Tiêm kích đa năng F-35, hệ thống pḥng không S-400 và Buk là những vũ khí gây chú ư trong năm 2014.
Tiêm kích tiến công kết hợp JSF F-35
Năm 2014 đánh dấu nhiều thành công của F-35 cả trên phương diện thương mại lẫn kỹ thuật. Ảnh: News.unsi
2014 là một năm nhiều thành tích của tiêm kích tàng h́nh F-35, cả trên phương diện kỹ thuật và thương mại. Tháng 9/2014, Reuters đưa tin, Mỹ và Hàn Quốc đă đạt thỏa thuận mua bán 40 chiếc tiêm kích tàng h́nh F-35 trị giá 7 tỷ USD. Với hợp đồng này, Hàn Quốc trở thành quốc gia thứ 10 của chương tŕnh tiêm kích tiến công kết hợp JSF F-35.
Ngoài Hàn Quốc, một quốc gia châu Á khác là Nhật Bản đă lựa chọn F-35 cho chương tŕnh hiện đại hóa không quân. Theo Business Insider, Tokyo đă cam kết mua 42 chiếc F-35 và có thể tùy chọn mua thêm khi tiêm kích này giảm giá.
Trong tháng 5/2014, Ibtimes đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ đă cam kết mua 2 tiêm kích F-35 để đánh giá. Đây là một phần trong kế hoạch mua tới 100 chiếc mà Ankara đang tạm hoăn v́ khó khăn kinh tế.
Bên cạnh những thành tựu về thương mại, năm 2014 ghi nhận những đột phá kỹ thuật vượt bậc của F-35. Ngày 17/11, Navytimes cho biết, tiêm kích tàng h́nh F-35C đă cất hạ cánh thành công lần đầu trên tàu sân bay USS Nimitz. Trong tháng 11, F-35C tiếp tục thực hiện các bài tập cất hạ cánh trong điều kiện ban đêm.
Sự kiện F-35C thử nghiệm thành công trên tàu sân bay đánh dấu cột mốc quan trọng của chương tŕnh tiêm kích tiến công kết hợp JSF. Theo dự kiến, F-35C sẽ hoạt động chính thức trên tàu sân bay Hải quân Mỹ từ năm 2016.
Hệ thống pḥng không tầm xa S-400 Triumf
Thương vụ mua bán hệ thống tên lửa pḥng không tầm xa S-400 Triumf giữa Nga - Trung vẫn chưa đi đến hồi kết do những bất đồng giữa đôi bên. Ảnh: Militarytoday
Hệ thống pḥng không tối tân S-400 Triumf là một vũ khí khác của Nga gây băo trong năm 2014. Nó tiếp tục là tâm điểm chú ư của giới truyền thông bởi cam kết xuất khẩu cho Trung Quốc. Tháng 4/2014, tạp chí Diplomat đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đă chấp thuận nguyên tắc về việc xuất khẩu hệ thống tên lửa pḥng không tối tân S-400 Triumf cho Bắc Kinh.
Với sự phê duyệt từ chính quyền trung ương Moscow, Trung Quốc có thể sẽ là khách hàng đầu tiên của hệ thống pḥng không này. Nếu hợp đồng mua S-400 được kư kết, lực lượng pḥng không Trung Quốc sẽ có thể vô hiệu hóa những mục tiêu đường không hiện đại nhất.
Theo thỏa thuận sơ bộ, Trung Quốc đă đề nghị mua 6 tiểu đoàn S-400 Triumf với giá trị lên đến 3 tỷ USD. Tuy nhiên, quá tŕnh đàm phán hợp đồng S-400 vẫn chưa đi đến hồi kết với những bất đồng giữa đôi bên. Tháng 11/2014, Ria Novosti dẫn lời nguồn tin Cơ quan liên bang về hợp tác kỹ thuật quân sự Nga cho biết, hợp đồng vẫn chưa thể kư kết.
Hệ thống tên lửa pḥng không Buk
Hệ thống tên lửa pḥng không Buk mà cả Nga và Ukraine đều sở hữu đang trở thành nghi phạm gây nên thảm kịch MH17. Ảnh: Ausairpower
Tháng 7/2014, truyền thông thế giới đổ dồn về Ukraine khi chuyến bay chở khách mang số hiệu MH17 của hăng hàng không Malaysia bị bắn hạ. Sự xuất hiện của hệ thống tên lửa pḥng không Buk gần khu vực chiếc Boeing 777 bị bắn hạ khiến nó trở thành nghi phạm số 1.
Ngày 17/7, Washington Post dẫn lời nguồn tin Bộ Nội vụ Ukraine cho rằng, chuyến bay MH17 bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa pḥng không Buk. Đến ngày 20/7, Daily Mail đăng tải clip về một xe tải chở theo một xe quân sự trùm kín bạt nghi là hệ thống pḥng không Buk.
Trong cuộc họp báo tại Moscow, Cục trưởng Cục tác chiến, Bộ Tổng tham mưu quân đội Nga, tướng Andrey Kartopolov đă nêu ra 10 câu hỏi liên quan đến thảm kịch MH17, yêu cầu Ukraine và Mỹ giải thích. 5 tháng trôi qua, thủ phạm bắn hạ MH17 vẫn chưa bị t́m ra.
Đức Hải