Trump bắt tay Putin cũng tạo ra "bãi mìn" trong quan hệ công chúng

[june04]

Tổng thống Mỹ và ông Putin sẽ gặp nhau bên lệ hội nghị G20 ở Đức. Ông Trump vẫn chưa chuẩn bị nội dung cuộc đối mặt đầu tiên với lãnh đạo Nga. Trump đang trong cơn "rối loạn chính trị", nên cuộc gặp của ông với Putin có thể là "bãi mìn" trong quan hệ công chúng và khó tạo đột phá.

Tổng thống Mỹ Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng nhiệm Nga Vladimir Putin sẽ gặp nhau bên lề hội nghị các nền kinh tế lớn G20 ở thành phố Hamburg, Đức ngày 7-8/7. Chi tiết về thời gian, địa điểm và hình thức cuộc gặp chưa được công bố, theo CNN.

Đối với Trump, người đang gặp rắc rối với cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ và thông đồng với ban tranh cử của Trump, Nga là chủ đề cực kỳ nhạy cảm và gây tranh cãi, cây bút Jill Dougherty của CNN nhận định.

Các quan chức Nga, Trump cũng như ban vận động tranh cử của ông đã nhiều lần phủ nhận bất kỳ sự thông đồng giữa họ để giúp Trump đắc cử.

Việc Trump ngồi lại với Putin, cho dù chỉ cần bắt tay, cũng có thể tạo ra "bãi mìn" trong quan hệ công chúng, Dougherty đánh giá. Dư luận Mỹ đã từng phẫn nộ trước hình ảnh Trump cười nói với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Đại sứ Nga tại Mỹ Sergey Kislyak ở Phòng Bầu dục vào tháng 5.

Tổng thống Trump trò chuyện với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov (đứng bên cạnh Trump) ở Phòng Bầu dục vào tháng 5

Putin dường như hiểu tình thế khó của Trump và mô tả rằng Mỹ đang bị mắc kẹt trong cơn rối loạn chính trị, ngăn Trump cải thiện quan hệ với Nga.

Andrey Kortunov, giám đốc Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế (RIAC), trung tâm nghiên cứu có trụ sở tại Moscow, cho rằng tính toán của Điện Kremlin là: "Chúng tôi hiểu sự phức tạp của tình hình hiện nay. Chúng ta không nên vội vàng, chúng ta có thể đợi cho đến khi mọi vấn đề lắng xuống".

Kortunov cho rằng nhất cử nhất động của Trump đều có thể được phe đối lập trong nước sử dụng để chống lại ông nên Điện Kremlin sẽ không tìm kiếm bất cứ cuộc gặp nào hay thỏa thuận nào "có thể đặt Trump vào tình thế thậm chí còn bất lợi hơn tình thế của ông hiện nay".

Một cuộc gặp không thể giải quyết tất cả

Tuy nhiên, Putin hẳn là vẫn muốn đạt được kết quả nào đó với Trump, khi các vấn đề giữa Nga và Mỹ đang ngày càng xấu đi. Tại Syria, các phi công Nga và Mỹ có thể nhận thấy họ đang ở thế xung đột trực tiếp. Tại Ukraine, chiến sự giữa quân chính phủ và lực lượng ly khai vẫn tiếp diễn.

Moscow vẫn tức giận về việc ông Obama ra quyết định trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga vào năm ngoái vì nghi ngờ họ hoạt động tình báo. Chính quyền Obama cũng đã lấy lại kiểm soát các khu nhà ngoại giao của Nga ở bang Maryland và bang New York vì cáo buộc Moscow sử dụng chúng cho các mục đích tình báo.

Vào thời điểm đó, ông Putin đã quyết định không trả đũa nhưng Bộ Ngoại giao Nga giờ đây cảnh báo Nga có thể đáp trả những việc làm trên. Hôm 29/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với các phóng viên rằng: "Tốt nhất Mỹ phải ngay lập tức trả lại các khu nhà ngoại giao cho chúng tôi, nếu không Nga có quyền đưa ra biện pháp đáp trả tương tự với các bất động sản của Mỹ tại Nga. Tôi muốn xác nhận rằng các biện pháp trả đũa đang được chuẩn bị".

Chính quyền Trump vẫn chưa tái thiết lập các kênh trao đổi thông tin giữa hai nước sau khi chúng bị Obama cắt đứt vì sự kiện Nga sáp nhập Crimea.

Tổng thống Nga Putin

Tuy nhiên, không ai ở Điện Kremlin ảo tưởng rằng chỉ một cuộc gặp với Trump, dù là một cuộc gặp theo hình thức cấp cao, sẽ dễ dàng giải quyết các vấn đề này.

"Putin muốn nghe Trump cam kết rằng ông muốn ngăn quan hệ song phương bị đẩy vào tình trạng xấu hơn, nhưng một cam kết bằng lời như vậy gần như là mức cao nhất mà chúng ta có thể đạt được từ chính quyền Trump hiện tại", học giả Dmitry Suslov ở Trường Kinh tế cấp cao ở London, nói.

Điện Kremlin có thể cố gắng đạt được một động thái mang tính biểu tượng từ Trump, họ muốn Tổng thống Mỹ thể hiện rằng ông sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Nga. Theo Suslov, đối với Putin, một cuộc gặp với kết quả như vậy là đủ.

"Putin có thể quảng bá cuộc gặp này với người dân trong nước dù đó chỉ là cuộc gặp mang tính biểu tượng, vì đối với ông ấy, điều quan trọng là chứng tỏ rằng Nga không bị cô lập, Mỹ tôn trọng Nga ở chừng mực nào đó và sẵn sàng khởi động làm việc với Moscow", Suslov nhận định.

Tháng 11 năm ngoái, sau khi Trump đắc cử, người dân Nga có thể đã hy vọng rằng tân tổng thống Mỹ sẽ tạo ra sự chuyển biến tích cực trong quan hệ song phương nhưng hy vọng đó tàn lụi cách đây vài tháng.

"Tôi không cho rằng công chúng Nga đang chờ đợi bước đột phá thực sự nào đó trong quan hệ Nga - Mỹ", Suslov nói. "Tôi nghĩ rằng không ai kỳ vọng sự thay đổi sẽ diễn ra nhanh chóng hoặc dễ dàng".

Ở hậu trường, có một số mặc cả ngoại giao giữa Nga - Mỹ đang diễn ra. Hôm 21/6, Nga hủy cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov và người đồng cấp Mỹ Tom Shannon ở St Petersburg, nơi hai bên được kỳ vọng sẽ giải quyết một số vướng mắc quan trọng giữa Moscow và Washington. Nga nêu lý do hủy cuộc gặp là do các lệnh trừng phạt mới mà Washington áp đặt với Nga.

Suslov cho rằng khi Putin và Trump gặp nhau, hai bên sẽ chỉ thảo luận các nét chính trong chương trình nghị sự còn chi tiết sẽ để các quan chức cấp cao công bố sau đó.

"Tránh gây quá nhiều chú ý là cách duy nhất để đạt được kết quả trong môi trường chính trị không thuận lợi tại Mỹ", Suslov nói.

Chuyên gia Kortunov cũng không đặt kỳ vọng lớn nào cho cuộc gặp Putin - Trump. "Tôi cho rằng miễn đó không phải là một thất bại rõ ràng thì bất kỳ điều gì đạt được tại cuộc gặp đều là thành công", ông nói.