Tập sẽ dùng Biển Đông để "mặc cả" cuộc chiến thương mại với Trump

[vuitoichat]

Vietbf.com - Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ dùng bằng cách giảm áp lực về Triều Tiên và tăng cường hoạt động trên Biển Đông để tạo điều kiện cho Trung Quốc hóa giải một số áp lực từ cuộc chiến thương mại với Mỹ, bởi Trung Quốc coi trọng và ưu tiên ổn định kinh tế, ổn định an ninh khu vực để bản thân có thể duy trì tăng trưởng, giữ việc làm cho 1,4 tỉ người và đảm bảo cho từng ấy miệng ăn.

Sputnik đã trao đổi với Stephen Nagy, phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học International Christian, Tokyo (Nhật Bản), về một số vấn đề nóng tại châu Á hiện nay như Triều Tiên, Biển Đông và cuộc chiến thương mại. Dưới đây là phần lược dịch bài phỏng vấn.

Các ngoại trưởng ASEAN đang hối thúc Mỹ và Triều Tiên đẩy mạnh quá trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Có thể trông đợi gì từ Washington và Bình Nhưỡng ở thời điểm này, xét trên việc ở Mỹ xuất hiện nhiều lời kêu gọi đòi duy trì trừng phạt nhằm vào Triều Tiên? Khả năng đột phá ở mức độ nào?

Stephen Nagy:

Có một vài thách thức ở phía trước. Trước hết là không có sự nhất quán về định nghĩa thế nào là phi hạt nhân hóa giữa Triều Tiên và Mỹ. Có vẻ như họ khá xa cách về định nghĩa đặc biệt này.

Đối với Triều Tiên, phi hạt nhân hóa đồng nghĩa với việc phi hạt nhân hóa toàn bộ khu vực Đông Bắc Á, có nghĩ là không chỉ loại bỏ năng lực hạt nhân của Triều Tiên mà cả năng lực hạt nhân của Mỹ ở trên và xung quanh bán đảo, bao gồm cả biển Nhật Bản, cũng như Nhật Bản. Với Mỹ, phi hạt nhân hóa chỉ đơn giản là phi hạt nhân hóa Triều Tiên.

Chúng ta có một khoảng cách rất, rất lớn trong cách hiểu về phi hạt nhân hóa. Vì thế, rất khó để thấy được làm thế nào hai bên có thể thống nhất và tiến hành quá trình phi hạt nhân hóa khi mà điểm bắt đầu và điểm kết thúc quá khác nhau.

Ông Mike Pompeo đã cam kết chi hàng triệu USD cho an ninh của Đông Nam Á. Vậy căn nguyên cơ bản đằng sau lợi ích của Mỹ ở khu vực này là gì?

Stephen Nagy:

Quyết định này liên quan tới khái niệm mới mang tên Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương, trong đó Mỹ, cũng như các nước có quan điểm tương tự, gồm Nhật Bản, Australia, Ấn Độ... quan tâm tới việc đầu tư vào hạ tầng để cạnh tranh với dự án quy mô lớn "Sáng kiến Vành đai - Con đường" của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: Reuters

Ông Mike Pompeo đã tuyên bố chi khoảng 150 triệu USD vào hạ tầng, nhưng chúng ta phải hiểu rằng mức độ Mỹ đầu tư vào khu vực này là khổng lồ - khoảng 840 tỉ USD, gần 1 nghìn tỉ USD đầu tư tư nhân vào khu vực. Điều này cho thấy dấu chân kinh tế của Mỹ ở Ấn Độ - Thái Bình Dương. Số tiền 150 triệu USD đại diện cho một cam kết, nhưng rất khiêm tốn.

Mỹ thích mở rộng tầm ảnh hưởng kinh tế của mình trong khu vực thông qua khu vực tư và mang tới những đối tác cùng chí hướng. Như vậy, họ có thể đối trọng với các dự án hạ tầng do nhà nước đầu tư của Trung Quốc trong khu vực.

Quân đội Mỹ đã nhận được chỉ thị rằng phải báo cáo về hoạt động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông. Ông nghĩ gì về chỉ thị này và chúng ta có thể dự đoán gì về phản ứng của Bắc Kinh? Chúng ta biết rằng Biển Đông là một khu vực quan trọng chiến lược đối với Trung Quốc. Tôi cho rằng chỉ thị này không phải là một điều ngạc nhiên, phải vậy không?

Stephen Nagy:

Thời điểm khá thú vị. Nếu chúng ta nhìn vào những gì đã xảy ra trong năm qua, đặc biệt là từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền vào tháng 1/2017, ông đã tăng cường gây áp lực đối với Trung Quốc trên Biển Đông và các khu vực khác, đồng thời đặc biệt nhấn mạnh cái gọi là hoạt động tự do hàng hải.

