Tổng thống Donald Trump đã dứt khoát xóa bỏ chương trình DACA mặc cho nhiều người và doanh nghiệp Mỹ phản đối. Nhiều người xuống đường biểu tình ở khắp nước Mỹ. Không chỉ cựu Tổng thống Obama, Ông Clinton cũng lên án việc chính phủ Trump hủy bỏ chương trình DACA là tàn nhẫn và vô trách nhiệm.
Vài giờ sau khi chính phủ Trump thông báo quyết định hủy chương trình Tạm hoãn trục xuất các trẻ em đến Mỹ bất hợp pháp (DACA), cựu Tổng thống Barack Obama đăng trên Facebook dòng trạng thái dài tới tám dòng chỉ trích mạnh quyết định này.
DACA là di sản chính của ông Obama về vấn đề nhập cư. Sau một thời gian vận động Quốc hội nhưng không thành công, năm 2012 ông Obama dùng tới quyền ra sắc lệnh để ban hành chương trình DACA.
Chương trình DACA cho phép công dân nước ngoài đến Mỹ khi còn là trẻ em (dưới 16 tuổi), không có lịch sử phạm tội được tạm thời ở lại Mỹ, học hành, làm việc, phục vụ trong quân đội. Cứ hai năm những người này phải xin gia hạn ở lại. Hiện ở Mỹ có khoảng 800.000 người nhập cư bất hợp pháp được ở lại Mỹ theo chương trình này.
Theo thông báo của Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions và Tổng thống Mỹ Donald Trump, chính phủ Mỹ sẽ chấm dứt xem xét các đơn đề nghị được cấp mới quyền ở lại Mỹ cho người nhập cư bất hợp pháp từ sau ngày 5-9. Tuy nhiên, với những người là thời hạn cho phép ở lại sẽ hết vào ngày 5-3-2018 thì đến ngày 5-10 tới có quyền nộp đơn xin gia hạn. Như vậy, ngày chính thức kết thúc chương trình DACA sẽ là ngày 5-3-2020. Quốc hội có sáu tháng để tranh luận, soạn thảo dự luật thay thế chương trình này.
Trong dòng trạng thái đầy cảm xúc, cựu Tổng thống Obama bảo vệ chương trình DACA và chỉ trích quyết định của chính phủ Trump là tàn nhẫn và sai lầm.
“Với những người này, họ là người Mỹ trong trái tim, trong tâm trí, chỉ trên giấy tờ là không. Họ được cha mẹ mang tới Mỹ khi còn bé. Họ có thể không biết đến một đất nước nào khác ngoài đất nước chúng ta. Họ có thể không biết nói bất kỳ thứ tiếng nào khác ngoài tiếng Mỹ. Họ thậm chí cũng chẳng có suy nghĩ mình là người nhập cư bất hợp pháp cho đến khi nộp đơn đi làm, đi học, hay thi bằng lái”.
“Nhắm vào những con người trẻ tuổi này là sai lầm, vì họ chẳng làm gì sai. Đây là thất bại tự thân, vì họ muốn mở doanh nghiệp, làm việc cho chúng ta, phục vụ quân đội chúng ta và đóng góp cho đất nước chúng ta yêu thương. Và đó là sự tàn nhẫn”.
“Cần làm rõ, hành động hôm nay không đòi hỏi về phương diện pháp lý. Đó là một quyết định chính trị, một câu hỏi về đạo đức. Không cần biết các lo ngại hay phàn nàn về nhập cư, chúng ta không nên đe dọa tương lai của nhóm người trẻ tuổi này nhưng người đến đây không phải vì lỗi của họ, không gây ra mối đe dọa nào, không mang đi bất cứ thứ gì từ chúng ta”.
Dòng trạng thái dài này là những lời chỉ trích mạnh nhất của ông Obama với chính phủ Trump kể từ khi rời Nhà Trắng. Trước khi rời Nhà Trắng, ông Obama từng nói với báo chí ông sẽ kiệm lời sau khi rời đi nhưng cũng nói ông sẽ không yên lặng nếu chương trình DACA bị hủy bỏ. Ông Obama nói ông hy vọng các nghị sĩ sẽ thông qua luật cho phép những người thích hợp cho chương trình DACA được ở lại Mỹ.
Tổng thống Barack Obama và Phó Tổng thống Joe Biden lắng nghe nữ sinh viên Diana Calderon, người thụ hưởng chương trình DACA phát biểu tại Nhà Trắng ngày 15-10-2015. Ảnh: AP
Tổng thống Barack Obama và Phó Tổng thống Joe Biden lắng nghe nữ sinh viên Diana Calderon, người thụ hưởng chương trình DACA, phát biểu tại Nhà Trắng ngày 15-10-2015. Ảnh: AP
Không chỉ ông Obama mà cả cựu Tổng thống Bill Clinton cũng gọi quyết định của ông Trump là tàn nhẫn.
“Nó sai, vì đó là chính sách tệ hại, không giải quyết được chuyện gì mà lại gây ra vấn đề mới. Nó sai, vì nó vô trách nhiệm. Trên tất cả, nó sai vì nó tàn nhẫn, đưa những con người trẻ tuổi đến những nơi họ chưa từng sống và chưa từng biết. Với họ đây là nhà. Nước Mỹ là nhà của họ” - cựu Tổng thống Clinton tuyên bố ngày 5-9.
Ông Clinton kêu gọi Quốc hội hành động ngay lập tức nhằm “bảo vệ tình trạng của họ, mở đường cho tương lai của họ và cho tương lai nước Mỹ”.
Trên Twitter ngày 5-9, cựu Phó Tổng thống Joe Biden cũng chỉ trích bước đi của ông Trump.
“Được cha mẹ mang tới, những trẻ em này không có sự chọn lựa. Giờ họ sẽ bị chuyển về các nước họ chưa từng biết. Tàn nhẫn. Không phải là tinh thần của nước Mỹ”.
Politico cho biết Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan và nhiều nghị sĩ Cộng hòa không hài lòng với quyết định này của ông Trump, lo ngại cho số phận của các trẻ em được đưa đến Mỹ. Tuần trước ông Ryan đã đề nghị ông Trump giữ lại chương trình này, cho phép Quốc hội chỉnh sửa nó. Ngày 5-9, ông Ryan nói hy vọng Quốc hội và ông Trump có thể “đồng lòng tìm được giải pháp bảo đảm cho những người không làm gì sai có thể đóng góp vào đất nước vĩ đại này”.
Lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer chỉ trích quyết định của ông Trump sẽ mang lại tổn thất lớn.
Lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện Nancy Pelosi cho rằng đây là hành động chính trị hèn hạ, đáng xấu hổ, một sự tấn công đáng khinh nhắm vào những người trẻ vô tội.
Nhiều lãnh đạo kinh doanh chỉ trích hành động của ông Trump.
“Mỹ luôn là đất nước nhập cư. Chúng ta cần làm tất cả trong khả năng để tiếp tục thu hút những người tốt nhất, nổi bật nhất, vì họ làm chúng ta mạnh hơn cả về nhân lực và kinh tế. Khi họ đến đây để học, làm việc và đóng góp cho cộng đồng, chúng ta nên cho phép họ ở lại Mỹ” - theo chủ tịch, tổng giám đốc của JPMorgan Chase & Co.
