Phát hiện sớm bệnh ung thư là việc rất quan trọng. Bệnh nhân có thể điều trị bệnh, kéo dài tuổi thọ và không gây tớn kém. Mới đây ngoài siêu âm, CT Scan, MRI, gần đây c̣n có thêm một xét nghiệm là HCC risk giúp phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan từ giai đoạn rất sớm.
Ngoài siêu âm, CT Scan, MRI, gần đây c̣n có thêm một xét nghiệm là HCC Risk (gồm ba dấu ấn sinh học AFP, AFP-L3 và DCP) giúp phát hiện ung thư (UT) biểu mô tế bào gan (hepatocellular carcinoma - HCC) từ giai đoạn rất sớm, thậm chí khi chưa t́m thấy qua siêu âm và cả với những khối u rất nhỏ dưới 1cm.
Nối dài sự sống
Ông Trần Q. B., 66 tuổi, đi khám sức khỏe định kỳ tại Trung tâm y khoa Medic (TP.HCM). Kết quả xét nghiệm máu cho thấy các chỉ số men gan tăng cao, âm tính với HBsAg và anti HCV; siêu âm nhiều lần chỉ thấy t́nh trạng gan nhiễm mỡ, không phát hiện khối u. Ông được đề nghị thực hiện HCC risk, hai trong ba chỉ số của xét nghiệm này là AFP và AFP-L3 đều tăng cao, gấp 3,6 lần và 6,24 lần so với b́nh thường. V́ vậy, bệnh nhân (BN) được chỉ định chụp thêm MRI, phát hiện một tổn thương nhỏ, kích thước 8mm ở bờ gan, phân thùy VI. Kết luận, ông B. bị HCC nhỏ ở gan phải.
Được hội chẩn là không thể sinh thiết do khối u quá nhỏ và ở vị trí rất khó để sinh thiết, BN đă chọn phương án điều trị đốt khối u bằng sóng cao tần (RFA) dưới hướng dẫn của siêu âm. Mười ngày sau khi làm RFA, các chỉ số của HCC risk giảm đáng kể. Cụ thể, AFP về ngưỡng b́nh thường, AFP-L3 c̣n tăng nhẹ. Một tháng sau, cả ba chỉ số trong kết quả HCC risk đều trở lại mức an toàn.
Như vậy, nếu khi kiểm tra sức khỏe chỉ dừng ở siêu âm sẽ không thể phát hiện được HCC trên BN này. Nhờ HCC risk có dấu ấn sinh học AFP-L3 tăng cao, kết hợp cùng kỹ thuật chụp MRI với chất cản từ Primovist chuyên biệt trên gan mà ông B. đă phát hiện HCC từ rất sớm, được điều trị kịp thời nên nâng cao tỷ lệ sống thêm. Tỷ lệ sống thêm trên 5 năm khi phát hiện UT gan ở giai đoạn sớm gấp ba lần so với phát hiện ở giai đoạn hai.
Theo BS Trần Công Duy Long, Đơn vị điều trị UT, Khoa Gan-mậttụy, BV ĐH Y Dược (ĐHYD) TP.HCM, HCC risk có giá trị với việc phát hiện sớm sự xuất hiện của những khối u gan khi chưa thể t́m thấy trên siêu âm, hoặc có thể thấy nhưng chưa rơ bản chất của bướu, đặc biệt ở những đối tượng có nguy cơ cao.
Chúng ta đă biết, siêu âm là phương tiện chẩn đoán phổ biến, hữu hiệu ban đầu với chi phí thấp, nhưng độ chuẩn xác của phương pháp này tùy thuộc nhiều vào kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ thực hiện, chất lượng máy siêu âm và cả cơ thể người bệnh (nếu BN béo ph́ sẽ không thuận lợi). Do đó, HCC risk được xem là sự kết hợp tuyệt vời để bổ sung những khiếm khuyết của siêu âm. Đây là phương pháp không xâm lấn và không gây hại cho người bệnh. Chỉ với 4ml máu, sau khoảng một giờ, người bệnh sẽ nhận được kết quả HCC risk.
Ai nên xét nghiệm HCC risk?
Theo thống kê trên toàn thế giới, UT gan là loại UT gây tử vong đứng hàng thứ ba sau UT phổi và dạ dày. Năm 2012, ước tính có khoảng 746.000 người tử vong do UT gan. HCC là dạng UT gan phổ biến nhất - chiếm 80% trường hợp mắc UT gan. Các quốc gia châu Á và khu vực châu Phi cận Sahara là nơi có số lượng người mắc UT gan nhiều nhất với tỷ lệ lên đến 80%.
Việt Nam là quốc gia nằm trong vùng dịch tễ có tỷ lệ viêm gan cao. Những năm gần đây, trung b́nh mỗi năm Việt Nam có trên 10.000 ca mắc UT gan mới và trở thành quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh UT gan hàng đầu thế giới. Nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn đầu, phẫu thuật triệt để hoặc ghép gan là phương pháp điều trị mang lại kết quả rất tốt, với tỷ lệ sống lên đến 80%. V́ vậy, việc có thể phát hiện sớm UT gan bằng HCC risk là điều cực kỳ ư nghĩa v́ giúp BN được điều trị sớm, đồng thời theo dơi sát sao tiến triển của UT và nâng cao tỷ lệ sống thêm cho người bệnh.
Vietbf @ sưu tầm.