Rõ ràng NATO 'hôm nay' đã không còn như trước. Ngày từ ngày đâu tiên của Hội nghị Thượng đỉnh, NATO đã mất đoàn kết, Tổng thống Pháp bị Trump khiển trách vì chỉ trích Nato sau khi liên lạc với Thổ Nhĩ Kỳ về người Kurd.
Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron, cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ thông đồng với các ủy ban Nhà nước Hồi giáo trong khi Donald Trump mô tả những lời chỉ trích của Macron về sự “chết não” của Nato.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có một số trao đổi khó khăn với Donald Trump tại cuộc họp của Nato ở London.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan, về phần mình đã một lần nữa lên tiếng đe dọa sẽ phủ quyết kế hoạch phòng thủ của Nato đối với khu vực Baltics trừ khi Nato đồng ý coi các chiến binh người Kurd thuộc Syria ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ là những kẻ khủng bố, vốn bị Macron và Lầu Năm Góc bác bỏ.
Tổng thống Trump cũng tiếp tục đưa ra yêu cầu các thành viên NATO tăng cường ngân sách dành cho chi tiêu quốc phòng, cảnh báo nếu họ không làm như vậy, ông sẽ xem xét áp dụng các biện pháp trừng phạt thương mại của Mỹ.
Sự khác biệt giữa các thành viên thể hiện ngày càng rõ trong định hướng mục tiêu tương lai của NATO, xuất hiện thông qua một loạt các cuộc họp báo do Tổng thống Trump tổ chức.
Người chủ trì hội nghị thượng đỉnh Anh, ông Boris Johnson đã triệu tập một cuộc họp ở phố Downing trong nỗ lực tìm ra cách giải quyết chung giữa châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ đối với cuộc khủng hoảng ở phía Đông Bắc Syria, nơi hàng chục ngàn người Kurd Syria đã phải di dời bởi vì chiến dịch Mùa xuân Hòa Bình của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sự lên án ban đầu của Macron về sự “chết não” NATO của NATO, xuất phát từ sự tức giận của ông về việc không có bất kỳ sự hợp tác nào của Thổ Nhĩ Kỳ với các thành viên còn lại của NATO trong cuộc xâm lược. Duy chỉ có Tổng thống Trump được hỏi ý kiến và ông đã bật đèn xanh dẫn đến một phản ứng chính trị lớn ở Mỹ.
Macron hôm qua đã liên tục cảnh báo rằng Nhà nước Hồi giáo đang trở lại Syria vì cuộc xâm lược của Thổ Nhĩ Kỳ đã làm suy yếu Lực lượng Phòng vệ Syria chủ yếu của người Kurd, bao gồm các máy bay chiến đấu YPD, vốn là “xương sống” của cuộc chiến chống lại IS. Đã có lúc Macron cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đôi khi làm việc với các ủy ban của Nhà nước Hồi giáo.
Macron cho biết ông ủng hộ NATO phát triển các mục tiêu rộng lớn hơn bao gồm chống khủng bố nhưng nói: “Tôi xin lỗi vì chúng tôi không có cùng định nghĩa về khủng bố ở đây. Khi tôi nhìn vào Thổ Nhĩ Kỳ, bây giờ họ đang chiến đấu chống lại những người chiến đấu cùng với chúng tôi, kề vai sát cánh, chống lại Nhà nước Hồi giáo. Và đôi khi họ làm việc với các ủy viên của Nhà nước Hồi giáo. Thổ Nhĩ Kỳ phải chấm dứt sự mơ hồ đối với các nhóm này”.
Tổng thống Pháp hỏi làm thế nào có thể trở thành thành viên của liên minh Nato mà lại mua hệ thống phòng không S-400 của Nga (ý nói việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga). Về mặt kỹ thuật thì không thể, ông nói.
Macron, cũng như hầu hết các nhà lãnh đạo của các quốc gia NATO, cho rằng một hệ thống phòng thủ của Nga bên trong NATO sẽ phơi bày phần cứng quân sự của liên minh, bao gồm cả máy bay chiến đấu F-35, cho tình báo quân đội Nga.
Được hỏi về việc liệu Mỹ có xử phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì đã mua S-400 như Quốc hội Mỹ đang yêu cầu hay không, Tổng thống Trump nói rằng ông đang xem xét vấn đề này. Sau đó, ông lại nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã buộc phải chuyển sang S-400 vì Barack Obama đã từ chối để Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng thủ của Mỹ. Trong một thời gian dài, Thổ Nhĩ Kỳ rất muốn mua hệ thống Patriot của Mỹ nhưng Tổng thống Obama không bán nó, Tổng thống Trump nói.
Trên thực tế, chính quyền Obama đã cung cấp vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần nhưng Erdoğan từ chối vì thỏa thuận của Mỹ không bao gồm công nghệ cơ bản của Patriot. Patriot là một hệ thống tên lửa đất đối không, loại chính được sử dụng bởi Quân đội Hoa Kỳ và một số quốc gia đồng minh. Nó được sản xuất bởi nhà thầu quốc phòng Hoa Kỳ Raytheon và lấy tên từ thành phần radar của hệ thống vũ khí.
Sau khi Trump bảo vệ vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ, Macron đã can thiệp. Đây là quyết định của riêng họ, anh ấy nói về Thổ Nhĩ Kỳ, nói thêm rằng châu Âu cũng đã đề nghị bán cho Erdoğan một hệ thống phòng không. Ngay cả khi có một lựa chọn châu Âu, hoàn toàn tuân thủ NATO, họ đã quyết định không tuân thủ với NATO.
Trump sau đó hỏi Macron rằng ông sẽ lấy bất kỳ máy bay chiến đấu nước ngoài nào mà Mỹ đã chiếm được ở Syria và Iraq. Trump cho biết, chúng tôi có một lượng lớn máy bay chiến đấu bị bắt ở Syria, chủ yếu từ châu Âu. Bạn có muốn một số máy bay chiến đấu của Nhà nước Hồi giáo vẫn còn sử dụng tốt không? Tôi có thể đưa chúng cho bạn. Bạn có thể lấy tất cả những thứ bạn muốn.
Trong một cuộc họp báo trước đó, Trump đã nói rất nhiều về Macron, nói rằng những nhận xét của ông về việc Nato bị chết não là những lời bình luận rất khó chịu. Tôi nghĩ rằng điều đó xúc phạm đến rất nhiều lực lượng khác nhau, ông Trump Trump nói. Bạn không thể đi khắp nơi đưa ra những tuyên bố như thế về Nato. Thật là thiếu tôn trọng.
Macron đã lập luận kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ xâm chiếm vùng đông bắc Syria hồi tháng 10 rằng hành động này là một sự xao lãng tai hại khỏi mục tiêu ưu tiên tiếp tục đánh bại Isis. Ông cũng rất tức giận khi Mỹ bắt đầu rút toàn bộ 500 binh sĩ còn lại khỏi khu vực, bàn giao các căn cứ không quân cho Nga.
VietBF@ sưu tầm.
