Mỗi năm có đến hàng chục người già, trẻ chết v́ ... ung thư, khiến người dân xă Sơn Đồng (Hoài Đức, Hà Nội) vô cùng hoang mang. Họ cho rằng, ô nhiễm nguồn nước mặt, nước ngầm và không khí là nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng này.Trong khi chờ đợi các cơ quan chức năng vào cuộc, căn bện ung thư vẫn từng ngày cướp đi sinh mạng của người dân nơi đây...
Nhà nhà cửa đóng then cài giữa ban ngày v́ mùi hôi thối
Cách nội thành chưa đầy chục km, song môi trường ở xă Sơn Đồng lại đang rất báo động, cả nước ngầm, nước mặt, không khí đều vượt hàng chục, thậm chí cả trăm lần tiêu chuẩn cho phép.
Chúng tôi về Sơn Đồng vào một ngày cuối tháng 11, mặc dù c̣n cách sông T2, con sông chảy qua 3 xă khoảng 3km, nhưng tôi đă ngửi thấy mùi hôi thối nồng nặc thốc lên. Đứng trên hai cây cầu Sơn Đồng 1 và 3 vài phút mà tôi có cảm giác ngạt thở, bởi mùi xú uế bốc lên từ con sông nước đen ng̣m, sủi bọt, đặc quánh đủ thứ rác thải này.
Chị Khánh Thị Lan, tổ viên tổ thu gom rác xóm Đồng dẫn tôi ra sông T2, chỉ tay xuống ḍng sông đen ng̣m bức xúc nói: "Niều năm nay rồi, nhất là mỗi dịp giáp tết, các làng nghề làm miến dong thuộc các xă Dương Liễu, Cát Quế, Minh Khai phía thượng nguồn vào mùa sản xuất th́ t́nh trạng ô nhiễm càng khủng khiếp hơn. Bao nhiêu phế liệu họ đều đổ tất ra sông, chảy đến Sơn Đồng th́ gặp hai cây cầu tắc lại, nên người dân ở đây phải gánh cả. Không chỉ vậy, những hộ ven sông c̣n tùy tiện vứt rác, lợn, gà chết luôn xuống sông, không biết có phải do ô nhiễm gây ra hay không, nhưng gần đây ở Sơn Đồng có rất nhiều người chết v́ ung thư, ngay thôn tôi mỗi năm có đến cả chục người".
Về Sơn Đồng, chúng tôi nhận thấy một điểm chung là hầu như nhà nào cũng "cửa đóng, then cài" kín bưng như hũ, kể cả các trường học, trạm y tế, đến nhà văn hóa thôn UBND xă cũng đều phải đóng cửa, để hạn chế mùi xú uế bốc lên từ con sông chết T2.
T́m đến nhà ông Nguyễn Viết Hải - Trưởng xóm Rô, thấy cửa đóng, tôi định quay ra, th́ một người dân bảo: "Anh gọi đi, ông ấy đang trong nhà đấy, ở đây nếu nhà ai đi làm quên không đóng cửa th́ đêm về không tài nào ngủ được, bởi mùi xú uế ám hết vào quần áo, chăn màn". Gặp ông Hải, ông lắc đầu ngán ngẩm rồi "kéo" tôi ra phía bờ sông T2 buồn rầu: "Ô nhiễm đến mức này rồi mà nhiều lănh đạo cấp trên vẫn bảo chưa ô nhiễm. Chỉ cần về ở với chúng tôi vài ngày sẽ biết "mùi" ô nhiễm như thế nào ngay!".
Trẻ không tha, già không thương
Ông Hải bảo, ông không dám khẳng định sự ô nhiễm môi trường chính là nguyên nhân chính dẫn đến hàng loạt người ở thôn mắc bệnh ung thư, nhưng có một sự thực đáng sợ là từ khi làng nghề miến dong ở xă Cát Quế, Dương Liễu, Minh Khai phát triển và nước sông chuyển từ màu trong xanh sang màu đen, bốc mùi hôi thối, th́ cũng là lúc ở thôn xuất hiện hàng loạt người mắc bệnh ung thư. "Năm nào thôn cũng có người chết v́ ung thư, có năm lên đến hơn 10 người. Người th́ bị ung thư phổi, ṿm họng, dạ dày... Các thôn khác c̣n có tỷ lệ chết do ung thư cao hơn thôn tôi nhiều".
