Tổng thống Mỹ Donald Trump lại vừa gây ra một cuộc tranh luận chưa từng có với chánh án Ṭa Án Tối Cao John Roberts. Chỉ v́ bực ḿnh về sắc lệnh thắt chặt quyền xin tị nạn, khiến ông Trump đă gọi một vị quan ṭa là “thẩm phán của Obama”. Ngay lập tức chánh án Ṭa Án Tối Cao đă ra thông cáo nhắc nhở tổng thống Mỹ về tính công minh và độc lập của tư pháp.

Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện John Roberts: “Nền Tư Pháp nước Mỹ không có những “thẩm phán của Obama, thẩm phán của Trump, thẩm phán của Bush hay thẩm phán của Clinton.” (AP Photo/Rogelio V. Solis)
Bản tuyên bố Tối Cao Pháp Viện công bố sáng Thứ Tư trước lễ Tạ Ơn, nhắm trả lời một câu hỏi của hăng thông tấn Associated Press không nhắc đến tên ông Trump, nhưng ông John Roberts xác định trong nền Tư Pháp nước Mỹ không có những “thẩm phán của Obama, thẩm phán của Trump, thẩm phán của Bush hay thẩm phán của Clinton.” Ông nói, “Chúng ta chỉ có những vị thẩm phán xuất chúng, tận tâm bảo đảm cho mọi nguời dân sống b́nh đẳng trước pháp luật. Chúng ta biết ơn nền Tư Pháp độc lập ḿnh đang có.”
Thẩm phán Jon Tigar, địa hạt 9 phia Bắc California, đă bác bỏ một quyết định của Tổng thống Trump bắt những người xin tị nạn phải nộp đơn trước khi qua biên giới để cơ quan di trú phỏng vấn. Từ trước tới nay, những người xin tị nạn có thể tự vào trong nước Mỹ rồi tŕnh diện với sở Di trú sau. Ngày Thứ Ba, 20 tháng 11, ông Trump đă tố cáo ông Tigar là một “thẩm phán của Obama,” khiến chánh án Roberts phải lên tiếng đề cao nền tư pháp độc lập của nước Mỹ.
Chiều Thứ Tư, 21 tháng 11, Tổng thống Trump đă phản ứng bằng hai thông điệp Twitter. Ông Trump viết, “Xin lỗi Chánh Án John Roberts, nhưng có những ‘thẩm phán của Obama’ và họ suy nghĩ khác với những người lo bảo vệ an ninh cho đất nước.” Ông Trump viết thêm rằng nếu các thẩm phán Địa Hạt 9 ở San Francisco thật sự độc lập th́ “tại sao họ lại lật ngược” những quyết định bảo vệ an ninh vùng biên giới. Ông kêu gọi Chánh Án hăy coi các con số (các phán quyết như trên) và sẽ thấy kinh hoàng. Ông nói các phán quyết trên làm mất an ninh nước Mỹ, và kết luận, Rất nguy hiểm và thiếu khôn ngoan!” Tổng thống Trump từng ngỏ ư muốn phân chia Địa hạt số 9 thành hai hoặc ba địa hạt mới, v́ hiện nay rộng lớn quá.
Thẩm Phán John Roberts được cựu Tổng thống George W. Bush đề cử làm chánh án Tối Cao Pháp Viện từ năm 2005 và tiếp tục giữ chức đó qua hai đời Tổng Thống Obama và Trump.
Tổng Thống Trump đă nhiều lần tỏ ư nghi ngờ tính độc lập của các quan ṭa. Ông từng công kích các thẩm phán ở Hawaii và San Francisco sau khi các lệnh cấm của ông về di dân bị bác bỏ nhiều lần. Có lúc ông dùng từ “cái người gọi là thẩm phán” khi bất b́nh với phán quyết của vị này. Năm 2016, nói về người đang xét xử vụ người khác kiện ông, ông nói không tin thẩm phán Gonzalo Curiel này sẽ xử công bằng. V́ ông ta là một “thẩm phán Mexico,” nhưng ông Curiel sinh tại tiểu bang Indiana, nước Mỹ. (Đ.T.)