Anh Nguyễn Xuân Thành, ngư dân đầu tiên phát hiện ra ống xả thải ngầm của Formosa dưới đáy biển hiện đang bị giam giữ tại Úc. Sau khi vụ việc cá chết hàng loạt xảy ra, thấy không thể ngồi yên, anh Thành đă vay mượn tiền để đi ra vùng biển của Úc đánh cá. Tuy nhiên việc này cũng là mở đầu cho những chuỗi ngày nhục nhă cơ cực khi anh bị nhà chức trách Úc bắt giữ.

Vợ con ngư dân Nguyễn Xuân Thành ở quê nhà hoang mang lo lắng thông tin chồng bị bắt.
“Chồng tôi nghe lời bạn bè sang vùng biển của Úc đánh bắt hải sản. Ai ngờ vừa đi chưa được bao lâu th́ đă bị bắt. Chồng tôi nhiều lần gọi điện về nhà nói làm hồ sơ và gửi tiền sang mới được thả về” - vợ của ngư dân Nguyễn Xuân Thành (Hà Tĩnh) - người đầu tiên phát hiện ống xả thải ngầm của Formosa dưới đáy biển, chia sẻ.
Tha hương v́ ngư trường cạn kiệt
Đến khu tái định cư ở thôn Ba Đồng phường Kỳ Phương thị xă Kỳ Anh hỏi về nhà ngư dân Nguyễn Xuân Thành ai cũng rơ tường tận về chuyện anh Thành là người đầu tiên phát hiện ống xả thải ngầm của Formosa dưới đáy biển. Tuy nhiên, khi t́m đến nhà anh Thành vào thời điểm này (ngày 5.7) không khí rất ảm đạm, vợ và 4 đứa con hết sức hoang mang v́ bố điện về đang bị nhà chức trách Úc bắt v́ vào vùng biển nước này trái phép.
Khi được hỏi về cuộc sống của gia đ́nh sau khi anh Thành phát hiện ống xả thải ngầm của Formosa đổ ra biển, chị Trần Thị Gái (35 tuổi, vợ anh Thành) nói: “Tôi rất tự hào về chồng ḿnh làm việc có ích”.
Theo chị, cuối tháng 3, sau một lần lặn biển bắt hải sản, anh Thành phát hiện một đường ống xả thải ngầm cắm sâu xuống ḷng biển đang phun ra thứ nước vàng đục, có mùi hôi thối. Sau đó anh Thành về tŕnh báo với Đồn Biên pḥng Đèo Ngang.
“Không chỉ bây giờ sự việc được rơ ràng, thủ phạm gây ô nhiễm môi trường được công bố là Formosa mà trước đó, gia đ́nh tôi vẫn đi biển b́nh thường, không có áp lực ǵ cả mà trái lại rất được người dân tin tưởng và nhiều người biết hơn”- chị Gái cho hay.
Cũng theo chị Gái, cũng từ lần phát hiện đó và đặc biệt là sau khi cá biển chết hàng loạt trôi dạt vào bờ, việc đi biển của bà con ngư dân ở đây gặp khó khăn, cá ít đi. “Trước đây, mỗi đêm lặn biển đánh bắt tôm hùm, cá mú, chồng tôi có thể kiếm không dưới 5-7 triệu đồng. Tuy nhiên, sau vụ việc cá biển chết bất thường, việc đánh bắt gặp rất nhiều khó khăn. Anh Thành vào vùng biển Quảng B́nh lặn cũng không đánh bắt được” – chị Gái nói.
Chị Gái cho biết thêm, ngư trường ở vùng biển Hà Tĩnh, Quảng B́nh thưa vắng cá tôm, lặn biển vất vả không có thu nhập, chồng chị được một chủ tàu ở Quảng Ngăi bàn sang vùng biển của nước Úc đánh bắt. Chỉ sau khi hiện tượng cá chết xảy ra một tuần, anh Thành bàn với vợ vay mượn được 30 triệu đồng mua lương thực, áo quần, thuốc men cùng với bạn tàu của ngư dân Quảng Ngăi sang vùng biển của Úc tha hương đánh bắt.
Vay tiền nóng để chuộc chồng về
Chị Gái vừa gạt nước mắt kể, sau 25 ngày biệt tăm, mới thấy chồng gọi điện về. “Cách đây hơn 1 tuần, tôi bàng hoàng nhận được điện thoại số lạ. Mở máy, tôi nghe tiếng chồng ḿnh thông báo bị nhà chức trách Úc bắt đưa lên nhà giam ở trên bờ và bảo tôi đi làm giấy tờ như chứng minh thư, hộ khẩu đưa tiền gửi sang để chuộc về v́ anh ấy vào khu vực nước họ trái phép” – chị này cho hay.
Cũng theo chị Gái, sau đó chị đă lên Ủy ban xă làm lại giấy tờ và đi vay lăi nóng được hơn 40 triệu đồng gửi cho chị Hiền (một chủ tàu cá ở Quảng Ngăi) nhờ chuyển sang Đại sứ quán bên đó.
“Sáng nay, chồng tôi gọi điện về báo nếu hồ sơ và tiền gửi sang sớm th́ khoảng giữa tuần sau là chồng tôi được thả về nhà” – chị Gái phấn khởi.
Theo chị, đầu năm nay, thấy công việc đánh bắt thuận lợi, hai vợ chồng có một khoản tiền đền bù nên mạnh dạn vay thêm 300 triệu đồng cất ngôi nhà ở vùng tái định cư Kỳ Phương và đóng một chiếc thuyền nhỏ để chồng đi lặn biển làm ăn.

Ngư dân Nguyễn Xuân Thành lúc c̣n ở nhà.
“Anh Thành tha hương nay bị bắt chưa biết thế nào. Bây giờ nợ nần chồng chất, một ḿnh tôi 4 đứa con nheo nhóc. Đứa con trai đầu năm nay mới 14 tuổi đă phải đi phục vụ nhà hàng thuê” – chị Gái nức nở.
Chiều 5.7, ông Bùi Đức Tŕnh, Phó Bí thư Đảng ủy xă Kỳ Lợi, thị xă Kỳ Anh thông tin: “Mặc dù anh Nguyễn Xuân Thành đă chuyển lên vùng tái định cư của phường Kỳ Phương nhưng vẫn đang thuộc quản lư xă Kỳ Lợi. Hiện tôi cũng chưa nhận được thông báo của các cơ quan chức năng, cũng như phía Úc thông báo về địa phương việc anh Thành bị bắt nên không nắm được”.
hoalyly@vietbf sưu tầm