|
Cuộc đời của người anh hùng cách mạng Nguyễn Văn Trỗi, anh dũng hy sinh đă để lại bao sự tiếc nuối trong ḷng mỗi người dân Việt. Nhưng không ai biết rằng, không chỉ là người chiến sỹ cách mạng, anh c̣n được biết đến là một người thông minh và có những dự cảm trước cái chết một cách kỳ lạ. Dưới đây là những thông tin ít biết về Nguyễn Văn Trỗi qua lời kể của thầy dạy vỡ ḷng của anh.
Những kỷ niệm khó quên
Trong những ngày cuối năm, khi không khí Tết đang tràn về khắp mọi miền đất nước, cũng là thời gian khắp nơi vừa tổ chức kỷ niệm ngày người anh hùng Nguyễn Văn Trỗi bị quân thù xử tử, chúng tôi lặn lội t́m về mảnh đất quê hương anh tại làng Thanh Quưt, xă Điện Thắng Trung (huyện Điện Bàn, Quảng Nam). Người đón tiếp chúng tôi trong ngôi nhà cũ chính là cụ Nguyễn Văn Nhung (85 tuổi), thầy dạy đầu tiên của người anh hùng Nguyễn Văn Trỗi.
Tuy tuổi đă ngoài thất thập cổ lai hy, nhưng khi nghe nhắc đến học tṛ Nguyễn Văn Trỗi, th́ ông vẫn nhớ rơ ràng từng chi tiết. Cụ Nhung được biết đến là người thầy nhiệt t́nh và năng nổ của bao thế hệ học tṛ vùng quê nghèo mà anh dũng trong chiến tranh. Nhấp ngụm trà, ánh mắt xa xăm, cụ đưa chúng tôi về với những kỷ niệm trong quá khứ: "Hồi ấy, tôi sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo, cha mẹ chỉ có điều kiện cho học bậc sơ học. Nhưng v́ tôi ham học lại nhớ bài rất giỏi nên nắm được khá nhiều kiến thức"."Đất nước đang loạn lạc, lớn lên tôi cũng tham gia cách mạng, rồi quay về làm thư kư cho bên xă đội, được một thời gian, nghỉ việc, lại về nhà. Tôi mới nghĩ ra cách có thể đem con chữ của ḿnh đi dạy cho nhiều học tṛ, những người đang mù chữ", cụ kể. Nghĩ là làm, v́ không có lớp học đàng hoàng, mà nhiều người đang cần biết chữ, nên cụ liều mượn tạm ngôi miếu Bà để làm trường. Học sinh rất đông, trong đó có anh Nguyễn Văn Trỗi.
Dạy học trong thời chiến không hề dễ dàng. Quân địch nghi ngờ những bài giảng của cụ. Nhiều lúc bị triệu tập lên xuống, nhưng cụ Nhung chỉ khẳng khái với quan điểm: "Tôi chỉ muốn dạy tất cả những ai chưa biết chữ và dạy cách làm người". Lời khẳng định của cụ khiến lớp học được an toàn. Nhờ vậy, nhiều năm liền cụ đào tạo rất nhiều thế hệ học tṛ. Cụ c̣n bảo, mỗi người Việt khi đất nước loạn lạc, ai cũng muốn đứng lên để làm ǵ có ích cho Tổ quốc. Riêng cụ, t́nh yêu thương dành cho đất nước mà cụ có, chính là trở thành người thầy đem con chữ đến cho mọi người, nhất là thế hệ trẻ.
V́ thế mà từ đầu làng đến cuối xóm, cụ Nhung được biết đến như một người thầy mẫu mực, cho bao thế hệ noi theo. Đôi mắt sáng và giọng nói ấm áp, rơ ràng, cụ kể cho chúng tôi nghe về kỷ niệm của những học tṛ ḿnh từng dạy. Trong đó, điều chúng tôi ṭ ṃ chính là người anh hùng Nguyễn Văn Trỗi. Nhắc đến anh, cụ lại rưng rưng nước mắt: "Mới đó mà đă 50 năm qua từ ngày em Trỗi mất". Thấy cụ gọi thân mật, hỏi ra mới biết, anh Trỗi chính là người anh em con chú con bác của cụ.Theo cụ Nhung, anh Trỗi sinh ngày 1/2/1940, là con thứ ba (nên c̣n được gọi là Tư Trỗi) trong một gia đ́nh nghèo. Làng Thanh Quưt ngày ấy, đất chật người đông, xóm làng, gia đ́nh ly tán, người dân bần hàn cơ cực, bố anh Trỗi ở lại Sài G̣n. Mẹ anh Trỗi vừa lo chạy giặc vừa lo cái ăn, lại thêm bệnh tật không c̣n sức chịu đựng, nên đă ra đi khi anh chỉ mới 3 tuổi. V́ gia đ́nh ly tán, anh Trỗi ở cùng với người bác tại Thanh Quưt.
Dự cảm trước về cái chết?
