý do. Đầu tiên, đó là một sự vi phạm trực tiếp các thỏa thuận, trong đó có những thỏa thuận đạt được với chính phía Mỹ. Tôi muốn nói đến Tuyên bố Geneva được đưa ra hôm 17/4”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga cho biết.
Kiệt Linh (tổng hợp)
