Cuối thập kỷ 1980, nhiều người ở Đô Thành bắt đầu đi xuất khẩu lao động sang Đức, Anh, Australia... Xóm 1.000 người th́ có lúc một nửa đang "đi Tây".
Đi lên từ nghèo khó
Xă Đô Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) xưa vốn là một vùng đất nghèo khó, giáp ranh một số xă của huyện Diễn Châu. Cuộc sống người dân chủ yếu dựa vào cây lúa. Tuy nhiên, Đô Thành thuộc vùng đất trũng, quanh năm ngập úng nên mất mùa nhiều hơn được.
Trăn trở về tương lai của quê hương nhiều đàn ông trong xă bắt đầu đi làm ăn xa mong t́m được nghề phù hợp để sau này về quê lập nghiệp.
“Thời đó gỗ rừng c̣n nhiều lắm, nhận thấy buôn gỗ là một nghề nhanh có tiền, đem lại thu nhập nên nhiều người trong làng bắt đầu rời quê ra đi. Có chuyến chúng tôi đi tận hơn một tuần mới về”, ông Nguyễn Thành Minh, xóm trưởng xóm Đông Thị nhớ lại.
Trong quá tŕnh đi buôn gỗ, người dân nhận thấy nhiều sản phẩm thừa từ gỗ vứt bỏ đi rất phí. Họ bắt đầu gom nhặt về đóng tủ, đóng bàn dùng trong sinh hoạt gia đ́nh. Cũng từ đây, Đô Thành h́nh thành thành nghề mới - làm mộc. Và chính nghề này đă giúp bà con thoát nghèo chứ không phải nghề buôn gỗ nguy hiểm, dễ mất tính mạng.
Lúc đầu chỉ là một vài điểm nhỏ lẻ, thủ công sau người ta mở xưởng, mở rộng kinh doanh và xem đây là nghề chính trong gia đ́nh. Những làng nghề mộc c̣n ít nên mỗi sản phẩm làm ra đều được tiêu thụ ngay.
Những năm đó xuống chợ Si (Diễn Châu), chợ Dinh (Yên Thành) và nhiều nơi khác đều thấy sự có mặt của các mặt hàng mộc “made in Đô Thành”.
Nguyên liệu được lấy từ những sản phẩm thừa trong quá tŕnh buôn gỗ để làm nên đem lại thu nhập khá. Đời sống bà con dần dần được nâng cao. Giờ đây Đô Thành không c̣n là độc canh cây lúa nữa mà việc làm của họ quanh năm không hết. Thời điểm đó, nhà nhà làm mộc, cả xóm, cả xă đều theo nghề mộc.
Diện mạo của xă Đô Thành hôm nay.
Đến những năm của thập niên 1990, thị trường biến đổi, làng nghề làm mộc mọc lên như nấm, giá cả, lời lăi không c̣n được như trước nữa. Bà con nơi đây bắt đầu bỏ dần nghề này.
Cùng thời điểm đó, giao thương với các nước bắt đầu phát triển. Vốn nhanh nhạy, nắm bắt kinh tế thị trường, thời cơ rất tốt, dân xă Đô Thành bắt đầu xuất ngoại kiếm tiền về xây dựng gia đ́nh, quê hương.
Trở thành tỷ phú nhờ xuất ngoại
Những năm cuối thập kỷ 1980, đầu 1990, các lao động ở Đô Thành bắt đầu đi xuất khẩu lao động sang Đức, Ba Lan, Anh, Australia… để t́m kiếm cơ hội làm ăn. Ban đầu toàn xă cũng chỉ có một vài người đi, về sau thấy làm ăn được nên họ về kéo anh em, họ hàng cùng xuất ngoại kiếm tiền. Cứ thế, lượng người "đi Tây" ngày một tăng lên.
Thời kỳ bấy giờ đi xuất khẩu lao động c̣n dễ nên cứ thấy làm ăn được là họ lại ồ ạt kéo nhau sang đó. Chính nhờ hướng đi này mà người dân nơi đây đă đổi thay một cách chóng mặt.