"Tôi là anh và cũng là thầy của Tư Trỗi. Trỗi rất chăm chỉ, thông minh, học mau hiểu, làm mau biết. Sáng đi học, chiều lại đi gánh nước, xay bột kiếm tiền. Anh em nương tựa, đùm bọc nhau từ bé", cụ Nhung nhớ lại. Cho đến năm 1954, anh Trỗi ra Đà Nẵng t́m kiếm việc làm. T́m được một công việc nhưng anh cũng chỉ làm được một thời gian. Sau đó, Tư Trỗi xuống tàu vào Sài G̣n, với mong muốn t́m kiếm việc làm và học nghề.
Cụ Nhung c̣n nhớ như in ngày anh Tư Trỗi xuống tàu với hai bàn tay trắng, cả gia đ́nh không hề hay biết. Khi mọi người hay tin th́ tàu đă vào đến B́nh Định - Phú Yên, không thể gọi Trỗi quay về. Vào Sài G̣n, lúc đầu anh xin được công việc đạp xích lô, được mấy tháng chuyển sang xin học nghề điện. Từ đó, anh rất ít về nhà, mỗi bận về chỉ được mấy hôm rồi lại đi. Khi đi học nghề điện, anh Tư học rất thông minh nên biết rất nhiều kiến thức. Ban ngày anh học điện những nơi trung tâm, tối lại học lư thuyết, nhờ vậy anh nắm rất rơ những kiến thức đă học. Nhờ thông minh, chăm chỉ, anh được nhận vào làm công nhân nhà máy Điện Chợ Quán.
Nhưng điều mà cụ Nhung và gia đ́nh không ai hay biết, chính là anh Tư Trỗi hoạt động cách mạng từ bao giờ. Cho đến năm 1963, khi anh Trỗi về thăm gia đ́nh. Trong những ngày ở lại quê hương, anh cùng cụ Nhung đêm nằm tâm sự, nói chuyện về những trắc trở băn khoăn cho tương lai, về những dự tính ngày mai. Anh em hàn huyên cho đến đêm khuya. Cụ Nhung c̣n nhớ, đêm đó, anh Tư Trỗi nói rất nhiều so với những lần về khác.
Đến sáng ngày 15/10/1963, anh Tư Trỗi ra trước sân nhà, nơi có những hàng cau xanh mát rồi dùng viên đá tỉ mỉ khắc lên thân cau hàng chữ về mốc ngày tháng ḿnh về thăm quê. Thấy hành động của người em là lạ, cụ Nhung mới gặng hỏi "tại sao mấy lần chú không vẽ, nhưng lần này lại vẽ lên đó". Tư Trỗi chỉ cười và nói, "th́ đó là ngày em về thăm quê". Rồi sau đó, anh Trỗi trở lại mảnh đất Sài G̣n.
Hai anh em lại xa cách, cụ Nhung tiếp tục con đường dạy học của ḿnh. Cho đến một năm sau, đúng ngày 15/10/1964, cụ nghe trên đài nói về việc xử tử một anh hùng. Cụ và gia đ́nh sửng sốt khi nghe đến tên anh Nguyễn Văn Trỗi. Nước mắt giàn giụa thương cho người em c̣n quá trẻ, nhưng chứng kiến sự kiên cường bất khuất của em ḿnh, mặc dù vô cùng đau đớn nhưng cụ Nhung và gia đ́nh hănh diện vô cùng. Cụ tự hào v́ ḍng họ ḿnh có được một người anh dũng như vậy. Sau cái chết của Tư Trỗi, cụ mới biết th́ ra người anh em của ḿnh đă gia nhập chiến sỹ biệt động Sài G̣n, từng hoàn thành nhiều nhiệm vụ được giao, cũng từng tiêu diệt được nhiều tên địch.
Khi biết tin phái đoàn quân sự cấp cao của Mỹ do Mắc Namara - Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng dẫn đầu đoàn đến Sài G̣n thị sát chiến trường vào tháng 5/1964, lực lượng của ta liền vạch kế hoạch tiêu diệt Mắc Namara. Mặc dù, mới cưới vợ được 10 ngày, Nguyễn Văn Trỗi vẫn xung phong nhận nhiệm vụ, cùng đồng đội tiến hành cài ḿn ở cầu Công Lư, nơi dự đoán Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng Mỹ sẽ đi qua. Tuy nhiên, trong khi đang làm nhiệm vụ, anh Tư Trỗi bị bắt. Kẻ thù ra sức tra tấn đánh đập dă man, nhưng để đảm bảo cho hoạt động và tính mạng đồng đội, anh Tư Trỗi kiên quyết không khai mà c̣n nhận hết trách nhiệm về ḿnh. Chính v́ vậy anh bị kết án tử h́nh.
Kể đến đây, cụ Nhung bảo, mới đó mà đă 50 năm. Thời gian trôi thật nhanh, tất cả đă lùi vào quá khứ nhưng h́nh ảnh người anh hùng Nguyễn Văn Trỗi vẫn sống măi trong ḷng dân tộc.
Người từng dạy nhiều thế hệ học tṛ trong vùng
Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Công Phát, Trưởng thôn Thanh Quưt, xă Điện Thắng Trung (huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) cho biết: Cụ Nhung là người thầy đă từng dạy cho nhiều thế hệ học tṛ trong vùng, là người sống gương mẫu. Cụ đă giúp cho nhiều người trong vùng biết đọc, biết viết, có kiến thức và hiểu biết thêm nhiều điều.
tm
|
|
Games
