Thế giới như đă thở phào nhẹ nhơm khi vào tháng 5/2011, hàng triệu người trên thế giới đă chứng kiến tổ chức khủng bố quốc tế al - Qaeda chính thức bị xóa sổ! Tên trùm khủng bố khét tiếng khi đó, Osama Bin Laden bị tiêu diệt. Những tưởng thứ chủ nghĩa khủng bố kinh hoàng này đă được chấm dứt th́ ai ngờ chỉ vài năm sau đó, chúng c̣n đáng sợ hơn gấp nhiều nhiều lần!
Tất cả những nhân vật quan trọng của tổ chức này hoặc là bị giết hoặc là bị bắt giam: Anwar al - Awlaki, một thủ lĩnh Hồi giáo mang hai ḍng máu Yemen và Mỹ, một trong những "nhà tuyển dụng" cao cấp nguy hiểm nhất của al - Qaeda bị giết 4 tháng sau Bin Laden; Tư lệnh chiến trường Abu Musab al - Zarqawi, người lập kế hoạch tác chiến Abu al - Libi Layth, chuyên gia vũ khí hóa học Abu Khabab al - Masri và Giám đốc tài chính Saeed al - Masri; ngay cả lái xe, bảo vệ và con trai của Bin Laden cũng đă bị giết. Theo đó, sự hiện diện quân đội của Mỹ tại Iraq được cho là nhằm chống lại chủ nghĩa khủng bố cũng đă kết thúc.
Lực lượng ủng hộ Chính phủ Syria bên thi thể các tay súng được cho là phiến quân IS tại thị trấn Safireh. Ảnh: AFP/TTXVN
Tuy nhiên, chủ nghĩa khủng bố không phải là vấn đề về thủ lĩnh hay động cơ của chúng, mà là về một hệ tư tưởng được thúc đẩy bởi những người thuyết giảng, nhân vật quyền lực, người hướng dẫn và các tín đồ của chủ nghĩa cực đoan. Những kẻ này c̣n nguy hiểm hơn Bin Laden và al - Zarqawi bởi chúng có khả năng "sản sinh" ra các thế hệ lănh đạo và các tổ chức với các khẩu hiệu khác nhau và ở các khu vực khác nhau. Chúng đă tạo ra Abu Bakr al - Baghdadi để thay thế Bin Laden và Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq và Syria để thay thế al - Qaeda. Syria đă trở thành một chiến trường mới và các video của Bin Laden đă được thay bằng cách dùng các trang mạng xă hội "Twitter", "Facebook" và "WhatsApp".
Các cuộc tấn công khủng bố đă bắt đầu tái diễn nhưng "hậu duệ" của các nhóm khủng bố dường như có sự khác biệt so với "bậc tiền bối" khi không chỉ phát triển về quy mô mà c̣n có thêm nhiều chuyên gia và có tầm ảnh hưởng cũng lớn hơn. Bọn khủng bố đă "hạ gục" một chiếc máy bay dân sự của Nga trên bán đảo Sinai bằng cách gài bom và thực hiện một loạt cuộc tấn công khủng bố đẫm máu ở Paris (Pháp) hôm 13/11 vừa qua. Một chi nhánh khủng bố ở Nigeria đă vượt qua biên giới Mali và bắt giữ con tin ở khách sạn Radisson Blu tại thủ đô Bamako. Sau đó, IS tuyên bố đă bắt giữ và hành quyết một con tin người Trung Quốc và đe dọa tiến hành các hoạt động khủng bố mới tại Mỹ...
Các cuộc tấn công khủng bố đă bắt đầu tái diễn nhưng "hậu duệ" của các nhóm khủng bố dường như có sự khác biệt so với "bậc tiền bối" khi không chỉ phát triển về quy mô mà c̣n có thêm nhiều chuyên gia và có tầm ảnh hưởng cũng lớn hơn.
Nhà báo Abdulrahman al - Rashed đưa ra 5 sai lầm nghiêm trọng khiến chủ nghĩa khủng bố hồi sinh: Sai lầm nghiêm trọng nhất là nhiều người nghĩ rằng đă hiểu về chủ nghĩa khủng bố mới, với việc tin rằng một tổ chức khủng bố sẽ bị sụp đổ cùng với cái chết của thủ lĩnh. Sai lầm thứ hai là "quá tin" vào các tuyên bố của khủng bố. Lịch sử chứng minh al - Qaeda đă sinh ra 6 năm trước khi cuộc xâm lược Iraq diễn ra và tổ chức này đă lớn mạnh hơn sau khi Mỹ rút quân. Sai lầm thứ ba là giải pháp rút khỏi khu vực khủng hoảng, cụ thể là Mỹ đă rút quân khỏi Iraq và từ chối tham gia các hoạt động quân sự tại Syria. Sai lầm thứ tư là tham gia các "tṛ chơi giáo phái" bằng cách hỗ trợ người hồi giáo theo ḍng Shi'ite hay Sunni chống nhau. Sai lầm thứ năm và quan trọng nhất là dùng phương pháp khoan dung với những tư tưởng cực đoan - đây được coi là một vấn đề lớn và là nguồn gốc sức mạnh của chủ nghĩa khủng bố.
Theo một số nhà nghiên cứu, chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan ngày nay chính là chủ nghĩa phát xít trước đây khi dựa trên các khái niệm về phân biệt đối xử và tư tưởng loại bỏ. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan dựa trên ḷng trung thành tuyệt đối với một ư thức hệ mù quáng và ḷng thù hận, thù địch chống lại những người khác, kể cả người Hồi giáo. Do đó, theo quan điểm của nhà báo Abdulrahman al - Rashed, muốn loại bỏ al - Qaeda, IS, Boko Haram hay al - Shebab... trước hết cần t́m hiểu kỹ ư thức hệ của chúng và sau đó là những biện pháp cứng rắn và lâu dài.