Theo ông Trần Quang Trung - Chủ tịch UB Mặt trận Tổ quốc xă Sơn Đồng, căn bệnh ung thư xuất hiện và hoành hành mạnh ở xă khoảng 5-7 nằm gần đầy. Những năm trước chỉ có vài trường hợp, nhưng hàng năm đều tăng vọt, đến nay trung b́nh mỗi năm xă có khoảng 45 - 50 người chết, trong đó gần 40 người mắc bệnh ung thư.
Để làm rơ những thông tin trên, chúng tôi t́m đến Trạm Y tế xă, bác sĩ Nguyễn Thị Ḥa - Trạm trưởng Trạm Y tế xă Sơn Đồng thừa nhận t́nh trạng ô nhiễm ở xă là rất nặng, v́ chỉ cách bờ sông chừng 30m nên Trạm Y tế phải thường xuyên đóng kín cửa.
"Trung b́nh mỗi năm xă có khoảng 50 ca tử vong, trong đó khoảng 20 ca ung thư, c̣n lại chưa xác định rơ. Cụ thể năm 2011 có 49 ca tử vong (14 ca ung thư), năm 2013 có 54 ca tử vong (18 ca ung thư) và từ đầu năm đến nay có 59 ca tử vong (13 ung thư)" - bác sĩ Ḥa cho hay.
Bác sĩ Ḥa cho biết thêm, đa số là bệnh ung thư phổi, ṿm họng, dạ dày và một số trường hợp ung thư đại tràng, gan, tụy. "Ngoài ra hàng tháng chúng tôi khám dự pḥng cho khoảng 200 cháu, trong đó đa số mắc bệnh về đường hô hấp, ruột..." - bác sĩ Ḥa nói.
Điều đáng lo lắng là, những ca chết v́ ung thư ở đây đều đang ở độ tuổi c̣n rất trẻ chỉ độ 40 tuổi, nhiều gia đ́nh có tới 4-5 người chết v́ ung thư.
Chị Doăn Thị Hương, xóm Rô buồn rầu kể lại: "Năm 1990, chị gái chồng tôi mất v́ ung thư dạ dày khi mới 32 tuổi, năm 2006 chồng tôi bị mắc bệnh ung thư năo, hai năm sau th́ mất, khi đó anh mới 45 tuổi. Bố chồng mất v́ ung thư phổi, mẹ chồng mất v́ ung thư dạ dày". Nói đến đây giọng bà Hương nghẹn lại, đưa tay gạt nước mắt, bà Hương kể tiếp. "Năm 2000, cô em gái chồng cũng ra đi v́ ung thư năo khi mới ngoài 30 tuổi. Năm ngoái 2012, chồng cô ấy (Nguyễn Bá Út) cũng ra đi v́ bệnh ung thư phổi bỏ lại hai đứa con thơ dại".
Từ khi bố mẹ mất, Nguyễn Bá Kiên 16 tuổi con ông Út trở thành đứa trẻ mồ côi. Kiên cho biết, em có một chị gái đă đi lấy chồng, nên em về ở với bác ruột. "Đang học lớp 9 th́ tai họa liên tục ập đến gia đ́nh em, không c̣n chỗ dựa em đành phải nghỉ học" - Kiên buồn rầu cho hay.
Chúng tôi về xóm Ươm tơ, khi nhắc đến gia cảnh của gia đ́nh ông Nguyễn Vinh Phú ai cũng tỏ ra thương xót, bởi cả hai vợ chồng đều ra đi v́ bệnh ung thư bỏ lại đứa con thơ dại. Anh Dũng con ông Phú nghẹn ngào kể lại: "Khi tôi 10 tuổi th́ bố tôi phát hiện ung thư phổi, gia cảnh nghèo nên mẹ tôi phải sớm hôm ngoài đồng để kiếm tiền mua thuốc cho bố, trong nhà có thứ ǵ cũng đă bán hết, nhưng cũng không kéo thêm được sự sống của bố. Vài năm sau mẹ tôi lâm bệnh, nhưng bà cố giấu v́ biết nhà không có tiền."
