Tuổi vị thành niên thường là lứa tuổi rất nghịch ngợm. Các em thường nghĩ ra nhiều tṛ để trêu chọc nhau đặc biệt là bạn khác giới. Nhưng không ai có thể nghĩ rằng từ 1 hành động trêu chọc nhỏ mà có thể thay đổi cuộc đời đang tươi sáng của chính các em.
Từ một bản án lạnh lùng...
Đến nay đă hơn một năm kể từ khi diễn ra phiên ṭa xét xử vụ án “cướp mũ” kỳ lạ của bốn nam sinh tại huyện Tiên Lăng, Hải Pḥng gây xôn xao dư luận suốt một thời gian dài. Vụ việc xảy ra vào ngày 23/9/2013, khi bốn nam sinh: Vũ Văn Thành (SN 1995), Vũ Văn Hùng (SN 1996) trú ở xă Đông Hưng và Vũ Văn Lộc (SN 1996) trú tại xă Bắc Hưng, Nguyễn Bá Thịnh (SN 1997) ở xă Tây Hưng, huyện Tiên Lăng rủ nhau giật mũ và nón của hai nữ sinh trên đường đi học về.
Theo hồ sơ vụ án, Thành điều khiển xe máy chở Thịnh ngồi ở vơng xe, Hùng và Lộc ngồi trên yên xe. Khi đi đến khu vực xă Tiên Thắng, phát hiện em Trịnh Thu Hà (SN 1998, trú tại khu 6, Tiên Thắng, Tiên Lăng) đi xe đạp phía trước có đội một chiếc mũ vải màu trắng, Thành cho xe máy áp sát xe đạp, một tay điều khiển xe, một tay giật mũ của em Hà rồi bỏ chạy. Sau đó, Thành đưa cho Lộc đội chiếc mũ này. Khi đi đến đoạn đường thuộc thôn 11 xă Tiên Thắng, Thành phát hiện em Vũ Thị Ngọc Anh (SN 1996, trú tại khu 11, xă Tiên Thắng, Tiên Lăng) đi xe đạp phía trước đội một chiếc nón lá, Thành đă giật nón của Anh rồi bỏ chạy.
Dù người trong cuộc và dư luận cho rằng, vụ việc chỉ mang tính chất trêu đùa nhưng VKSND huyện Tiên Lăng vẫn truy tố bốn nam sinh này với tội danh “Cướp giật tài sản” với thủ đoạn nguy hiểm. Tài sản mà bốn thanh thiếu niên này “cướp” được là một chiếc mũ và một chiếc nón cũ của hai nữ sinh cùng địa phương được định giá 60 ngh́n đồng. Thế nhưng không hiểu sao CQĐT, Viện Kiểm sát, Ṭa án huyện Tiên Lăng cùng một “quyết tâm” bỏ tù bốn cậu bé v́ cho rằng hành vi phạm tội nêu trên là “đặc biệt nghiêm trọng”.
Sau 7 phiên ṭa xử đi xử lại, HĐXX tuyên các bị cáo Thành, Thịnh, Hùng, Lộc đồng phạm tội “Cướp giật tài sản” và xử phạt Thành 15 tháng tù giam, Hùng 3 tháng 17 ngày tù; miễn h́nh phạt cho bị cáo Thịnh và Lộc v́ chưa đủ tuổi vị thành niên. Bản án nêu rơ: “Hành vi phạm tội của các bị cáo là nghiêm trọng, đă trực tiếp xâm hại đến quyền sở hữu tài sản của người khác, tác động xấu đến ANTT tại địa phương; do đó cần phải xử phạt nghiêm khắc để cải tạo, giáo dục bị cáo và pḥng ngừa chung”.
Câu chuyện tưởng như đă khép lại bởi người bị kết án nặng nhất cũng đă thụ án và ra tù nhưng sau vụ án có nhiều ư kiến trái chiều này, cuộc đời của bốn nam sinh này đă bước vào những ngă rẽ khác nhau....