Sau một thời gian cật lực làm việc bên xứ người, các lao động tự hào đem số tiền mà ḿnh đổ mồ hôi nước mắt làm được về trang trải cuộc sống cho gia đ́nh, sắm sang đồ dùng, xây dựng nhà cửa khang trang. Những ngôi nhà cao tầng bắt đầu mọc lên ngày một nhiều. Chỉ trong thời gian ngắn, Đô Thành thay da đổi thịt một cách chóng mặt.
“Ở làng này nhà có hai, ba thậm chí bốn, năm người đi Tây là chuyện b́nh thường. Cứ anh sang làm bên đó thấy có tiền là kéo em sang, rồi bác kéo cháu, cha kéo con… cứ thế họ đua nhau đi xuất ngoại”, ông Minh nói rồi kể một loạt hộ được xem là tỷ phú nhờ xuất ngoại.
Theo lời ông Diễn (Trưởng xóm Phú Vinh) cả làng hiện nay có hơn 300 hộ với gần 1.000 lao động. Trong đó có gần 1/3 đi làm ăn ở các nước. Có thời điểm con số này lên đến hơn 1 nửa. Nhờ nguồn lao động này mà xóm trở nên trù phú, giàu có, đời sống bà con cũng như cơ sở vật chất hạ tầng được nâng lên rơ rệt”.
Ông Nguyễn Đức Ḥe là một trong những gia đ́nh đầu tiên khởi xướng cho phong trào đi Tây làm kinh tế, Hiện ông vẫn c̣n 4 người con sinh sống bên Đức.
Điển h́nh như gia đ́nh ông Bính (nguyên xóm trưởng Đông Thị) cũng nhờ có 3 người con đi xuất khẩu lao động nên mới xây dựng được cơ ngơi khang trang.
Cách nhà ông Bính không xa là hộ ông Nguyễn Đức Ḥe. Ông Ḥe có tới 3 người con trai, một con gái và một cô con dâu đang làm ăn ở Đức.
Bước vào căn biệt thự của gia đ́nh ông, khách thăm không khỏi choáng váng trước sự đồ sộ của nó. Với lối thiết kế phương tây cổ độc đáo, đây được xem là căn nhà “khủng” nhất vùng đất này với giá xây dựng lên đến nhiều tỷ đồng từ năm 2004.
Ông Ḥe tâm sự, trước đây gia đ́nh ông rất nghèo, nhưng từ khi nhà nước có chính sách mở cửa, các con của ông được tạo điều kiện đi xuất khẩu lao động. Lúc đầu là người anh đi, khi ổn định th́ đưa em sang.
Lần lượt như thế, hiện tại ông có 4 cậu con trai th́ ba cậu đang "sống bên Tây". Ở làng này, gia đ́nh ông Ḥe là một trong những tỷ phú của làng khối tài sản không kém cạnh với những đại gia thành phố.
Biệt thự của gia đ́nh ông Ḥe làm đă lâu nhưng với kiến trúc phương tây nên không lỗi thời.
Ngoài gia đ́nh ông Ḥe th́ c̣n rất nhiều gia đ́nh khác có 3 đến 4 người con đi xuất khẩu lao động như gia đ́nh ông Nguyễn Đức Hải. Ông Hải có 2 con trai, 1 con gái và 1 con dâu đang ở châu Âu. Ông cũng là một trong những gia đ́nh được liệt vào danh sách đại gia "khủng" ở vùng Đô Thành này.
Những năm gần đây, thị trường Lào làm ăn dễ dàng nên một bộ phận lao động ở Đô Thành bắt đầu sang đây t́m kiếm cơ hội làm giàu, đặc biệt là thế hệ trẻ. Một khu làng Việt kiều Lào với những công ty, doanh nghiệp được dựng lên bên bờ kênh Vực Bách, trở thành một trong những xóm tỷ phú của xă Đô Thành.
Giờ về Đô Thành, nếu nh́n biệt thự tiền tỷ, xe hơi hạng sang mà thốt lên ngạc nhiên th́ “xưa như trái đất”.
"Biệt thự, xe con bóng loáng được người dân ở đây xem như là một nhu cầu b́nh thường trong cuộc sống thường ngày mà thôi", một người dân chia sẻ.
Phạm Ḥa
Games
