Mấy hôm nay báo chí Trung Quốc tuyên bố Đài Loan sẽ phải về với Trung HOa đại lục. Họ còn lớn tiếng kêu gọi tấn công Đài Loan buộc nhà chức trách phải khuát phục. Đứn truwcs việc này, bà Trương Tiểu Nguyệt, chủ nhiệm ủy ban hành chính đại lục của Đài Bắc đã tuyên bố Trung Quốc sẽ trả giá đắt nếu xâm phạm Đài Loan. Bà cũng yêu cầu Mỹ không dùng Đài Loan là con bài để "mặc cả" với Trung Quốc.
Những tuyên bố trên được đưa ra khi những căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Bắc đang tăng cao khiến Mỹ có thể điều tàu chiến tới cảng Đài Loan. Công sứ Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, ông Lý Khắc Tân đã từng cảnh báo: "Ngày tàu chiến Mỹ cập cảng phía Nam thành phố Cao Hùng sẽ là ngày Quân đội Giải phóng Trung Quốc hợp nhất Đài Loan bằng giải pháp quân sự".
Bà Trương Tiểu Nguyệt nhấn mạnh trước báo giới tại Đài Bắc, Trung Quốc nên để cho khu vực hòa bình và ổn định nhưng với thái độ quả quyết: "Tôi nghĩ chúng tôi có đủ khả năng quốc phòng để bảo vệ Đài Loan". "Nếu họ can thiệp quân sự vào Đài Loan họ sẽ phải trả giá đắt. Tôi tin rằng nếu mọi cách thức hợp nhất thất bại thì giải pháp cuối cùng của họ là can thiệp quân sự. Nhưng ở thời điểm này, những cuộc tập trận của họ có thể coi là hành động khiêu khích. Chúng tôi nghĩ họ không nên hành động như vậy".
Trung Quốc đã mở rộng và hiện đại hóa quân sự trong những năm gần đây. Trong khi, các chuyên gia chỉ rõ Đài Loan không có khả năng về kỹ thuật quân sự. Bắc Kinh thì coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc và một ngày nào đó sẽ phải trở về quyền kiểm soát của họ. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phát biểu trong Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc: cảnh báo Bắc Kinh có khả năng "dập tắt bất cứ hình thức ly khai nào của Đài Loan". "Chúng ta sẽ không bao giờ cho phép, bất cứ ai, bất cứ tổ chức hay đảng phái chính trị nào chia cắt phần lãnh thổ của Trung Quốc ra khỏi đất nước tại bất cứ thời điểm nào với bất cứ hình thức nào".
Bà Trương Tiểu Nguyệt mong Mỹ không dùng Đài Loan như một con bài để "mặc cả" với Trung Quốc.
Đánh giá về viễn cảnh quan hệ Trung Quốc - Đài Loan sau những tuyên bố của ông Tập Cận Bình ở Đại hội 19, bà Trương Tiểu Nguyệt nói bà hy vọng Bắc Kinh thôi những cuộc tập trận với những nỗ lực để cô lập đài loan trên vũ đài ngoại giao quốc tế. Tuy nhiên, bà cũng ghi nhận rằng những tuyên bố không đề cập tới vấn đề can thiệp quân sự tới Đài Loan và cũng không định một lịch trình cụ thể cho việc hợp nhất. Những giao lưu về kinh tế và văn hóa cũng được ông Tập Cận Bình đề cập đến.
Ngày 5.12, bà Trương Tiểu Nguyệt phát biểu "Đây là chiến lược phức hợp của Trung Quốc. Một chính sách cây gậy và củ cà rốt với Đài Loan. Đó là điều chúng tôi trông đợi sẽ giữ nguyên trong 5 năm tới".
Đài Bắc không muốn Mỹ dùng Đài Loan để đàm phán với Trung Quốc
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phá bỏ nguyên tắc ngoại giao trước đây của Mỹ bằng cách nhận điện thoại từ lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn trong quá trình ông chuẩn bị nhậm chức tổng thống vào cuối năm 2016. Ông cũng tìm cách viện dẫn chính sách "Một Trung Quốc" sẽ là một mối lợi tiềm năng để bảo đảm cho một số nhượng bộ của Bắc Kinh với Mỹ. Dù kể từ những năm 1970, Mỹ đã công nhận chính sách "Một Trung Quốc".
Mỹ đang để ngỏ khả năng đưa tàu chiến tới Đài Loan.
