Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu sốc về NATO. Câu nói của ông "NATO chết năo" chẳng khác nào vạch áo cho người xem lưng.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
Cú đ̣n này c̣n nặng hơn và tai hại hơn cả cú đ̣n mà tổng thống Mỹ Donald Trump đă đánh trực diện vào NATO khi cho rằng "NATO đă lỗi thời".
Chỉ cần thức thời kịp thời để tự thay đổi cho hợp thời th́ có thể khắc phục được t́nh trạng lỗi thời trong khi ở kẻ bị chết năo th́ không ai dám chắc năo rồi có thể sống lại được hay không và nếu có thể sống lại được th́ sau đấy có trở lại như trước đấy được hay không.
Phản ứng của phía Mỹ có vẻ như tâm đắc nhiều hơn là bất b́nh về nhận xét này của ông Macron trong khi một số thành viên NATO ở châu Âu, đặc biệt và trước hết là Mỹ, phê trách mạnh mẽ ông Macron.
Mỹ không coi NATO hiện bị chết năo như ông Macron nhưng không c̣n mặn mà như lâu nay với NATO, đơn giản v́ Mỹ đă xác định lại lợi ích chiến lược với NATO, hay nói đúng hơn là Mỹ thấy NATO hiện không phục vụ đắc lực cho chiến lược của Mỹ nữa. Mỹ muốn NATO phải thay đổi cơ bản trên hai phương diện chính là các thành viên NATO phải đóng góp tài chính nhiều hơn cho quân sự và quốc pḥng để tăng cường tiềm lực quân sự và quốc pḥng chung cho NATO chứ không dựa cậy chủ yếu vào Mỹ và NATO phải theo Mỹ, cùng Mỹ thực hiện những hoạt động quân sự ở thế giới bên ngoài chứ không chỉ chăm chăm vào việc đối phó Nga ở châu Âu.
Mỹ ép buộc các thành viên NATO ở châu Âu phải trả giá cao đắt hơn cho Mỹ để đổi lấy việc được Mỹ tiếp tục bảo đảm về an ninh trước mối đe doạ an ninh từ Nga. Cho nên phải hiểu việc Mỹ đánh giá NATO bị lỗi thời theo hướng Mỹ phát đi thông điệp về phía các thành viên khác của NATO là Mỹ sẵn sàng để cho NATO chỉ c̣n hữu danh vô thực nếu các thành viên kia không đáp ứng yêu cầu đ̣i hỏi của Mỹ.
Ông Macron c̣n đi xa hơn thế khi nh́n nhận Nato hiện trong t́nh trạng bệnh tật hiểm nghèo. T́nh trạng chết năo hiện tại của NATO được ông h́nh ảnh hoá để ám chỉ mức độ sa sút nghiêm trọng về vai tṛ và ảnh hưởng của NATO ở châu Âu và trên thế giới. NATO bất lực trong cuộc chơi chính trị an ninh thế giới và địa chiến lược với Nga ở châu Âu, Ucraine cũng như Syria. Nato bị phân hoá nội bộ sâu sắc giữa Mỹ và các thành viên ở châu Âu. Nato bế tắc định hướng chiến lược nói chung. NATO bị đắm ch́m trong t́nh trạng lực bất ṭng tâm giữa tham vọng và năng lực thực tế.
Ông Macron phác hoạ bức tranh bi quan ấy về thực trạng của NATO để thúc ép các thành viên NATO ở châu Âu đồng ḷng quyết chí buộc Mỹ phải cam kết với NATO như xưa nay nếu tất cả muốn cứu NATO thoát khỏi t́nh trạng chết năo hoặc các thành viên Nato ở châu Âu phải chủ động tự chủ về an ninh cho chính ḿnh bằng hai cách cụ thể là liên minh, liên kết riêng trên lĩnh vực an ninh tồn tại song song với Nato hoặc ở trong NATO .
Cách tiếp cận này của ông Macron rất thức thời và cần thiết đối với cả tương lai của NATO lẫn việc đảm bảo an ninh cho các thành viên Nato ở châu Âu, nhưng lại rất khó khả thi. Các thành viên NATO ở châu Âu dù rất muốn duy tŕ sự tồn tại, vai tṛ và ảnh hưởng của Nato nhưng lại nghi ngại sâu sắc về mưu tính riêng của ông Macron và nước Pháp với việc chủ động phất cờ đi tiên phong trong chuyện cải tổ NATO và thúc đẩy hợp tác, liên kết về an ninh giữa các nước châu Âu. Họ đều nghiêng về tranh thủ Mỹ nhiều hơn là thiên về phía Pháp.
Ông Macron rất khó có thể t́m được đồng minh trong chuyện này. Mỹ không lo ngại nhiều v́ biết rằng nước Pháp của ông Macron có thể không cần cái ô bảo hộ an ninh của Mỹ nhưng các thành viên Nato khác lại vẫn c̣n cần và v́ thế sớm hay muộn th́ rồi cũng sẽ dần đáp ứng yêu cầu của Mỹ. NATO trở thành một trong những con chủ bài mới của Mỹ giúp Mỹ xử lư quan hệ với các thành viên kia.
Việc phía NATO tự vạch áo cho kẻ ngoài xem lưng này hiện giúp Nga được lợi nhiều nhất bởi nó không chỉ làm cho NATO tiếp tục suy yếu trên mọi phương diện, làm cho nội bộ NATO càng thêm bị chia rẽ, làm cho bất đồng quan điểm giữa Mỹ và các thành viên NATO ở châu Âu càng thêm sâu sắc. NATO cần rất nhiều thời gian để khắc phục t́nh trạng đó và hiện chưa ai dám chắc NATO rồi đây có khắc phục được t́nh trạng đó hay không. Người thầy thuốc giỏi đến mấy cũng chỉ có thể hy vọng chứ đâu dám chắc chắn là bệnh nhân đă bị chết năo rồi đây sẽ sống năo trở lại.
VietBF@ sưu tầm.