Trung Quốc đă mất cơ hội đầu tư sang nước ngoài. Mọi người đều "sợ" Trung Quốc đầu tư? Cái ǵ đă chặn đầu tư từ Trung Quốc?
Các ḍng đầu tư của Trung Quốc đă bị ảnh hưởng mạnh mẽ khi phương Tây, Mỹ và cả châu Phi cũng bị ảnh hưởng.
Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) cho biết, một số quốc gia ở Mỹ và phương Tây bắt đầu từ chối các ḍng đầu tư từ Trung Quốc.
Bắt nguồn từ cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung, giá trị đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ trong nửa đầu năm nay chỉ đạt 1,8 tỉ USD, giảm hơn 90% so với cùng kỳ năm ngoái và thấp nhất trong 7 năm, theo số liệu của Công ty Tư vấn Rhodium Group.
Không chỉ có Mỹ, giờ đây từ Đức, Anh, Canada, Pháp, Australia, Nhật Bản đă chống lại việc bán các công ty công nghệ cho công ty Trung Quốc.
Các mối lo ngại về an ninh đă được đặt lên hàng đầu.
Tháng 8 vừa qua, Đức đă không cho phép nhà sản xuất thiết bị hạt nhân Yantai Taihai mua lại Leifeld Metal Spinning- công ty chuyên sản xuất các thiết bị cho ngành công nghiệp hạt nhân và hàng không của Đức.
Đây là lần đầu tiên chính phủ Đức từ chối ḍng đầu tư của Trung Quốc. Lư do được đưa ra là hợp đồng mua bán ảnh hưởng đến an ninh.
Hợp đồng đầu tiên bị từ chối này đă được tính toán từ khi Tập đoàn Kuka - nhà sản xuất robot tiên tiến nhất của Đức bị nhà sản xuất hàng điện tử tiêu dùng Midea của Trung Quốc mua lại vào năm 2016.
Mối lo an ninh khiến Chính phủ Đức bắt đầu soạn thảo luật mới nhằm ngăn chặn các thương vụ mua bán từ nhà đầu tư Trung Quốc.
Robot Kuka của Đức đă về tay Công ty Midea của Trung Quốc sau thương vụ thâu tóm trị giá 5 tỉ USD năm 2016 Ảnh: Reuters
Trong năm ngoái, Đức, Pháp và Italy đă cùng kêu gọi EU hành động mạnh mẽ hơn nữa trước cuộc thôn tính của các công ty nước ngoài, đặc biệt là công ty Trung Quốc.
Động thái này được xem như phản ứng trước những lo ngại ngày càng gia tăng về việc chuyển nhượng các công nghệ cho Trung Quốc thông qua hoạt động đầu tư.
Anh là một trong số quốc gia châu Âu mở rộng cánh tay với nhà đầu tư Trung Quốc cũng đă t́m cách hạn chế các thương vụ làm ăn.
Từ khi Thủ tướng Anh Theresa May lên nắm quyền, hợp đồng mua bán công ty của các nhà đầu tư Trung Quốc đă bị giảm xuống. Giới chức London c̣n đang bắt đầu xem xét lại chuyện công ty viễn thông Huawei của Trung Quốc giành được những hợp đồng quan trọng tại Anh 13 năm trước đây.
Trong khi Canada cũng không nằm ngoài sự lo ngại với đầu tư Trung Quốc. Công ty xây dựng Aecon cũng đă suưt bị mua bởi công ty Trung Quốc. Nhưng thương vụ đă sớm bị Chính phủ Canada ngăn chặn cũng bởi lư do an ninh quốc gia.
Khó có thể phủ nhận việc các nước châu Âu với tŕnh độ khoa học công nghệ hiện đại cũng phải dè chừng Trung Quốc.
Theo nhận định của ông Jeremy Zucker, đồng Giám đốc Công ty Luật Dechert (Mỹ), yếu tố lớn châm ng̣i cho sự tẩy chay đầu tư Trung Quốc là tuyên bố đ̣i thống lĩnh công nghệ cao trong 7 năm trong chương tŕnh gọi là "Made in China 2025".
"Phương Tây xem điều đó như một lời tuyên chiến" - ông Zucker nhấn mạnh.
Châu Phi, châu Á cũng không c̣n dễ dăi
Tưởng rằng việc cân nhắc các thương vụ tiền tỷ của các nhà đầu tư Trung Quốc chỉ diễn ra ở phương Tây, ngay cả người châu Phi cũng đang bắt đầu lo sợ các khoản đầu tư từ Bắc Kinh.
CEO của Tập đoàn Đầu tư Tư nhân hải ngoại (OPIC) là Ray Washburn đă chỉ rơ một sự thật là Trung Quốc tới các nước khác không nhằm giúp đỡ mà chỉ đầu tư để nắm quyền kiểm soát tài nguyên ở những nơi đó. Ông này cảnh báo Bắc Kinh cố t́nh đẩy các nước đối tác vào bẫy nợ, rồi đ̣i họ thế chấp các mỏ khoáng sản quư, tài nguyên hiếm hay những tài sản tương tự làm "vật bảo đảm".
Theo hăng thông tấn AP (Mỹ), nhiều chính phủ, trong đó có Nepal, Sri-Lanka và Thái Lan, đă hủy bỏ hoặc thu hẹp các dự án do Trung Quốc đầu tư do chi phí cao hoặc hứng nhiều chỉ trích v́ quá ít lợi ích dành cho các công ty địa phương.
Tuyến đường sắt mới do Trung Quốc xây dựng tại Kenya khánh thành năm 2017 là dự án cơ sở hạ tầng lớn nhất của Kenya từ sau khi giành độc lập vào năm 1963
Tại Kenya, các hăng điều hành trạm xăng dầu đă phản đối Chính phủ của Tổng thống Uhuru Kenyatta bởi v́ áp thuế 16% đối với nhiên liệu để tăng thu ngân sách, nhằm tăng thu các khoản ngân sách, trả khoản nợ chi phí xây dựng dự án do Trung Quốc đầu tư.
Khoản nợ mà Kenya phải thanh toán cho các ngân hàng Trung Quốc dự kiến sẽ tăng gấp 3 so với hiện nay vào năm 2019.
Bởi chính sách ngoại giao bẫy nợ mà Châu Phi đă không c̣n dễ dăi với các đầu tư từ Trung Quốc như trước. Cái giá phải trả đă nh́n thấy rơ, càng nhận được nhiều tiền, các khoản nợ càng khổng lồ và rơi vào t́nh trạng không thể trả nợ.
Trung Quốc hiện là chủ nợ chính của châu Phi với khoản tiền cho vay lên tới 136 tỉ USD từ năm 2000.
Những tài nguyên giá rẻ ở châu Phi từ nay sẽ không c̣n sẵn sàng chào đón Trung Quốc được nữa.