Giải pháp trên...giấy
Theo ông Hải, sở dĩ tỷ lệ người mắc bệnh ung thư ở Sơn Đồng ngày một tăng, là v́ 100% người dân ở xă đều sử dụng nguồn nước giếng khoan, bởi ở đây chưa có nước máy: "Trước đây ở khu vực này người dân đa số dùng nước giếng khơi, từ khi nước sông T2 ô nhiễm th́ chuyển sang dùng nước giếng khoan hoặc nước mưa. Nhưng gần đây nước giếng khoan rất ô nhiễm, nước bơm lên có màu vàng, để lâu chuyển sang màu đen, mùi thum thủm nên hầu như tôi chỉ dùng nước mưa, nhưng vẫn phải lọc qua máy RO" - ông Hải cho hay.
Tuy nhiên, không phải gia đ́nh nào cũng có điều kiện để mua máy lọc, do đó nhiều hộ vẫn phải dùng trực tiếp nước giếng khoan để sinh hoạt. Song nguồn nước ở đây không chỉ ô nhiễm mà c̣n bị nhiễm asen rất nặng. Về vấn đề này, bà Viết Thị Thoa - Hội Phụ nữ xă Sơn Đồng cho biết, năm 2012 Viện Khoa học công nghệ (thuộc Bộ Khoa học công nghệ) đă về lấy khoảng 30 mẫu nước ở sông, ao, hồ, giếng, xét nghiệm. "Tất cả 100% mẫu đều bị nhiễm asen, COD, H25, NH3... đều vượt hàng trăm lần cho phép. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri chúng tôi cũng đă nhiều lần kiến nghị, nhưng đến nay không được giải quyết mà t́nh trạng ô nhiễm ngày càng nặng nề hơn"- bà Thoa cho hay.
Ông Trung cho biết thêm, hồi đầu năm 2014 đoàn kiểm tra của huyện Hoài Đức đă về xă lấy mẫu nước sinh hoạt tại một số hộ dân ven sông kiểm tra. Kết quả, các chỉ số ô nhiễm thấp nhất là từ 30-40% và cao nhất lên tới 100-150%. Cũng theo ông Trung, năm 2010 thành phố đă phê duyệt dự án xử lư nước thải ở xă Dương Liễu, tuy nhiên không hiểu lư do ǵ đến nay dự án này vẫn chưa khởi công.
Ông Nguyễn Trọng Lương - Phó pḥng TNMT huyện Hoài Đức thừa nhận, t́nh trạng một số làng nghề trên địa bàn xă Cát Quế, Dương Liễu, Minh Khai gây ô nhiễm ở xă Sơn Đồng là có. "Đúng là môi trường ở xă Sơn Đồng đang ô nhiễm ở mức báo động. Song việc ô nhiễm có gây ung thư hay không th́ tôi không dám chắc, v́ ở nơi khác không ô nhiễm nhưng vẫn bị ung thư?" - ông Lương nói.
Ông Lương cho biết thêm, huyện đă có quy hoạch "công tác bảo vệ môi trường 2010-2020), trong đó có 50 điểm trung chuyển rác, đồng thời phối hợp với Công ty Thủy nông Đan Hoài thau rửa khi vào mùa lấy nước.
"Hiện thành phố đă có kế hoạch xây dựng ba trạm xử lư rác thải tại xă Dương Liễu, Sơn Đồng và một trạm ở Vân Canh, các dự án đang làm thủ tục thu hồi đất, nhưng v́ chưa có kinh phí nên chưa triển khai được. C̣n nước sạch đến nay vẫn chưa có kế hoạch" - ông Lương cho hay.
Khúc sông thuộc xă Sơn Đồng cứ vào những ngày trời nồm là trở nên đen đặc, bốc mùi.
Việt Tùng (Theo Ḍng Đời)
Games
Rùng ḿnh làng ung thư ven nội thành Hà Nội
