Chuyện người chết "sống lại" hay y học gọi là bệnh “Xác sống”(nghe như tên một bộ phim kinh dị), là căn bệnh hoàn toàn có thật. Đầu tháng 5 mới đây, truyền thông phát hiện một thiếu nữ bang Alabama, Mỹ mắc phải căn bệnh hiếm này. Cô đă nhiều năm phải sống trong cảm giác ḿnh đă qua đời.
Bệnh “xác sống” - hay c̣n gọi là hội chứng Cotard - khiến con người đánh mất lư trí, hành động một cách vô hồn, luôn có cảm giác như một phần cơ thể ḿnh đă biến mất hoặc đơn giản là bản thân ḿnh không c̣n sống nữa.
Phải ghé nghĩa trang để gặp người chết
Năm nay 17 tuổi nhưng Haley Smith đă có thể kể lại việc ḿnh đă “chết” như thế nào! Mà đâu như là chỉ mới xảy ra hôm qua đây thôi. Mọi chuyện bắt đầu sau khi cha mẹ cô ly hôn. Buồn chán, cô nữ sinh không thể nào tập trung tinh thần để học tập. Thế rồi một hôm, khi đang giữa giờ học Haley bỗng cảm thấy bên trong cơ thể ḿnh âm ỉ “những cảm giác rất kỳ lạ”. Cô lên khu bệnh xá của trường nhưng các y tá tại đây không phát hiện ra dấu hiệu nào bất thường về sức khỏe nên cho cô ra về.
Tuy nhiên, đối với Haley đây mới chỉ là những biểu hiện ban đầu của hội chứng Cotard. Cô nhớ lại: “Trên đường từ trường về nhà, tôi loáng thoáng trong đầu là ḿnh sẽ phải ghé qua một nghĩa trang để gặp gỡ những người đă chết tại đó”.
Cô Haley Smith (trái) mắc bệnh “xác sống” trong suốt ba năm liền, nay đang b́nh phục và t́m được hạnh phúc bên người bạn trai Jeremy.
Mừng rỡ khi trông thấy những hồn ma hiện h́nh
Những cảm giác phải ghé nghĩa trang lại xuất hiện trở lại mấy ngày sau đó, khi Haley đang mua hàng trong một cửa hiệu quần áo. “Cả cơ thể tôi tê cứng, hai bàn tay tôi bủn rủn khiến tôi đánh rơi tất cả chiếc váy mà tôi đang cầm. Thế là tôi vội vă chạy lao ra khỏi cửa hàng. Lúc đó tôi có cảm giác là ḿnh đang điên dại” - Haley kể.
Trong suốt ba năm liền sau đó, Haley thật sự nghĩ ḿnh “đă chết”. Cô không đi học nữa, ban ngày th́ ngủ c̣n ban đêm th́ thức. Cô cho biết: “Suốt thời gian đó tôi luôn sống trong ảo giác là ḿnh thường được đi cắm trại trong các nghĩa trang và tôi thường xuyên xem các bộ phim kinh dị bởi v́ khi nh́n thấy các hồn ma trong phim th́ tôi nhẹ người hẳn ra, như thể là lúc đó tôi đang sống quây quần trong gia đ́nh cùng cha mẹ tôi vậy”.
Cảm giác các cơ quan nội tạng đang bị thối rữa
Hội chứng Cotard đă được bác sĩ chuyên khoa thần kinh và tâm thần người Pháp tên là Jules Cotard (1840-1889) phát hiện vào thế kỷ 19, năm 1880 nhưng bệnh này rất hiếm gặp trong cộng đồng. Bệnh có thể dẫn đến tử vong v́ một số bệnh nhân nghĩ rằng ḿnh không cần phải ăn uống ǵ nữa nên họ bị chết đói.
Căn bệnh khởi phát trong bối cảnh đối tượng rơi vào trạng thái lo âu trầm cảm nặng và thường gặp ở người cao tuổi, nhất là ở phụ nữ. Bệnh có thể được biểu hiện qua nhiều h́nh thức khác nhau. Người bệnh trước hết có thể “chối bỏ sự tồn tại của các cơ quan nội tạng trong cơ thể ḿnh”. Đó là “tâm lư phủ định mang tính ám ảnh và mê sảng về cơ thể mà ḿnh đang có cũng như cuộc đời mà ḿnh đang sống”. Trong trường hợp này, từ trong suy nghĩ bệnh nhân quả quyết rằng các cơ quan sống trong cơ thể họ không c̣n tồn tại hoặc như là chúng đang bị phân hủy đi từng ngày một.
Bệnh nhân cũng có thể bị rối loạn về ảo giác thị giác: Họ nh́n ḿnh trong gương nhưng không thấy ḿnh đâu cả, như thể là h́nh ảnh cơ thể bằng xương bằng thịt của họ trong gương đă bị xóa mất. Đây không phải là vấn đề về “thị giác” của mắt mà là vấn đề về “cảm nhận thị giác” của năo.
