Dấu ấn Tổng thống Putin-20 năm quyền lực? Đó là thống nhất, ổn định đất nước. Ông thật vĩ đại khi đã tạo hình cho nước Nga bằng chấm dứt ly khai, định hình bằng ổn định xã hội, từ đó khẳng định sức mạnh trong quan hệ đối ngoại...
Cách nay 20 năm, khi ông Putin nắm quyền quản lý và điều hành, nước Nga là quốc gia của chia rẽ, phe cánh, của tội phạm có tổ chức và được dung túng. Lúc đó, giải quyết ổn thoả mọi việc, để đảm bảo ổn định xã hội là quá sức của một chính quyền.
Hai thập kỷ trước, khi ông Putin được gửi niềm tin-trao quyền lực, nước Nga đã đối mặt với nội chiến đe dọa sự tồn vong của nhà nước liên bang. Bởi lúc đó chính quyền Nga không chỉ lo thù trong, mà còn cả giặc ngoài.
Vậy nhưng lúc đó ông Yeltsin vẫn khẳng định ông Putin sẽ thống nhất đất nước, ổn định xã hội, củng cố cải cách kinh tế, đưa "sự vĩ đại về với nước Nga trong thế kỷ 21", theo The Moscow Times.
Tổng thống Putin được kỳ vọng sẽ đưa sự vĩ đại trở lại với nước Nga trong thế kỷ 21
Với niềm tin mãnh liệt đó nên chỉ vài giờ trước thiên niên kỷ mới, Tổng thống Yeltsin đã quyết định trao lại chiếc ghế nguyên thủ quốc gia cho Thủ tướng Putin, để vị thủ tướng trẻ tuổi có đủ điều kiện tái sinh sức mạnh Nga.
Và vị thủ tướng trẻ tuổi đã không phụ lòng tin của vị tổng thống già nua, khi ông đã chấm dứt nội chiến, thống nhất đất nước và giúp ổn định xã hội, kết thúc thập kỷ hỗn loạn của nước Nga dưới thời Yeltsin.
Có thể khẳng định, Tổng thống Putin mới là người tạo hình - định hình cho nước Nga thời hậu Xô Viết. Ông Putin tạo hình cho nước Nga bằng thống nhất đất nước, định hình bằng ổn định xã hội, từ đó khẳng định sức mạnh Nga trong quan hệ đối ngoại.
Thống nhất đất nước
Ai từng biết về nội chiến tại Chechnya xảy ra thách thức và đe dọa chính quyền mà người nổi tiếng cứng rắn như Tổng thống Yeltsin phải bó tay thì mới thấy việc Tổng thống Putin chấm dứt nội chiến tại nước cộng hòa tự trị này có ý nghĩa lớn thế nào.
Khi ông Putin được trao chức vụ thủ tướng Nga vào tháng 8/1999 thì tình trạng bất ổn tại Bắc Caucasus lại tái diễn, khi lực lượng ly khai ở Chechnya tấn công và xâm nhập nước Daghestan láng giềng.
Thủ lĩnh Dudayev của Chechnya thách thức cả nước Nga và có ý định đưa tình hình vượt ra khỏi biên giới nước Nga. Khi được trao nhiệm vụ người đứng đầu chính phủ, Thủ tướng Putin đã tập trung vào cuộc xung đột Nga-Chechnya.
Ông Putin đã giải quyết vấn đề nội chiến tại Chechnya một cách dứt khoát, chấm dứt đổ máu, đảm bảo ổn định cho Chechnya. Nhờ giải quyết tốt nhiệm vụ khó khăn này mà uy tín của ông Putin tăng mạnh ở cả trong nước và bên ngoài biên giới nước Nga.
Đặc biệt, ngay sau khi được trao chức vị nguyên thủ quốc gia vào ngày 31/12/1999, Tổng thống Putin đã thực hiện một cuộc viếng thăm chưa từng có tới doanh trại quân đội Nga ở Chechnya.
Hình ảnh ông Putin giới thiệu những con dao săn với các binh sĩ Nga ở Chechnya - hình ảnh đầu tiên của ông Putin trên cương vị tổng thống tạm quyền - đã gây xúc động mạnh với người dân Nga.
Tổng thống Putin trong lần bay tới thị sát chiến trường Chechnya
Đây được cho cơ sở quan trọng giúp cho ông Putin liên tục dẫn đầu 10 ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống Nga lần 3 vào tháng 3/2000 và dễ dàng chiến thắng để trở thành tổng thống thứ 2 của nước Nga thời hậu Xô Viết.
Song điều cực kỳ quan trọng là chấm dứt cuộc nội chiến tại Chechnya đã giúp đảm bảo tính thống nhất cho Liên bang Nga. Vì sau sự kiện Chechnya, không có bất cứ chủ thể nào nằm trong nước Nga có ý định phá vỡ sự thống nhất của nhà nước Nga.
