Cái chết bí ẩn của huyền thoại vơ thuật Hoắc Nguyên Giáp vẫn là chủ đề gây tranh căi gay gắt trong giới nghiên cứu, cho dù hơn 100 năm vơ thuật Hoắc Nguyên Giáp đă qua đời vẫn không có lời giải đáp, ông là người sáng lập ra Tinh Vơ Môn, là huyền thoại vơ thuật Trung Quốc thế kỉ 20.
Hoắc Nguyên Giáp (1868-1910) là một danh gia vơ thuật Trung Quốc. Ông là người đă sáng lập ra Tinh Vơ Thể dục Hội (Tinh vơ môn), một tổ chức vơ thuật nhằm hệ thống hóa và phổ biến rộng răi vơ thuật truyền thống Trung Quốc.
Nguyên nhân dẫn tới cái chết của huyền thoại vơ thuật Hoắc Nguyên Giáp hơn 1 thế kỉ qua vẫn gây tranh căi
Cơ thể yếu nhược nhưng vẫn vươn lên thành Huyền thoại vơ thuật
Sinh ra trong một gia đ́nh có truyền thống vơ nghệ, cha Hoắc Ân Đệ là một người nổi danh trong vùng nhờ món vơ Mê Tung quyền nhưng từ thuở ấu niên Hoắc Nguyên Giáp thân thể yếu nhược, bệnh tật liên miên (hen suyễn măn tính và sốt vàng da) nên thường bị hạn chế luyện vơ.
Mặc dù vậy, bản tính đam mê vơ thuật, Hoắc vẫn thường xuyên bí mật theo dơi các buổi dạy của cha ḿnh và kiên tŕ khổ luyện một ḿnh, bất chấp thể trạng đau yếu.
Năm 1890, có một vơ sĩ từ Hà Nam đến Hoắc gia thách đấu và đánh bại anh trai của Hoắc. Hoắc bất ngờ xin ra tỉ thí và chỉ sau vài chiêu đă đánh bại vơ sĩ này. Với chiến thắng này, Hoắc chứng tỏ được với cha là ḿnh hoàn toàn có thiên tư về vơ thuật.
Ân Đệ từ đó cũng đồng ư cho Hoắc tham gia tập luyện Mê tung quyền như một môn sinh chân truyền. Danh tiếng của Hoắc ngày càng vang xa khi ông đả bại toàn bộ các vơ sư khắp nơi đến tỉ thí khi c̣n rất trẻ.
Trong những năm cuối thế kỷ 19, ngoài việc Trung Quốc bị các cường quốc xâm chiếm chia năm xẻ bảy, các vơ sĩ phương Tây và Nhật Bản cũng thừa dịp đứng ra thách đấu với các vơ sư người Hoa và đa số giành chiến thắng trước những vơ sư Trung Quốc.
Hoắc đau yếu bệnh tật từ nhỏ nhưng lại trở thành huyền thoại bậc nhất của vơ học Trung Hoa thế kỉ 20
Trong số những kẻ đứng ra khiêu chiến giới vơ thuật Trung Hoa có người đă đề tặng bốn chữ "Đông Á bệnh phu"mang đầy ư nghĩa chế nhạo lẫn khiêu khích các vơ sĩ người Hoa khiến họ cảm thấy rất nhục nhă.
Qua việc vơ sư Hoắc Nguyên Giáp chiến thắng trong một số trận đấu tiêu biểu với người nước ngoài, vơ lâm Trung Hoa dần dần lấy lại danh dự và ông được tôn là người giỏi nhất Thiên Tân.
Hoắc nhanh chóng trở thành một huyền thoại trong giới vơ thuật Trung Quốc. Nhiều giai thoại được gán cho ông như một biểu tượng cho ḷng tự hào dân tộc của người Trung Quốc trong thời kỳ Thanh mạt.
