5 việc tuyệt đối không làm khi trẻ đang ốm sốt

[Romano]

VBF-Ốm sốt ở trẻ là triệu chứng rất hay gặp ở trẻ nhỏ thế nhưng nhiều cha mẹ lại có những kiến thức khá mơ hồ về việc chăm sóc trẻ. Chính vì vậy mà nhiều trường hợp trẻ đáng không bị sốt nặng hơn thì lại bị là do chính cách chăm sóc sai của cha mẹ. Sau đây là những kinh nghiệm mà chúng ta cần biết khi chăm sóc 1 đứa trẻ như vậy. Theo PGS.TS. Nguyễn Văn Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, sốt cao thường mới chỉ là triệu chứng chứ chưa hẳn là bệnh. Vì sốt là phản ứng tốt của cơ thể trẻ nhỏ khi không may bị vi trùng thâm nhập.
"Nếu sốt đó không làm cho em bé chán ăn, không ảnh hưởng đến sinh hoạt của cơ thể, không làm cho trẻ khó chịu thì người ta không trị sốt mà để nguyên, phần lớn các bệnh nhiễm trùng lại nhanh khỏi", TS. Dũng giải thích.
Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp sốt cao lên làm cho bệnh nhi khó chịu, chán ăn,bứt rứt rồi lên cơn co giật, thậm chí là tím tái làm cho bố mẹ lo lắng. Nhưng nếu đi khám mà bác sĩ chẩn đoán co giật đó chỉ do sốt cao, thì đó gọi là co giật lành tính.
"Thông thường như ngày xưa thấy trẻ sốt cao lành tính như vậy thì lo bại não, lo co giật… Nhưng qua khám điều trị rất nhiều rồi, chúng tôi nhận thấy hầu như sau này không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Khuyến cáo không cho uống thuốc gì. Các nhà thần kinh y khoa còn cho rằng không cần phải điện não đồ ngay sau cơn giật".

Chỉ 2 loại thuốc hạ sốt nên dùng
Theo TS.Dũng, thường thì trẻ sốt đến 38, 5 độ là cha mẹ rất lo lắng, mà đo nhiệt độ cho trẻ thì chỉ được đo ở nách (không cộng trừ, cứ 38,5 độ). Khi này các bác sĩ khuyên dùng 2 loại thuốc là Pracetamol hoặc Ibubrofen.
"Hai thuốc này hạ sốt tương đương nhau, tuy nhiên, các nước Châu Á khuyến cáo nên dùng Paracetamol. Còn Châu Âu thì họ ưu tiên dùng Ibuprofen… lý do vì các nước Châu Á đang có sốt xuất huyết, còn Châu Âu không có.
Nếu đang có sốt huyết mà cho trẻ dùng Ibuprofen thì càng tăng sự nguy hiểm. Vì xét nghiệm ban đầu chưa thể xác định bé có sốt xuất huyết hay không, nếu cho Ibuprofen thì làm cho sốt xuất huyết nặng thêm", TS. Dũng nhấn mạnh.
Nói thêm về 2 loại thuốc nói trên, TS.Dũng cho rằng rất nhiều thầy thuốc cũng sai lầm khi cho trẻ liều dùng xen kẽ.
"Có những trường hợp trẻ sốt dai dẳng, lâu khỏi. Các nhà khoa học làm nghiên cứu, cho một loại thuốc thì không hạ sốt nên bố mẹ cứ lo. Người ta mới so sánh giữa 2 loại xem thuốc nào hạ sốt nhanh hơn. Kết quả là Ibuprofen nhanh hơn, kéo dài hơn Paracetamol".
TS.Dũng nói tiếp: "Tiếp theo người ta làm nghiên cứu xen kẽ lần này uống Paracetamol, lần sau uống Ibuprofen. Sau đó đến nhóm chỉ uống Paracetamol không, nhóm kia chỉ uống Ibuprofen. Kết luân lại là nhóm xen kẽ hạ sốt nhiều hơn".
Tuy vậy, TS.Dũng khuyên người dân không nên cho trẻ uống xen kẽ, bởi vì có tác hại rất nhiều do liều lượng của 2 loại thuốc này khác nhau. Hoặc nếu có ngộ độc thì khó cho các bác sĩ xác định nguyên nhân.
Dùng thuốc nhét hậu môn có tốt không?
Riêng loại thuốc nhét hậu môn, TS. Dũng cho biết loại thuốc này thực tế là dùng cho những em bé không uống được, hoặc uống hay nôn ra. Vì vậy người ta dùng loại thuốc này để thay thế, liều lượng cũng giống như loại thuốc uống.
"Tuy nhiên, loại thuốc nhét hậu môn có mấy nhược điểm không được bằng thuốc uống, thứ nhất là hấp thu không thường xuyên, lúc được lúc không, có thể lần này nhét vào trẻ hạ sốt rất nhanh nhưng lần sau lại không ăn thua gọi là hấp thu thất thường.
Nhược điểm thứ hai, nếu trong trực tràng của bé có phân là không tác dụng. Thứ ba là, liều cố định do không được chia viên thuốc ra làm nhiều liều, không được chia đôi…", TS.Dũng phân tích.
Một trong những trường hợp trẻ sốt cao, nhưng nhiều bà mẹ chưa có kinh nghiệm khiến cho tình trạng đứa trẻ càng khó kiểm soát.
TS.Dũng cho rằng, nếu trẻ sốt bình thường thì không đáng lo ngại, nhưng sốt cao quá thì phải cho đi bệnh viện.
"Sai lầm đối với các bà mẹ là khi trẻ sốt thì quấn khăn áo, làm cho trẻ bị ngột. Bác sĩ khuyên đi bệnh viện, có khi đưa ra khỏi nhà đã hết vì lúc đó trẻ được đưa ra chỗ thoáng…", TS. Dũng nói.