Đến bốn ngă rẽ cuộc đời
Từ ngă ba Quán Cháy, huyện Tiên Lăng, chúng tôi hỏi đường đến nhà ông Nguyễn Bá Hùng (bố em Thịnh) ở thôn Hợp Hưng, xă Tây Hưng không mấy khó khăn. Dường như nhắc đến vụ án “cướp mũ” của bốn nam sinh, ở cả huyện Tiên Lăng, không ai là không biết. Trong căn nhà tuềnh toàng vỏn vẹn chưa đầy 30m2 không có một vật dụng nào đáng giá, trong suốt câu chuyện chia sẻ với chúng tôi, gương mặt ông Hùng vẫn giữ nguyên vẻ khắc khổ. Người đàn ông này chỉ trầm ngâm, chưa khi nào thấy ông cười bởi suốt mấy năm qua, bản án đă làm bao nhiêu hy vọng của gia đ́nh ông về tương lai cậu con trai tan biến. Thời điểm chúng tôi đến, Thịnh đang ra chợ bán cá cùng mẹ.
Chia sẻ với chúng tôi, ông Hùng nói: “Mặc dù được miễn h́nh phạt nhưng con trai tôi luôn phải mang bản án về tội cướp tài sản đến hết cuộc đời. Ngày cháu bị bắt, cháu mới có 16 tuổi, đang học lớp 9. Sau khi xét xử xong, cháu luôn mang trong ḿnh mặc cảm, không ḥa nhập được cộng đồng. Ra đường th́ bị chúng bạn trêu chọc, người lớn bàn luận. Thương con, tôi nhiều lần động viên cháu cố gắng tiếp tục đi học nhưng cháu xin được ở nhà để phụ giúp bố mẹ việc nhà. Đến nay, cháu đă 18 tuổi nhưng không học hành, không nghề ngỗng, quanh năm chỉ bám mặt với ruộng đồng.
Kể đến đó, giọng ông Hùng như nghẹn lại. Ông tâm sự, nh́n cảnh con ḿnh như vậy ông rầu ḷng lắm, luôn động viên con không đi học th́ đi làm công nhân cho mở mang đầu óc. “Nghe lời bố, đợt vừa rồi, cháu có nộp hồ sơ xin vào làm công nhân tại một công ty ngoài Quán Cháy nhưng người ta không nhận cháu v́ cái án cướp giật”, ông Hùng chia sẻ.
Cũng giống như Thịnh, con đường học hành của ba nam sinh c̣n lại cũng bị nhỡ dở và phải bước vào con đường mưu sinh. Vũ Thanh Hùng phải đi lên Lào Cai để làm thợ mộc, Lộc th́ đi bán xăng thuê cho một cây xăng ngoài huyện, Thành th́ ở nhà làm vườn, làm ruộng. Tương lai của bốn nam sinh này dường như không mấy tươi sáng khi bản án lạnh lùng kia luôn đeo đuổi các em.
Ông Vũ Thanh Sông, bố của Hùng cho biết, ngày Hùng bị bắt mới có 17 tuổi. Mặc dù 17 tuổi nhưng Hùng cũng mới chỉ bắt đầu học lớp 9 do mấy năm trước việc học phải gián đoạn để chữa bệnh. Sau 3 tháng 17 ngày tạm giam, Hùng cũng được tha bổng nhưng nhà trường không cho Hùng tiếp tục học, muốn học phải đợi năm sau. “Gia đ́nh cũng động viên cháu tiếp tục học nhưng cháu nói bị bạn bè trêu chọc suốt ngày là “thằng ăn cướp” nên không thể tiếp tục đến trường được.
Thương con nhưng không biết phải làm sao, tôi đành chấp nhận cho con bỏ học và ở nhà. Được một thời gian th́ Hùng xin tôi đi làm công nhân. Mang hồ sơ đi nộp, người ta cũng không nhận với lư do từng phạm tội. Buồn chán, cháu xin lên Lào Cai theo anh làm nghề mộc. Đi làm đă xa nhà, lại vất vả, tiền kiếm được chẳng bao nhiêu nhưng tôi đành chấp nhận bởi cháu ở làng cũng không đi học được, nếu bị bạn bè trêu chọc cũng không b́nh thản mà sống được”, ông Sông tâm sự.
Bốn nam sinh vi phạm pháp luật th́ ba người là vị thành niên, một người mới vừa bước qua tuổi 18. Bản án đă được tuyên, các em cho dù đă thụ án xong nhưng bản án cuộc đời cứ treo lơ lửng. Liệu bản án quá khắt khe đó có khiến những thanh niên trên trở thành người tốt hơn không?
Liệu mục đích bỏ tù các em của luật pháp là để răn đe hay khiến cuộc sống các em đi vào ngơ cụt?