Những hoạt động này đã được thực hiện thường xuyên, có nghĩa là hoạt động tự do hàng hải trên Biển Đông lúc nào cũng diễn ra. Có ít nhất hai nhóm hải quân Mỹ hiện diện ở Biển Đông mỗi ngày. Ý nghĩa của hoạt động này là nhằm đẩy lùi tuyên bố chủ quyền (trái phép) và quyền kiểm soát (trái phép) của Trung Quốc ở Biển Đông.

Chúng ta có những vấn đề khác trong khu vực. Chúng ta có Triều Tiên, Mỹ đang cố gây áp lực lên Trung Quốc và các quốc gia khác để phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Và chúng ta cũng có cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Từ quan điểm của Trung Quốc, họ sẽ tiếp tục gây sức ép trong những khu vực có khả năng gây phức tạp cho những nỗ lực của Mỹ, đặc biệt là Triều Tiên và Biển Đông.

Điều đáng kể là nó sẽ làm suy yếu năng lực ngoại giao mà Mỹ muốn sử dụng để gây sức ép với Trung Quốc. Điều này cũng sẽ tạo điều kiện cho Bắc Kinh hóa giải một số áp lực từ cuộc chiến thương mại.

Điều mà Trung Quốc đang cố gắng làm và đang nghĩ tới là: Bằng cách giảm áp lực về Triều Tiên và tăng cường hoạt động trên Biển Đông, nước này có thể tạo điều kiện để mặc cả trong các cuộc đàm phán về thương mại với Mỹ.

Thương mại rất quan trọng với Trung Quốc. Trung Quốc coi trọng và ưu tiên ổn định kinh tế, ổn định an ninh khu vực để bản thân có thể duy trì tăng trưởng, giữ việc làm cho 1,4 tỉ người và đảm bảo cho từng ấy miệng ăn.

Đó là một bức tranh rất phức tạp và chúng ta sẽ còn tiếp tục thấy áp lực từ cả Trung Quốc và Mỹ khi họ giằng co nhau nhằm đạt được mục đích của mình.

PHẢI CHĂNG TRUNG QUỐC ĐÃ ĐI VÀO VẾT XE ĐỔ CỦA NHẬT BẢN?
Đạt Tiến Nguyễn

Năm 1945, Mỹ đã quyết định thả hai trái bom nguyên tử xuống Nhật Bản để kết thúc chiến tranh thế giới thứ II. Quân phát xít Nhật đã phải chấp nhận đầu hàng vô điều kiện và phải ngồi vào bàn ký kết với Mỹ để cùng nhau tái thiết lại Nhật Bản sau chiến tranh. Mỹ đã chủ động soạn thảo hiến pháp cho Nhật Bản để Nhật Bản phát triển đất nước theo chiều hướng dân chủ, thịnh vượng và là đồng minh thân cận của Mỹ.
Nguyên nhân Mỹ chiến tranh với Nhật Bản thì có nhiều nhưng có một nguyên nhân rất quan trọng là Nhật Bản đã có tham vọng làm bá chủ Châu Á mà không dựa trên những giá trị văn minh của Mỹ và không coi Mỹ là đồng minh. Đây là những sai lầm trong chính trị của Nhật Bản và cuối cùng thì Nhật Bản đã phải lãnh hai trái bom nguyên tử! Có thể nói nguyên nhân của sự sai lầm trong chính trị của Nhật Bản cũng đến từ vấn đề kinh tế.
Thời kỳ khoa học kỹ thuật bủng nổ vào thể kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Nhật Bản đã rất nhanh chóng tiếp nhận khoa học kỹ thuật của Phương Tây để phát triển kinh tế và đã trở thành một quốc gia giầu có vào bậc nhất ở Châu Á. Nhưng cũng chính từ sự giầu có mà Nhật Bản đã phát triển quân đội và đi thôn tính các nước trong khu vực và xưng danh làm bá chủ Châu Á. Điều sai lầm lớn nhất của Nhật Bản là tham vọng làm bá chủ Châu Á mà lại coi Mỹ là kẻ thù.

