Câu chuyện về bó đũa không bao giờ bị lạc hậu, bẻ từng chiếc đũa là việc dễ dàng, nhưng nếu cả bó đũa làm sao mà bẻ được. Vậy đó, các nước Đông Nam Á vốn là những nước nhỏ, yếu, thường bị Trung Quốc với tư tưởng bành trướng luôn bắt nạt và đe dọa. Nếu đoàn kết lại, đồng ḷng th́ Bắc Kinh khó mà khuẩt phục.
Tổng thống Indonesia Joko “Jokowi” Widodo hôm nay (26/2) sẽ thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài hai ngày đến Australia với mục đích là để khôi phục, củng cố và thiết lập liên minh với Australia sau khi mối quan hệ giữa hai nước vừa rơi vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.
Tổng thống Indonesia và Thủ tướng Australia trong một cuộc gặp năm 2015
Quan hệ Indonesia-Australia trong thời gian qua trải qua rất nhiều sóng gió. Australia từng bất măn trước việc Indonesia tử h́nh hai người Australia bị kết tội buôn bán ma túy. Trong khi đó, Indonesia tức giận trước chính sách ngăn chặn quyết liệt tàu tị nạn đến từ quốc gia Đông Nam Á của Australia và vụ ṛ rỉ thông tin về việc t́nh báo Australia t́m cách nghe lén cựu Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono. Mới đây nhất, hai nước láng giềng Australia và Indonesia rơi vào một đối đầu gay gắt khi Jakarta tạm ngừng mọi hoạt động hợp tác quân sự với Canberra v́ phát hiện h́nh ảnh xúc phạm ảnh tới Pancasila - hệ thống 5 tín điều thiêng liêng của Indonesia tại một căn cứ quân sự của Australia.
Tuy nhiên, bất chấp những sóng gió nói trên, Indonesia và Australia đều muốn duy tŕ mối quan hệ tốt đẹp giữa họ. Việc ông Widodo lựa chọn đến thăm Australia vào thời điểm này là một minh chứng cho thấy cam kết được khẳng định trước đó của Jakarta về việc mối quan hệ giữa họ với Canberra sẽ không bị ảnh hưởng bởi những scandal gần đây mà sẽ tiếp tục được tăng cường, củng cố.
Ông Widodo đến Australia với mục đích chính là thúc đẩy thương mại và đầu tư. Ngoài ra, hai nước Australia và Indonesia cũng đặc biệt coi trọng vấn đề hợp tác an ninh, quân sự. Trong cuộc gặp giữa Tổng thống Indonesia Widodo và Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull, hai nhà lănh đạo dự kiến sẽ thảo luận với nhau về những tiến bộ đạt được trong tiến tŕnh đàm phán thỏa thuận mậu dịch tự do song phương. Cả Jakarta và Canberra đều nóng ḷng muốn hoàn tất kư kết Thỏa thuận Đối tác Kinh tế Toàn diện Indonesia-Australia vào cuối năm nay. Thỏa thuận mậu dịch tự do này được tin sẽ giúp tạo ra một bước chuyển mới trong quan hệ Australia - Indonesia.
Trong giới phân tích có một vài nhận định cho rằng, chuyến thăm của ông Widodo đến Australia có thể bị phủ bóng đen bởi scandal đ́nh chỉ hợp tác quân sự giữa hai nước gần đây. Tuy nhiên, phần lớn các nhà phân tích tin rằng, với chuyến thăm lần này của Tổng thống Widodo đến Australia đă cho thấy Indonesia và Australia đều muốn gạt bỏ mâu thuẫn, bất đồng để củng cố mối quan hệ song phương. Hiện vẫn chưa rơ ông Widodo có đề cập đến việc nối lại mối quan hệ hợp tác quân sự với Canberra khi ông này có cuộc gặp với các nhà lănh đạo Australia hay không.
Jakarta và Canberra đều muốn khôi phục và tăng cường quan hệ song phương là v́ giữa hai nước chia sẻ nhiều lợi ích chung. Hai nước đều nh́n thấy những động lực tích cực trong mối quan hệ hợp tác cùng có lợi trên một loạt lĩnh vực gồm thương mại, đầu tư, du lịch, chống buôn bán người, chống khủng bố, an ninh khu vực và các vấn đề an ninh xuyên quốc gia khác... Indonesia đang là đối tác thương mại lớn thứ 12 của Australia. Indonesia cũng muốn phát triển quan hệ với Australia c̣n là v́ những lợi ích về du lịch. Số du khách Australia đến Indonesia đă vượt quá con số 1 triệu người.
Ngoài lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch, Australia và Indonesia cũng đặt biệt coi trọng mục tiêu thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực kiểm soát biên giới, chống khủng bố và an ninh mạng. Các mối quan hệ hợp tác này đă từng được phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua trước khi bị đ́nh chỉ bất ngờ. Mối quan hệ hợp tác giữa Australia và Indonesia c̣n được đánh giá là có tầm quan trọng không nhỏ đối với an ninh và sự ổn định trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc đang nổi lên theo hướng gây lo ngại cho các nước xung quanh họ. Liên minh này chắc chắn làm cho Bắc Kinh không thể khoanh tay đứng nh́n.