Vụ binh biến đầy bất ngờ vừa xảy ra tại Zimbabwe. Quân đội đă chiếm giữ Thủ đô của Zimbabwe. Hiện nay Tổng thống bị giam lỏng tại nhà riêng.
Chiều 15-11, đại diện quân đội Zimbabwe cho biết Tổng thống Robert Mugabe, 93 tuổi, cùng phu nhân Grace Mugabe, 53 tuổi, hiện vẫn an toàn tại nhà riêng. Các cơ quan chính phủ, Quốc hội, ṭa án và đường phố hiện được quân đội tuần tra và canh giữ đảm bảo an ninh sau một đêm binh biến đầy bất ngờ.
Binh biến thần tốc
Nhiều tiếng nổ lớn đă được ghi nhận tại thủ đô Harare của Zimbabwe rạng sáng 15-11. Xe tăng và xe quân sự được triển khai khắp các tuyến đường. Quân đội đă chiếm được trụ sở của ZBC - đài truyền h́nh nhà nước của Zimbabwe, hăng tin Reuters cho biết. Người phát ngôn của quân đội Zimbabwe, Thiếu tướng Sibusiso Moyo, phủ nhận các đồn đoán về một vụ đảo chính, cho biết quân đội chỉ nhắm vào “những thành phần tội phạm” quanh Tổng thống Mugabe và sẽ sớm tái lập trật tự cho đất nước.
“Chúng tôi muốn khẳng định rơ đây không phải là đảo chính quân sự. Chúng tôi chỉ nhắm đến những thành phần tội phạm hiện làm hại xă hội và nền kinh tế đất nước, đưa họ ra trước công lư” - ông Moyo cho biết. Ông hứa hẹn một khi sứ mệnh hoàn thành, cuộc sống tại Zimbabwe sẽ trở lại b́nh thường. Quân đội cũng kêu gọi tất cả lực lượng an ninh “hợp tác v́ lợi ích của đất nước”, cảnh báo “mọi sự khiêu khích sẽ được đáp trả thích đáng” - hăng tin AP dẫn lời ông Moyo.
Mọi quân nhân Zimbabwe đều đă được lệnh quay trở về đơn vị. Hiện quyền kiểm soát thủ đô Harare đă nằm trong tay quân đội. Cuộc sống người dân vẫn diễn ra b́nh thường. Những người ủng hộ quân đội đă đánh giá cuộc binh biến là một hành động “sửa sai không đổ máu”.
Xe thiết giáp của quân đội Zimbabwe tuần tra trên đường phố thủ đô Harare ngày 15-11. Ảnh: REUTERS
Vấn đề người kế nhiệm
Cuộc binh biến tại thủ đô Harare đă đưa quân đội vào vị thế quyết định tương lai đất nước Zimbabwe. Đây là lần đầu tiên quân đội nước này công khai phản đối Tổng thống Mugabe, nguyên thủ quốc gia có tuổi đời cao nhất thế giới hiện nay. Ông Mugabe đă giữ vị trí lănh đạo Zimbabwe từ khi nước này chấm dứt độc quyền lănh đạo của thiểu số người da trắng vào năm 1980 đến nay.
Theo tờ The Guardian, cuộc binh biến có thể là hệ lụy từ những đấu đá chính trị xoay quanh vấn đề người kế nhiệm Tổng thống Mugabe. Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa nhận được sự ủng hộ của quân đội và cựu chiến binh. C̣n phu nhân Grace Mugabe nhận được sự ủng hộ của đảng cầm quyền và một nhóm 40 quan chức cấp cao, theo The Guardian. Ông Mnangagwa đă bị Tổng thống Mugabe cách chức vào tuần trước và phải bỏ trốn sang Nam Phi.
Trước các diễn biến này, tư lệnh Constantino Chiwenga cùng nhiều tướng lĩnh cấp cao ngày 13-11 đă công khai cảnh báo quân đội sẵn sàng can thiệp để chấm dứt căng thẳng chính trị. Quân đội trước nay luôn là trụ cột quyền lực của ông Mugabe. Đảng cầm quyền ZANU-PF đă lập tức cáo buộc vị tư lệnh có hành động tạo phản. Đến ngày 15-11, ông Chiwenga quyết định hiện thực hóa lời hứa của ḿnh. Cựu Phó Tổng thống Emmerson được cho là đă về nước cùng ngày.