VBF-Chắc chắn rằng TQ sẽ không thể ngồi yên mà cam chịu khi nhận đ̣n pháp lư từ PCA trong vấn đề biển đông.Hăy chờ xem chuyện ǵ sẽ xảy ra trong thời gian sắp tới từ phía TQ. Ngày 12/7, Ṭa Trọng tài ra phán quyết vụ kiện Biển Đông của Philippines, bác bỏ những yêu sách của Philippines bên trong "đường lưỡi ḅ". Phán quyết này được gọi là "đ̣n giáng pháp lư" vào Trung Quốc, tuy nhiên, giới phân tích cho rằng căng thẳng trên Biển Đông sau phán quyết c̣n có thể gia tăng, ít nhất là trong ngắn hạn, theo Los Angeles Times.
"Có khả năng cao là Bắc Kinh sẽ t́m mọi biện pháp để đáp trả, cả trên đất liền lẫn trên biển, để chứng tỏ họ không khuất phục trước phán quyết từ ṭa trọng tài. Hoặc họ sẽ t́m cách trừng phạt Manila v́ từ chối băi bỏ vụ kiện", ông Gregory B. Poling, giám đốc chương tŕnh Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trụ sở ở Washington, nhận định.
Ngay từ đầu vụ kiện, Bắc Kinh đă tuyên bố không chấp nhận phán quyết từ ṭa. "Quan điểm của Bắc Kinh đă rơ: không chấp nhận, không tham gia, không công nhận và không thực hiện", Fu Ying, cựu thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc, hôm 10/7 viết trên tạp chí Foreign Policy.
Ngay trước khi ṭa ra phán quyết, Trung Quốc đă có những động thái phản ứng quyết liệt, như điều máy bay dân sự ra hạ cánh ở hai đảo nhân tạo phi pháp tại Trường Sa, đặt lực lượng ứng phó khẩn cấp ở thủ đô Bắc Kinh vào trạng thái trực chiến.
Theo Poling, sau khi ṭa ra phán quyết, Trung Quốc có thể khởi động quá tŕnh xây dựng đảo nhân tạo tại băi cạn Scarborough tranh chấp với Philippines, một động thái gây nguy hại nghiêm trọng tới môi trường và "rất đáng lo ngại về pháp lư cũng như ngoại giao".
Bắc Kinh cũng có khả năng tái thiết lập thế trận để ngăn hải quân Philippines tiếp tế cho các binh sĩ đóng trên tàu chiến cũ Sierra Madre được Philippines sử dụng như một tiền đồn tại Băi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam từ năm 1999, Poling dự đoán.Hồi cuối tháng trước, People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, đăng tải một bài viết nhấn mạnh Bắc Kinh hoàn toàn đủ năng lực kéo tàu Sierra Madre đi chỗ khác. Trung Quốc rêu rao rằng bản thân không phải "ỷ lớn hiếp nhỏ", mà chính là những quốc gia kia đang "ỷ nhỏ hiếp lớn" và cảnh báo sự "nhẫn nhịn" của Trung Quốc "có giới hạn".
Ngoài ra, theo Makinen, Trung Quốc c̣n có thể tuyên bố một Vùng Nhận dạng Pḥng không (ADIZ) trên Biển Đông hay triển khai chiến đấu cơ tới những đường băng nước này xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Hệ quả
Nếu Bắc Kinh thật sự thực hiện những động thái kể trên, Washington buộc phải phản ứng.
"Mỹ có lẽ sẽ đáp lại bằng một chiến dịch ngoại giao rầm rộ chống Trung Quốc và điều tàu hải quân tới Biển Đông thường xuyên hơn nhằm củng cố lập trường về tự do hàng hải", Thomas Eder, nhà nghiên cứu tại Viện Trung Quốc học Mercator ở Berlin, Đức, nhận xét. "Những quốc gia khác trong khu vực lúc ấy sẽ cảm thấy cần phải nhanh chóng làm theo Philippines và nộp đơn kiện của riêng ḿnh lên các ṭa án quốc tế".
Bill Hayton, phóng viên kỳ cựu chuyên nghiên cứu về t́nh h́nh Biển Đông của BBC cho rằng rồi sẽ đến lúc Trung Quốc nhận ra họ đang tiến dần đến một điểm mà hành động của họ sẽ châm ng̣i cho phản ứng quyết liệt hơn từ Mỹ và cộng đồng quốc tế, và Bắc Kinh sẽ buộc phải tự điều chỉnh để gh́m cương lại.
Một số nhà phân tích cũng nhận định Bắc Kinh sẽ phải dừng lại trước khi các hành động ngang ngược, bất chấp luật pháp quốc tế của ḿnh gây ra hậu quả không thể cứu văn trên Biển Đông. Trong dài hạn, Trung Quốc cuối cùng sẽ phải ngồi vào bàn đàm phán cùng các quốc gia khác có liên quan tới tranh chấp, và lúc đó phán quyết của Ṭa Trọng tài sẽ là một công cụ hữu hiệu để các nước "nói lư" với Bắc Kinh.
"Ở một thời điểm nào đó sau khi phán quyết được đưa ra, các bên liên quan sẽ tái khởi động đàm phán", Jerome A. Cohen, chuyên gia về luật Trung Quốc và châu Á, dự đoán. "Nhằm giữ thể diện cho Trung Quốc, có lẽ không cần thiết phải đề cập rơ đến phán quyết của ṭa trong bất kỳ thỏa thuận nào".
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cho biết nước này “hoan nghênh thông báo về phán quyết” của Ṭa Trọng tài và đang "nghiên cứu phán quyết một cách cẩn trọng và kỹ lưỡng, điều mà kết quả quan trọng này xứng đáng nhận được", ông nói. "Đồng thời, chúng tôi kêu gọi những bên liên quan kiềm chế và điềm tĩnh".
Hôm 8/7, ông Yasay nói với truyền thông địa phương rằng ông hy vọng có thể nhanh chóng bắt đầu đàm phán trực tiếp với Trung Quốc sau khi ṭa ra phán quyết. Nhưng cụ thể bao giờ việc đàm phán diễn ra th́ không ai hay.
"Đó sẽ là một quá tŕnh dai dẳng", Cohen nhấn mạnh.
|
|