Thế cho nên bệnh nhân sống như một người đă chết và do đó xem như ḿnh không thể chết: Bệnh nhân có thể tự có suy nghĩ là ḿnh là một người bất tử, rằng mọi người chung quanh sẽ chết, trừ ḿnh ra!
V́ thế bệnh nhân cũng có thể tự “bỏ mặc” cơ thể ḿnh, không ăn, không uống, không tắm rửa ǵ cả. Họ cũng có thể không c̣n ư thức được về cơ thể của ḿnh. Hậu quả là vô cùng khó lường.
Những liệu pháp chữa trị đậm chất… nghệ thuật
Tất cả bệnh nhân của “xác sống” đều cần được theo dơi tâm lư chặt chẽ và thường xuyên, cần được hỗ trợ điều trị tích cực từ bên ngoài. Các bác sĩ ngày càng nhận thấy tầm quan trọng của liệu pháp tâm lư. Theo đó, mối quan hệ thân thiện và thông cảm từ những người xung quanh sẽ là tiền đề cho quá tŕnh điều trị thành công. Đặc biệt, những buổi đi dạo hoặc xem các chương tŕnh biểu diễn nghệ thuật đem lại kết quả điều trị bất ngờ.
Trở lại với trường hợp cô nữ sinh Haley Smith, một ngày nọ cô bỗng thấy ḿnh có đủ nghị lực và can đảm nói ra t́nh trạng bệnh của ḿnh với một bạn nam. Chính người bạn này đă động viên để cô tiếp tục có can đảm đến t́m gặp cha của ḿnh và kể ra câu chuyện.
Haley Smith đă phải mất hai năm mới quyết định t́m đến bác sĩ và bác sĩ ngay lập tức chẩn đoán cô bị hội chứng Cotard. Sau khi được điều trị đúng hướng, bệnh của cô đă thuyên giảm nhanh chóng. Cô mừng vui khi nhớ lại: “Lúc đó tôi rất hạnh phúc v́ thấy ḿnh không c̣n đơn độc trong cuộc sống nữa”.
Hiện nay Haley đang trong giai đoạn hồi phục hoàn toàn nhờ vào các liệu pháp của bác sĩ và nhờ vào các bộ phim của Walt Disney: “Khi tôi xem các bộ phim hoạt h́nh đó, tôi cảm thấy thật ấm áp, thật an ủi trong ḷng. Tôi đă nói với bạn trai của tôi là tôi không thể nào chết được, bởi v́ xem các bộ phim này th́ thích quá. Tôi đă xem tất cả”.
Và thật đáng mừng khi biết rằng Haley Smith đang ấp ủ trong đầu hai dự định lớn: Lập gia đ́nh với Jeremy - bạn trai cô và xin vào làm việc tại Disney World.
Than phiền sao ḿnh không được... thờ cúng
Nữ phóng viên Erika Hayasaki đă từng đến một bệnh viện tâm thần tại thủ đô Mexico để tiếp xúc với các bệnh nhân mắc bệnh “xác sống”. Cô viết: “Tôi đă gặp những người thật sự đang c̣n sống mà như là đă chết. Tim của họ vẫn đập và mạch vẫn nhảy nhưng họ lại phủ nhận sự tồn tại của họ trên cơi đời này, họ không nh́n nhận các chức năng sống trong cơ thể họ, của các cơ quan nội tạng và bộ năo. Họ nghĩ rằng cái “tôi” của họ đă bị tách riêng ra đâu đó”.
Cô kể câu chuyện về ông Rafael Hernández, 76 tuổi và vợ ông, bà Gisela. Bà Gisela tâm sự bà đă quen ông Rafael khi bà chỉ mới 15 tuổi. Khi đó, thuở c̣n trai tráng ông là một người đầy nhiệt huyết và đam mê, luôn có chí vươn lên, sau này ông đă học xong thạc sĩ kỹ sư hóa học và lấy tiếp bằng tiến sĩ về kinh tế. Nhưng rồi một ngày ông Rafael lại bỗng dưng mất hết năng lượng trong cuộc sống.
Ông Rafael nói đến chuyện ông không c̣n có cảm giác ǵ nữa trên đời này. Ông than phiền rằng ḿnh bị mất hai quả thận và các cơ quan khác trong cơ thể không hoạt động nữa. Vợ ông hỏi: “Hay là ông bị đau dạ dày?”. Ông trả lời rằng ông không có dạ dày.
Trong ngày lễ tưởng nhớ những người thân đă mất tại Mexico, ông Rafael bỗng hỏi mọi người rằng v́ sao ông không thấy di ảnh của ông trên bàn thờ và muốn ḿnh được nhận những phần ăn dành để cúng người chết.
TƯỜNG NGUYỄN (Theo Slate, Le Nouvel Observateur, Medium)