Chỉ 2 loại thuốc hạ sốt nên dùng
Theo TS.Dũng, thường thì trẻ sốt đến 38, 5 độ là cha mẹ rất lo lắng, mà đo nhiệt độ cho trẻ thì chỉ được đo ở nách (không cộng trừ, cứ 38,5 độ). Khi này các bác sĩ khuyên dùng 2 loại thuốc là Pracetamol hoặc Ibubrofen.
"Hai thuốc này hạ sốt tương đương nhau, tuy nhiên, các nước Châu Á khuyến cáo nên dùng Paracetamol. Còn Châu Âu thì họ ưu tiên dùng Ibuprofen… lý do vì các nước Châu Á đang có sốt xuất huyết, còn Châu Âu không có.
Nếu đang có sốt huyết mà cho trẻ dùng Ibuprofen thì càng tăng sự nguy hiểm. Vì xét nghiệm ban đầu chưa thể xác định bé có sốt xuất huyết hay không, nếu cho Ibuprofen thì làm cho sốt xuất huyết nặng thêm", TS. Dũng nhấn mạnh.
Nói thêm về 2 loại thuốc nói trên, TS.Dũng cho rằng rất nhiều thầy thuốc cũng sai lầm khi cho trẻ liều dùng xen kẽ.
"Có những trường hợp trẻ sốt dai dẳng, lâu khỏi. Các nhà khoa học làm nghiên cứu, cho một loại thuốc thì không hạ sốt nên bố mẹ cứ lo. Người ta mới so sánh giữa 2 loại xem thuốc nào hạ sốt nhanh hơn. Kết quả là Ibuprofen nhanh hơn, kéo dài hơn Paracetamol".
TS.Dũng nói tiếp: "Tiếp theo người ta làm nghiên cứu xen kẽ lần này uống Paracetamol, lần sau uống Ibuprofen. Sau đó đến nhóm chỉ uống Paracetamol không, nhóm kia chỉ uống Ibuprofen. Kết luân lại là nhóm xen kẽ hạ sốt nhiều hơn".
Tuy vậy, TS.Dũng khuyên người dân không nên cho trẻ uống xen kẽ, bởi vì có tác hại rất nhiều do liều lượng của 2 loại thuốc này khác nhau. Hoặc nếu có ngộ độc thì khó cho các bác sĩ xác định nguyên nhân.
Dùng thuốc nhét hậu môn có tốt không?
Riêng loại thuốc nhét hậu môn, TS. Dũng cho biết loại thuốc này thực tế là dùng cho những em bé không uống được, hoặc uống hay nôn ra. Vì vậy người ta dùng loại thuốc này để thay thế, liều lượng cũng giống như loại thuốc uống.
"Tuy nhiên, loại thuốc nhét hậu môn có mấy nhược điểm không được bằng thuốc uống, thứ nhất là hấp thu không thường xuyên, lúc được lúc không, có thể lần này nhét vào trẻ hạ sốt rất nhanh nhưng lần sau lại không ăn thua gọi là hấp thu thất thường.
Nhược điểm thứ hai, nếu trong trực tràng của bé có phân là không tác dụng. Thứ ba là, liều cố định do không được chia viên thuốc ra làm nhiều liều, không được chia đôi…", TS.Dũng phân tích.
Một trong những trường hợp trẻ sốt cao, nhưng nhiều bà mẹ chưa có kinh nghiệm khiến cho tình trạng đứa trẻ càng khó kiểm soát.
TS.Dũng cho rằng, nếu trẻ sốt bình thường thì không đáng lo ngại, nhưng sốt cao quá thì phải cho đi bệnh viện.
"Sai lầm đối với các bà mẹ là khi trẻ sốt thì quấn khăn áo, làm cho trẻ bị ngột. Bác sĩ khuyên đi bệnh viện, có khi đưa ra khỏi nhà đã hết vì lúc đó trẻ được đưa ra chỗ thoáng…", TS. Dũng nói.

TS.Dũng phân tích, trước kia các chuyên gia y tế khuyên chèn ngay một vật dụng nào đó vào giữa hai bên răng mục đích để em bé không cắn lưỡi.
Tuy nhiên, kinh nghiệm sau nhiều năm cấp cứu, bản thân ông Dũng khuyên người dân lúc đó không cố. Mà hay bình tĩnh để qua cơn đó, cằm của bé sẽ mềm ra thì lúc đó dùng một miếng vải hay chiếc khăn tay chèn vào phòng cơn sau.