Đúng vậy, tỉ phú Donald Trump nên đổi khẩu hiệu của mình thành "Make China Great Again". Nếu ông này lên làm Tổng thống, có lẽ Trung Quốc mới là nước được hưởng lợi nhiều nhất.
Có lẽ ai cũng biết khẩu hiệu tranh cử của ông Trump là "Make America Great Again". Thế nhưng theo bình luận của tạp chí The Week của Mỹ, đất nước sẽ được hưởng lợi trong việc giành lại được tầm ảnh hưởng toàn cầu cũng như sức mạnh kinh tế khi ông Trump lên làm tổng thống chẳng phải Mỹ mà là Trung Quốc.
Nhà tài phiệt này từng phê phán mạnh mẽ chính sách thương mại của Trung Quốc với Mỹ khi gọi đây là "vụ trộm lớn nhất lịch sử thế giới", gọi Trung Quốc là kẻ đang "cưỡng bức" và "giết chết" nước Mỹ. Trump đồng thời hứa hẹn rằng Trung Quốc sẽ "không thể tiếp tục thao túng tiền tệ và gian lận" một khi ông trở thành tổng thống.
Không phải Mỹ, Trung Quốc mới là nước đắc lợi nếu Trump trở thành Tổng thống.
Thế nhưng điều trớ trêu là thực trạng của Trung Quốc không thực sự giống như những gì ông Trump mô tả. Số liệu công bố gần đây cho thấy kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 6,7% trong quý một năm 2016, mức tăng thấp nhất suốt 7 năm qua. Bên cạnh đó, Trung Quốc còn đang phải vật lộn đối phó với tình trạng xuất khẩu giảm sút, tăng trưởng đầu tư chậm chạp, dư nợ phình to cùng hàng loạt thách thức khác.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng cũng xuống cấp nghiêm trọng khi nước này liên tục có các động thái gây hấn, mở rộng sự hiện diện quân sự ở châu Á, bồi lấp trái phép đảo nhân tạo và tuyên bố chủ quyền phi lý đối với hầu hết diện tích Biển Đông và các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa vốn thuộc chủ quyền của nước khác trong khu vực.
Trước bối cảnh đó, tổng thống Mỹ tiếp theo, với một chính sách hợp lý, hoàn toàn có khả năng kiềm soát được Trung Quốc, thế nhưng nếu người đó là Trump, nhà tài phiệt này sẽ chỉ làm lãng phí cơ hội.
Vấn đề đầu tiên là việc triển khai quân sự của Mỹ ở châu Á. Trump đang cho thấy rằng ông đang là người "nói to" nhưng "làm nhỏ".
Tỷ phú Mỹ từng nói rằng một cuộc chiến với Trung Quốc trong tương lai là điều có thể dự đoán từ trước. Trump khẳng định Mỹ cần phải trở nên "khó lường hơn". Thế nhưng mâu thuẫn ở chỗ ông lại kêu gọi cắt giảm ngân sách quân sự và yêu cầu nguồn ngân sách nên được "cung cấp một cách phù hợp".
Đáng chú ý hơn, ông còn yêu cầu các đồng minh của Mỹ ở châu Á phải trả tiền cho việc quân đội nước này hiện diện tại khu vực khi từng nói rằng: "Chúng ta đã bảo vệ Nhật Bản, Hàn Quốc miễn phí quá lâu rồi". Thực tế, suy nghĩ này của Trump sẽ chỉ làm vị thế của Mỹ mất uy tín trong khu vực và để rơi vào tay Trung Quốc.
Trong cuộc phỏng vấn với báo Wall Street Journal, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vẫn giữ nguyên quan điểm về việc binh sĩ Mỹ đóng quân trong khu vực.
"Trong tương lai gần, tôi không thể tưởng tượng ra bất kỳ viễn cảnh nào mà ở đó sự hiện diện của Mỹ là không cần thiết", ông Abe cho biết.