Ông Trump nói ông không hiểu tại sao Mỹ lại phải bị trói buộc với chính sách "Một Trung Quốc", "trừ phi chúng ta đàm phán để Trung Quốc phải làm những điều khác cho chúng ta bao gồm cả việc thương mại". Tuy nhiên, sau khi nhậm chức tổng thống ông lại quay lại nguyên tắc ngoại giao cũ và đồng ý yêu cầu của ông Tập Cận Bình về việc tôn trọng chính sách "Một Trung Quốc".
Bà Trương Tiểu Nguyệt cũng xác nhận Đài Bắc đã "lobby" Mỹ trước chuyến thăm đầu tiên của ông Trump tới Bắc Kinh vào tháng trước về việc không đề cập tới vấn đề Đài Loan khi bàn thảo với ông Tập Cận Bình. "Về cơ bản chúng tôi nhắc họ nhớ là không dùng Đài Loan như một mối lợi... Từ những tính toán và phân tích của chúng tôi, chúng tôi không nghĩ Mỹ sẽ sử dụng Đài Loan để mặc cả với Trung Quốc khi đàm phán về kinh tế, thương mại hay vấn đề Triều Tiên".
Hải quân Mỹ sẽ không đến Đài Loan?
Tuần này, chính phủ của ông Trump một lần nữa xác nhận chính sách cán cân của họ trong vấn đề Đài Loan khi vẫn giữ những mối quan hệ với Trung Quốc trong khi cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Báo cáo mới của Nhà Trắng về chiến lược an ninh quốc gia cho biết "Chúng ta sẽ giữ mối quan hệ chặt chẽ với Đài Loan trong điều kiện phù hợp với chính sách "Một Trung Quốc", bao gồm cả những cam kết trong Đạo luật quan hệ với Đài Loan để cung cấp cho Đài Loan những phương tiện cần thiết cho quốc phòng".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng phát biểu trong một cuộc họp báo về việc cung cấp vũ khí của Mỹ cho Đài Loan theo Dự luật Ủy quyền Quốc phòng của Mỹ năm 2017 có thể "gây nguy hiểm cho những lợi ích hợp tác giữa Trung Quốc và Mỹ và sự hòa bình, ổn định giữa 2 bên bờ eo biển".
Ông Lý Khắc Tân - công sứ Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ.
Ông Lý Khắc Tân - công sứ Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cảnh báo mọi chuyến thăm của tàu Mỹ tới Đài Loan có thể khiến Trung Quốc hợp nhất Đài Loan bằng quân sự. Giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và tình hình Quốc tế tại Washington, bà Bonnie Glaser viết trong email: "Tôi rất lo ngại nếu Hải quân Mỹ cập cảng Đài Loan. Theo quan điểm của tôi, rủi ro từ Đài Loan sẽ vượt quá những lợi ích đạt được. Có rất nhiều cách để Mỹ chứng minh cam kết về an ninh với Đài Loan và nên chọn một cách khác để làm. Dù cho cảnh báo của Trung Quốc có thể là một tuyên bố không có thẩm quyền vì chưa được nhắc lại bởi người phát ngôn Bộ Ngoại giao hay bất cứ ai".
Đài Loan không thể đối đầu với Trung Quốc
Euan Graham - Giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế của viện Lowy thuộc Úc nói lời cảnh báo của ông Lý Khắc Tân sẽ đẩy lùi những cố gắng trong mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc hơn là quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan.
Trung Quốc đã có những bước cải tổ quân đội trong nhiều năm gần đây bao gồm cả việc mua hệ thống tên lửa đất đối không S-400 của Nga. "Trong mọi hoàn cảnh tôi nghĩ Đài Loan không thể đối đầu với Trung Quốc về mặt quân sự hay làm lay chuyển cán cân lợi ích giữa Mỹ và Trung Quốc".
Chiếc Lockhead C-130H do Mỹ sản xuất thuộc Không lực Đài Loan.
"Đài Loan có một lịch sử dựa trên nền tảng kỹ thuật hơn Trung Quốc phần lớn bởi vì họ có thể tự do nhập khẩu vũ khí từ Mỹ. Hiện tại tình thế đã đảo ngược. Và tôi nghĩ khả năng tồn tại của Đài Loan trong một cuộc chiến thông thường cần đánh dấu hỏi... Tôi đã ở Đài Loan 6 tuần trước và ngay cả những người đang phục vụ trong quân ngũ hay những sĩ quan cấp cao đã nghỉ hưu đều công nhận Đài Loan không thể đối đầu với Trung Quốc". Graham hàm ý Đài Loan cần suy nghĩ khác về việc bảo đảm an ninh và cần tự xây dựng cơ sở hạ tầng cũng như quyền lực mềm "theo những cách linh hoạt trên mọi lĩnh vực".