Gần một thế kỷ sau thì Trumg Quốc lại mắc phải những sai lầm không khác gì Nhật Bản trước đây! Khoảng cuối thập niên 90, Tổng Thống Mỹ Bill Clinton đã để cho Trung Quốc tiến hành gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO mà không có những điều kiện rõ ràng. Từ đó, kinh tế Trung Quốc đã phất lên như diều gặp gió nhờ vào chính sách gian lận thương mại, ăn cắp công nghệ, làm hàng giả, hàng nhái để bán đi khắp nơi trên thế giới. Nhưng sai lầm lại đến với Trung Quốc là phát triển quân đội để đi xâm chiếm lãnh thổ của các nước khác và xưng vương xưng bá mà lại coi Mỹ là kẻ thù và cần phải đánh sập để thay thế Mỹ.
Tham vọng bá chủ của Trung Quốc có thể nói còn hơn cả Nhật Bản ngày xưa! Trung Quốc đã từng ngạo mạn tuyên bố là sẽ thay thế Mỹ để làm bá chủ thế giới và đã từng tỏ thái độ khinh thường Tổng Thống Mỹ Barack Obama khi đến Trung Quốc dự hội nghị G20. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã tự coi mình như là hoàng đế và có tư tưởng bắt các nước khác phải lệ thuộc vào kinh tế, văn hóa, và chính trị của Trung Quốc. Có một điều nguy hiểm cho các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cộng sản của Trung Quốc là đang mắc phải sai lầm mà vẫn không biết mình đang mắc phải sai lầm nên sẽ phải chết nhục nhã dưới bàn tay của Mỹ giống như các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa phát xít của Nhật Bản.
Nhật Bản đã từng bị Mỹ giăng lưới kinh tế để vướng vào cuộc chiến tranh quân sự với Mỹ. Đây là một chiến thuật mà Tổng Thống Mỹ Roosevelt đã áp dụng để đưa Mỹ đi vào cuộc chiến tranh quân sự một cách hợp lý! Khi Nhật Bản đã chiếm được hầu hết Đông Dương, Tổng Thống Mỹ Roosevelt đã ra lệnh ngưng bán dầu cho Nhật Bản và như vậy thì Nhật Bản đã mất đi 90% nguồn dầu cung ứng cho cuộc xâm chiếm các nước Đông Dương. Điều này đã đẩy Nhật Bản vào bước đường cùng nên đã chọn giải pháp tấn công Mỹ một cách bất ngờ bằng một trận chiến mà người ta vẫn gọi là trận Trân Châu Cảng. Trận đánh Trân Châu Cảng vì có yếu tố bất ngờ nên Nhật Bản đã thắng lợi hoàn toàn nhưng cũng là khởi đầu cho dấu chấm hết của Nhật Bản với tham vọng làm bá chủ Châu Á mà lại coi Mỹ là kẻ thù.
Kịch bản giữa Mỹ và Nhật Bản của thập niên 40 thì lại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc của ngày hôm nay! Tổng Thống Trump đưa ra chính sách lấy lại sự công bằng trong thương mại với Trung Quốc nhưng một kẻ chuyên đi ăn cắp và ăn cướp thì làm gì có khả năng để mà tuân theo luật chơi công bằng. Đòi hỏi sự công bằng thì chẳng khác gì đẩy Trung Quốc vào bước đừng cùng như Nhật Bản ngày xưa, vì Trung Quốc không đáp ứng những đòi hỏi của Mỹ thì cũng chết mà đáp ứng những đòi hỏi của Mỹ thì cũng chết. Không đáp ứng thì có nguy cơ bị trừng phạt mà đáp ứng thì hết cửa làm giầu bằng con đường bất chính. Người ta làm ăn bất chính thì phải giữ im lặng để khỏi bị ai phát hiện nhưng Tổng Thống Trump thì lúc nào cũng lu loa là gian lận, là ăn cắp, là ăn cướp thì thật là quá nguy hiểm cho các lãnh đạo cộng sản Trung Quốc.
Người ta chưa thể đoán được cuộc chiến tranh quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc có xảy ra hay không nhưng chiến lược mà Mỹ muốn đánh sập chủ nghĩa cộng sản của Trung Quốc và chuyển đổi chế độ cộng sản Trung Quốc bằng một chế độ dân chủ đa đảng là có thật và không còn gì phải bàn cãi. Mỹ đã từng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa chủ nghĩa phát xít ra khỏi Nước Đức, đưa chủ nghĩa phát xít ra khỏi Nước Nhật, và đưa chủ nghĩa cộng sản ra khỏi các nước Đông Âu thì Mỹ cũng có thể đưa chủ nghĩa cộng sản ra khỏi Trung Quốc. Nước Mỹ đang giữ ngôi vị bá chủ thế giới và không có chính sách đi xâm chiếm lãnh thổ của các nước khác nên Mỹ sẽ tiêu diệt những quốc gia nào đi xâm chiếm lãnh thổ của các nước khác và xưng vương xưng bá mà lại coi Mỹ là kẻ thù. Trung Quốc sẽ là mục tiêu số một mà Mỹ đang nhắm tới! Hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra!