Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ chỉ c̣n vài ngày nữa sẽ diễn ra, nhưng bà Clinton có vẻ đang bỏ khá xa đối thủ của ḿnh là tỷ phú Trump. Tuy nhiên, không lấy đó làm vui mừng, bà Clinton lại khổ sở v́ hàng loạt bê bối gần đây. Đúng là chưa có sự kiện bầu cử Tổng Thống Mỹ nào mà được cả thế giới dơi theo như năm nay.
Cục diện bang chiến trường quan trọng của Clinton - Trump: Florida là bang chiến trường quan trọng đối với các ứng viên trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, v́ nơi này có số lượng đại cử tri lớn so với các bang tranh chấp c̣n lại.
Một số bạn hỏi tôi về thăm ḍ mới nhất của Washington Post/ABC News cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông Trump đă vượt bà Clinton 1 điểm với tỉ lệ 46%-45% sau nhiều tuần vị tỷ phú bị cựu ngoại trưởng dẫn trước.
Thực ra, kết quả này tuy đáng chú ư nhưng không thể hiện tất cả. Về nguyên tắc, khi theo dơi các thăm ḍ trong giai đoạn bầu cử này, người ta thường chú ư đến trung b́nh của các thăm ḍ liên tiếp thay v́ chỉ dựa vào một thăm ḍ. Và tính trung b́nh các thăm ḍ này th́ bà Clinton vẫn đang giành lợi thế.
Các thăm ḍ bầu cử 2016 theo tổng hợp của New York Times.
Thứ đến, thăm ḍ của Washington Post/ABC News được thực hiện trên 1.112 người có thể bỏ phiếu, là mẫu số tương đối nhỏ so với 200 triệu cử tri đăng kư đi bỏ phiếu. Đây là mẫu số tương đối để tham khảo. Khoảng chênh 0,7 điểm % nằm trong khoảng 3 điểm % sai số của thăm ḍ này.
Thứ ba, thường theo dơi các thăm ḍ bầu cử Mỹ th́ thăm ḍ quan trọng nhất là ở các bang chiến trường mà năm nay có khoảng 11 bang: Colorado (9 phiếu đại cử tri), Florida (29), Iowa (6), Michigan (16), Nevada (6), New Hampshire (4), North Carolina (15), Ohio (18), Pennsylvania (20), Virginia (13) và Wisconsin (10).
Có điều này là v́ các bang rất đông cử tri Cộng ḥa như Kentucky hay rất đông cử tri Dân chủ như California hay New York th́ lá phiếu cử tri bỏ ở đó không giá trị nhiều.
Tại các bang chiến trường trên th́ bà Clinton đang dẫn khá an toàn ở 8/11 bang là: Pennsylvania, Michigan, Colorado, Nevada, New Hampshire, North Carolina, Virginia và Wisconsin. Bà Clinton có khả năng lấy thêm được 93 phiếu từ các bang này.
Trong khi đó, ông Donald Trump chỉ đang có lợi thế ở Ohio (18), Iowa (6). Như vậy, ông Trump có khả năng cao thắng thêm 24 phiếu. Florida (29) là nơi bà Clinton từng có lợi thế trong nhiều tuần nhưng hiện hai bên ngang nhau.
Các bang màu xanh đem lại cho Tổng thống Obama 332 phiếu đại cử tri để chiến thắng trước đối thủ Mitt Romney trong cuộc bầu cử năm 2012.
Phe Dân chủ có lợi thế với bản đồ cử tri đoàn nói chung. Kể từ năm 1992 tới nay, phe Dân chủ liên tục thắng ở 18 bang và thủ đô Washington DC. Tổng số phiếu đại cử tri ở các bang này là 242. Về nguyên tắc, phe Dân chủ chỉ cần thắng Florida (29 phiếu) là cuộc chiến đă ngă ngũ.
Trong khi đó, tổng số phiếu đại cử tri ở 13 bang mà phe Cộng ḥa thường xuyên thắng từ năm 1992 tới nay là 102. Nếu cộng với các bang có đông cử tri Cộng ḥa (trên 80%) th́ phe Cộng ḥa có chắc chắn khoảng 191 phiếu đại cử tri.
Với sự chênh lệch này, khả năng chiến thắng của phe Dân chủ v́ vậy được coi là cao hơn – họ có nhiều lựa chọn hơn trong tính toán các bang cần chiến thắng.
Thông báo của FBI liên quan tới bê bối email của bà Clinton ảnh hưởng tới sự hào hứng của cử tri Dân chủ nhưng phe Trump hiện gặp thử thách rất lớn trên bản đồ bang chiến trường để có thể chiến thắng.
Theo tính toán của New York Times, hiện cơ hội thắng của Clinton - Trump lần lượt là là 87% - 13%.