Năm 1909, Hoắc liên kết với một số vơ sư người Hoa thành lập Hội Vơ thuật Tinh Vơ (Tinh Vơ Môn) nhằm quảng bá vơ thuật và được thanh thiếu niên Trung Hoa nhiệt t́nh hưởng ứng. Nhưng chỉ 1 năm sau, Hoắc Nguyên Giáp bất ngờ qua đời tại một bệnh viện tại Thượng Hải. Cho tới ngày nay, nguyên nhân cái chết của ông vẫn là một dấu hỏi lớn.
Những giả thuyết về cái chết của Hoắc Nguyên Giáp
Theo các tài liệu đáng tin cậy, trong những năm cuối đời, ngoài bệnh hen suyễn măn tính và sốt vàng da, Hoắc c̣n mắc bệnh lao, một chứng bệnh nan y thời bấy giờ. Theo Trần Công Triết, một đệ tử của Hoắc, th́ chỉ sau vài tháng thành lập Hội Tinh Vơ, Hoắc bắt đầu ho ra máu.
Đánh bại nhiều vơ si nước ngoài, Hoắc trở thành biểu tượng ḷng tự hào dân tộc của người Trung Hoa
Các thầy thuốc Trung y đă kê cho ông nhiều toa thuốc khác nhau, nhưng sức khỏe của Hoắc tiếp tục xấu đi. Cuối cùng Hoắc phải vào Bệnh viện Chữ thập đỏ Thượng Hải để chữa trị, nhưng ông vẫn không thể qua khỏi và từ trận chỉ hai tuần sau đó.
Báo cáo về cái chết của Hoắc Nguyên Giáp hiện vẫn c̣n lưu lại trong hồ sơ của Bệnh viện Chữ thập đỏ Thượng Hải. Nguyên nhân dẫn tới tử vong là do viêm gan cấp tính và suy thận. Cái chết của Hoắc Nguyên Giáp có thể tóm gọn lại là: bệnh đột ngột tái phát – cứu chữa không kịp – qua đời” .
Tuy nhiên, việc Hoắc bất ngờ qua đời ngày 9 tháng 8 năm 1910 đă làm phát sinh nhiều giai thoại cho rằng ông bị hạ độc thủ bởi sự ganh ghét của các vơ sư nước ngoài. Một trong những giai thoại phổ biến nhất căn cứ vào sự kiện trước khi chết, Hoắc từng tham gia thi đấu với các vơ sĩ Judo Nhật Bản và có đả thương vài người trong số họ.
Về sau, khi Hoắc bị ho ra máu, giáo đầu của các vơ sĩ này lại giới thiệu Hoắc đến khám tại một bác sĩ Nhật Bản. Chính tại đây, bác sĩ người Nhật có tên Akino đă cho Hoắc uống một loại thuốc bề ngoài là bổ phổi nhưng thực chất là thuộc độc tàn phá phổi của ông.
Tạo h́nh ấn tượng của Hoắc Nguyên Giáp trên phim ảnh qua vai diễn của Lư Liên Kiệt
Trong cuốn Tinh vơ bản kư của Trần Thiết Sinh có viết “Buổi sáng sau hôm vơ sư Hoắc qua đời, bác sĩ Akino người Nhật Bản đă t́m cách tiêu huỷ mọi thứ liên quan, các đệ tử của vơ sư nghi ngờ, tiến hành kiểm tra và phát hiện thuốc mà Akino sử dụng để điều trị cho vơ sư là một loại thuốc làm hỏng phổi một cách từ từ”.
Năm 1989, Hoắc được cải táng. Một số thông tin cho rằng đă phát hiện các dấu tích của việc nhiễm độc thạch tín trên hài cốt. Chi tiết này dù vậy, vẫn được giới nghiên cứu tranh căi theo hai hướng phân tích chính.
Thứ nhất, Hoắc đích xác đă bị đầu độc. Và thứ hai, do thạch tín (tên khoa học: Arsenic trioxide) là một thành phần quen thộc trong các bài thuốc Trung y cổ truyền nên việc nó có trong cơ thể Hoắc, một người có tiền sử bệnh tật, là chuyện b́nh thường.