TQ đang trên đà suy thoái nghiêm trọng đến mức nào?
Thế giới đang hết sức quan tâm tới ‘sức khỏe’ của nền kinh tế TQ…
TQ sẽ trụ nổi bao lâu nữa?
Chính sách không hiệu quả
Trung Quốc đang phải đối mặt với t́nh trạng đồng tiền mất giá, thị trường chứng khoán thiếu ổn định và các ngành công nghiệp đang có lợi nhuận ngày càng giảm, khiến sự tăng trưởng kinh tế của nước này bị ḱm hăm.
Đây là những vấn đề cần phải có những bước đi khôn ngoan cùng một khoản ngân sách lớn để có thể giải quyết. Theo bà Charlene Chu, nhà phân tích của công ty nghiên cứu thị trường Autonomous Research, Trung Quốc phải cần một khoản tiền khổng lồ.
Sự mất giá của đồng Nhân dân tệ đă dẫn tới sự tháo chạy của các ḍng vốn khỏi Trung Quốc và khiến dự trữ ngoại hối của nước này hao hụt.
“Chính phủ có thể tiếp tục bơm tín dụng vào thị trường, tuy nhiên tổng cộng họ phải cần đến 37,5 ngh́n tỷ Nhân dân tệ (5,7 ngh́n tỷ USD) trong năm 2016 mới có thể đạt được sự tăng trưởng kinh tế như năm 2009”, bà Chu cho biết.
Đây là tuyên bố hùng hồn về t́nh h́nh kinh tế Trung Quốc hiện tại, và điều này cho thấy những biện pháp mà chính phủ nước này thực thi trong ṿng một năm rưỡi qua không mang lại hiệu quả như mong muốn.
“Các chính sách tiền tệ hoặc được thực hiện lặp đi lặp lại, hoặc không thể ngăn cản t́nh trạng giảm phát mà Trung Quốc đang phải đối mặt do các ngành công nghiệp sản xuất đang dư thừa năng suất nhưng lại không thu về lợi nhuận cần thiết”, bà Chu cho biết.
Giờ đây bà Chu không tin rằng các tổ chức tài chính sẽ đẩy mạnh các hoạt động cho vay của ḿnh trong năm 2016. Thêm vào đó, bà cũng không cho rằng một khoản ngân sách 5,7 ngh́n tỷ USD sẽ đủ để vực dậy nền kinh tế.
Kể từ tháng 8 năm ngoái khi Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) phá giá đồng Nhân dân tệ, đồng tiền nước này đă mất giá 5%. Theo hăng tin Bloomberg, đồng tiền này phải mất giá thêm 14% nữa th́ nền kinh tế Trung Quốc mới có thể cảm nhận được lợi ích thực sự. Tuy nhiên đây là kịch bản không ai kỳ vọng bởi trong trường hợp đồng Nhân dân tệ giảm giá như vậy, ḍng vốn tháo chạy khỏi Trung Quốc có thể lên tới 670 tỷ USD.
Chỉ riêng trong tháng 12/2015, chính phủ Trung Quốc đă phải dành 108 tỷ USD trong quỹ ngoại hối dự trữ 3,4 ngh́n tỷ USD để ngăn chặn đồng Nhân dân tệ giảm phát. Đồng thời, quốc gia này cũng tăng cường thắt chặt kiểm soát ḍng tiền mặt.
Rủi ro
Theo tờ Wall Street Journal, khối nợ khổng lồ, các doanh nghiệp quốc doanh cồng kềnh, và vai tṛ bị hạn chế của các lực lượng thị trường đang tạo ra nhiều nguy cơ cho nền kinh tế Trung Quốc, đe dọa làm chệch hướng đi của nước này trên con đường vươn lên hàng ngũ những nước giàu.
Các chuyên gia nhận định, nếu không thay đổi, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với một thời kỳ tăng trưởng thấp, năng suất lao động bị gh́m giữ, và tài sản của các hộ gia đ́nh tŕ trệ - những yếu tố tạo thành “bẫy thu nhập trung b́nh”.
Thậm chí, một số chuyên gia c̣n không loại trừ khả năng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đột ngột giảm sút mạnh, dẫn tới một cuộc “hạ cánh cứng” khiến mức nợ tăng vọt, niềm tin người tiêu dùng lao dốc, đồng Nhân dân tệ sụt giá chóng mặt, tỷ lệ thất nghiệp bị đẩy cao, và tăng trưởng suy sụp.
Một trong những vấn đề khó nhất đối với Trung Quốc hiện nay là làm ǵ với các công ty quốc doanh vốn giữ vai tṛ thống lĩnh trong lĩnh vực công nghiệp nặng và các ngành chiến lượng của nền kinh tế, đồng thời có ảnh hưởng lớn về chính trị.
Một số công ty nhà nước vẫn tồn tại bất chấp nợ khủng, nhiều năm làm ăn thua lỗ và mô h́nh kinh doanh yếu kém. Giới chức Trung Quốc gọi những công ty như vậy là doanh nghiệp “thây ma”.
Theo một số ước tính, doanh nghiệp quốc doanh chiếm 80% vốn vay ngân hàng ở Trung Quốc, trong khi đem lại mức lợi nhuận chỉ bằng 1/3 so với các công ty tư nhân và bằng 1/2 so với doanh nghiệp nước ngoài.
Giảm quy mô của các doanh nghiệp quốc doanh khổng lồ này, chưa nói ǵ đến loại bỏ một số công ty, đặt ra thách thức lớn.
Ngân hàng Societe Generale ước tính, giảm 20% công suất dư thừa của các công ty quốc doanh Trung Quốc trong những ngành chịu nhiều sức ép nhất hiện nay là thép và than sẽ dẫn tới 1 ngh́n tỷ Nhân dân tệ (gần 152 tỷ USD) nợ xấu, tương đương 2% tổng dư nợ các ngân hàng của Trung Quốc, và 1,7 triệu công nhân bị sa thải, tương đương 0,3% lực lượng lao động tại đô thị nước này.