Ngày 27/12/2014 vừa qua, trường ĐH Hà Nội đă tổ chức lễ gắn biển “Viện Khổng Tử” tại trường với sự tham gia của các đại biểu cấp cao Việt Nam và Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay sau đó, một số cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí với Nhà nước ta đă lập ra các diễn đàn, viết bài đăng tải trên các trang mạng phản đối việc này. Thậm chí, nhiều đối tượng c̣n cho rằng, đó là sức mạnh “mềm” mà TQ muốn sử dụng kết hợp với sức mạnh “cứng” để xâm lược VN. C̣n cực đoan cho rằng, văn hóa Khổng Tử - văn hóa TQ có tính chất hủy diệt, sẽ đồng hóa văn hóa người Việt chúng ta. Các trang mạng phản động c̣n rêu rao, đây là một trong những phương thức TQ cài cắm gián điệp vào đất nước ta… Trước viện Khổng Tử, Việt Nam đă có các viện Puskin, Viện trao đổi văn hóa Pháp, Hội trao đổi văn hóa Nhật… Thử hỏi, viện Khổng Tử có khác ǵ với các viện trên? Văn hóa các nước có ḥa tan văn hóa Việt hay không phụ thuộc vào bản sắc, khả năng bảo vệ chính ḿnh của người Việt chúng ta, chứ không phụ thuộc vào sự thành lập 1 Viện của nước họ tại nước ḿnh. 1000 năm Bắc thuộc, người Việt ḿnh đă minh chứng cho việc bảo tồn bản sắc, ḥa nhập chứ không ḥa tan nền văn hóa nước ḿnh trước nền văn hóa lớn TQ. Mặt khác, càng không nên cực đoan cho rằng, những cái ǵ của TQ hay liên quan đến TQ đều không nên học, phải bài xích một cách mù quáng. Những giá trị văn hóa của nhân loại được chúng ta tiếp nhận một cách sàng lọc sẽ làm cho chúng ta tốt hơn. Việc kư kết thành lập Viện Khổng Tử không phải “dồn dập” như mọi người nghĩ. Thời gian đưa ra thảo luận và kư kết chính xác từ hồi tháng 10/2013 vừa qua trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường nhân dịp Thủ tướng Lư Khắc Cường sang thăm Việt Nam. Trong cuộc gặp cấp cao này, hai bên đă thảo luận nhiều nội dung quan trọng, trong đó vấn đề được chú ư của dư luận đó là hai bên thống nhất kư kết văn bản hợp tác thỏa thuận về việc thành lập Viện Khổng Tử tại trường ĐH Hà Nội nhằm truyền bá những tư tưởng cao cả của Khổng Tử đến với người dân Việt Nam. Khổng Tử (551-479 TCN), là một nhà tư tưởng, nhà triết học xă hội nổi tiếng người Trung Quốc. Các bài giảng và những triết lư của công có tầm ảnh hưởng rộng lớn đối với đời sống và tư tưởng của các nền văn hóa Đông Á. Những tư tưởng của ông đă có ảnh hưởng sâu rộng không chỉ đối với xă hội Trung Quốc mà c̣n ảnh hưởng lớn đối với nhiều quốc gia khác. Tuy thời đại ông sống là thời cổ đại nhưng những triết lư, tư tưởng của ông đến các thời đại sau này vẫn c̣n nguyên giá trị. Ví dụ như, tư tưởng triết học của Khổng Tử chú trọng vào sự tu dưỡng đạo đức cá nhân trước tiên, sau đó nuôi dưỡng gia đ́nh, rồi mới đến cai trị thiên hạ bằng ḷng nhân từ: “Tu thân, Tề gia, Trị quốc, B́nh Thiên hạ”. Ông cũng nhấn mạnh vào tam cương Ngũ thường: “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”. Nhân là tính hướng thiện; Nghĩa là làm trọn bổn phận; Lễ là sự tôn ti trậttự; Trí là trí tuệ sáng suốt làm việc ǵ cũng phải suy nghĩ trước sau; Tín là phải có niềm tin ở mọi người, sự thành thật trong thực hiện những điều đă nói, bằng hữu của sự uy tín, thủy chung trước sau như một, không thay ḷng đổi dạ, dù hứa hẹn một việc nhỏ cũng chẳng sai lời, mới gọi lại người biết giữ uy tín. Năm đạo Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín luôn có sự gắn kết với nhau, làm con người thiết đi một cũng không được. Có bài thơ nói về sự quan trọng của 5 đạo này như sau: Người không có Nhân th́ sẽ thành kẻ độc ác Người không có Lễ th́ sẽ thành kẻ vô phép Người không có Trí th́ sẽ thành kẻ ngu ngốc Người không có Tín th́ sẽ thành kẻ giả dối. Về giáo dục, Khổng Tử nhấn mạnh: cả thầy và tṛ đều phải có nghĩa vụ to lớn với nhau. Làm tṛ th́ phải tôn kính bậc thầy, dẫu sau này có thành đạt, quyền cao chức trọng lớn đến đâu, cũng không được bỏ rơi lễ nghĩa, vẫn phải luôn cung kính chào thầy. Ngược lại, người thầy phải có tư cách mẫu mực để làm gương cho tṛ. “Người thầy có can trực, đạo đức, như thế mới có thể đào tạo nên những học tṛ hữu ích cho đất nước. Về vũ trụ quan, tư tưởng của Khổng Tử thể hiện bằng tám quẻ: Càn là Trời, Khôn là Đất, Ly là mặt Nhật, Khảm là mặt Nguyệt…” Thiết nghĩ, trong xă hội hiện đại ngày nay, khi mà thế giới phẳng, toàn cầu hóa như hiện nay, việc chúng ta tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại là hết sức cần thiết. Và khi những văn hóa đó lại phù hợp với con người, văn hóa đất nước VN. Những tư tưởng của Khổng Tử không chỉ giáo dục con người biết hướng cái thiện, cái hoàn mỹ mà c̣n phù hợp với người phương Đông chúng ta. Khổng Tử là bậc thầy hiếm, có tầm quan trọng rất lớn trong tư tưởng của người TQ từ xưa đến nay v́ những lư luận về chính trị, về đạo đức, giáo dục…vẫn c̣n nguyên giá trị vô cùng to lớn. Việc thành lập Viện Khổng Tử ở VN cũng là một việc làm cần thiết và quan trọng để chúng ta có thể tiếp thu văn hóa, văn minh của nhân loại, góp phần hướng con người tới cái thiện, cái nhân văn hơn./. tm
|
|