Trái ngược với những gì mà ông Trump nói rằng Mỹ không nhận được lợi ích nào khi triển khai quân ở châu Á. Nhật Bản thực tế chi trả tới hai tỷ USD mỗi năm để Mỹ duy trì hiện diện quân sự ở nước này,
"Quan điểm của ông Trump trước những đồng minh như Nhật Bản và Hàn Quốc không chỉ phá vỡ quan hệ đồng minh mà còn gây bất ổn cho thế cân bằng vốn đã bấp bênh ở Đông Bắc Á", Van Jackson, giáo sư nghiên cứu an ninh, chuyên gia tại Trung Tâm An ninh Mỹ Mới, nói trên tạp chí Diplomat.
Jackson chỉ ra rằng, ứng viên đảng Cộng hòa còn từng ngụ ý rằng ông không cảm thấy Mỹ trong tương lai cần duy trì hiện diện quân sự ở châu Á.
Mặc dù vậy, theo Tsuneo Watanabe, nhà nghiên cứu tại một viện chính sách Nhật Bản, cho rằng nếu không có những biện pháp răn đe quân sự mà chỉ Mỹ mới đủ khả năng thực hiện ở châu Á - Thái Bình Dương "Trung Quốc sẽ làm bất cứ điều gì nước này muốn mà không có ai ngăn cản".
Tương tự, các quan điểm về kinh tế, thương mại của ông Trump cũng đi ngược lại với những vai trò mà Mỹ nên có ở khu vực. Một trong những mục tiêu công kích ưa thích của nhà tài phiệt New York là Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông Trump gọi TPP là "một thảm họa" hay "một thỏa thuận khủng khiếp". Tuy nhiên các báo cáo đều cho thấy rằng TPP chính là công cụ quan trọng để Mỹ hiện thực hóa các mục tiêu ở châu Á nói chung và đối với Trung Quốc nói riêng.
Ngoài Mỹ và Nhật Bản, TPP còn có mặt các quốc gia Brunei, Malaysia, Singapore hay Việt Nam, nhưng không bao gồm Trung Quốc. TPP đang ngầm tìm cách giảm bớt sự bá quyền về kinh tế từ Trung Quốc thông qua việc liên kết các nền kinh tế ở châu Á - Thái Bình Dương với Mỹ. Những ác cảm mà ông Trump dành cho những mối quan hệ thương mại ở Đông Á đang có lợi ích đáng kể như vậy sẽ chỉ khiến các đồng minh Mỹ quay sang hợp tác với Trung Quốc.
Mặc dù thâm hụt thương mại trong vài năm qua nhưng giá trị xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc hiện vẫn ở mức cao, khoảng 100 tỷ USD. Vì thế, việc ông Trump kêu gọi áp thuế 45% đối với tất cả các mặt hàng nhập khẩu Trung Quốc chắc chắn sẽ làm tổn thương nền kinh tế Mỹ nhiều hơn so với việc kinh tế Trung Quốc tổn thương.
Peter Petri, chuyên gia kinh tế tại Đại học Brandeis, Mỹ, ước tính mức thuế suất mà ông Trump muốn áp dụng "có thể khiến tổng thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ tăng 67 tỷ USD".
Caroline Freund, nhà nghiên cứu tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, thêm rằng thuế nhập khẩu như vậy sẽ ảnh hưởng đặc biệt tới những người nghèo ở Mỹ bởi nó khiến giá cả những mặt hàng tiêu dùng tăng cao. Ngoài ra Moody's Analytics dự đoán cuộc chiến thương mại mà ông Trump khơi mào với Trung Quốc còn có nguy cơ khiến hàng triệu người Mỹ mất công ăn việc làm.
Tựu chung lại một sự kết hợp giữa chủ nghĩa bảo hộ ngoan cố cùng tinh giảm ngân sách quân sự sẽ là cách đi tồi tệ nhất mà Mỹ sử dụng trong việc kiềm chế Trung Quốc trong tương lai. Mặc dù Trung Quốc luôn là đối tượng bị chỉ trich của Trump trong cuộc đua trở thành Tổng thống, thế nhưng một khi nhà tài phiệt trở thành người đứng đầu nước Mỹ, Trung Quốc sẽ lại là nước hưởng lợi nhiều nhất.
VietBF© Sưu tập