Hiện nay với làn song ly khai diễn ra tại nhiều khu vực trên toàn cầu, trong đó có cả không gian hậu Xô Viết, mới thấy việc Tổng thống Putin chấm dứt cuộc nội chiến ở Chechnya đã giúp cho nước Nga tránh được thảm hoạ khủng khiếp như thế nào.
Đây là điều kiện quan trọng nhất giúp cho người Nga tập trung phát triển đất nước và thể hiện sức mạnh trong quan hệ đối ngoại. Vì khi chủ quyền quốc gia bị đe dọa thì không thể làm tốt được gì và không giữ được những gì đã làm một cách trọn vẹn.
Có thể khẳng định rằng nước Nga không thể yên ổn trước cuộc nội chiến ở Ukraine hay Nga không thể can thiệp vào cuộc nội chiến Syria, nếu như nội chiến Chechnya chưa kết thúc. Vì vậy, sự quyết liệt của Tổng thống Putin có ý nghĩa rất lớn lao.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, việc chấm dứt nội chiến ở Chechnya còn có ý nghĩa đặc biệt hơn nữa, đó là đã tạo ra lực hút với các thực thể hướng về Nga. Điều đó thể hiện rõ nhất qua cuộc trưng cầu dân ý tại Crimea.
Không phải ngẫu nhiên mà có tới 95% người dân Crimea bỏ phiếu ủng hộ việc tái sát nhập bán đảo chiến lược này vào nước Nga, nếu Liên bang Nga chưa thống nhất. Vì người dân và chính quyền tự trị Crimea ly khai Kiev chỉ vì tình hình bất ổn ở Ukraine.
Qua đây càng cho thấy tầm nhìn xa của Tổng thống Putin trong việc xác định các nút thắt cần tháo gỡ cho nước Nga và hiệu ứng từ các nước cờ của ông trong việc sắp đặt lại bàn cờ chính trị Nga thời hậu Xô Viết.
Ổn định xã hội
Ai từng biết Tổng thống Putin đã phải trao Nghị định tổng thống nhà nước Nga cho người tiền nhiệm về việc không truy tố ông và gia đình vì những gì mắc phải trong thời gian nắm quyền, thì mới thấy nước Nga của 20 năm trước rối ren như thế nào.
Tình trạng chính trị hoá tội phạm đã làm suy yếu cả nhà nước và pháp luật Nga
Nhưng hành động của ông Putin khi đó đã bị chỉ trích là vì tham vọng quyền lực mà đặt lợi ích cá nhân lên trước lợi ích dân tộc, và cựu điệp viên KGB đã giải quyết tình trạng hỗn loạn của nước Nga bắt đầu bằng một hành động vô pháp.
Tuy nhiên, nếu soi vào tình hình thực tế vai trò của nhà nước và luật pháp ở Nga lúc đó thì sẽ thấy đây là quyết định đúng và cần đối với Tổng thống Putin, vì nó không chỉ cứu một người mà cứu cả dân tộc Nga.
Bởi lẽ dưới thời chính quyền Tổng thống Yeltsin, nước Nga được nhận diện là phát triển không định hướng, mà kết quả là nước Nga rơi vào hỗn loạn. Cả nhà nước và pháp luật của Nga đều suy yếu dưới thời Yeltsin.
Nhà lãnh đạo đầu tiên của nước Nga thời hậu Xô Viết đã tạo điều kiện và cuối cùng là bất lực trước tình trạng "tội phạm hoá chính trị", mà hậu quả là để nhiều kẻ phạm tội hình sự tham gia vào bộ máy công quyền, từ đó làm suy yếu nhà nước.
Khi nhà nước bị suy yếu bởi tình trạng tội phạm hoá chính trị thì vai trò của hệ thống pháp luật cũng bị suy giảm, mà thể hiện rõ nhất là văn bản hành chính nhà nước điều chỉnh văn bản luật.
Đây chính là nguyên nhân khởi phát cho việc chính quyền Nga dưới thời Yeltsin dung túng cho tội phạm có tổ chức, quyền lực của nhà nước bị suy giảm nghiêm trọng, lợi ích của người dân gần như không được bảo vệ bởi luật pháp.
Như vậy, nhiệm vụ của Tổng thống Putin khi nắm quyền là phải khắc phục những sai lầm của người tiền nhiệm thì mới có thể khôi phục sức mạnh của nhà nước và khẳng định sức mạnh của luật pháp.
Để khôi phục sức mạnh nhà nước - định chế căn bản của hệ thống chính trị, rõ ràng Tổng thống Putin phải làm sao chấm dứt được tình trạng tội phạm hoá chính trị, tiến hành thanh lọc bộ máy công quyền.
Mà để làm điều đó thì cắt đứt liên hệ giữa di sản chính quyền Yeltsin với các tổ chức tội phạm núp bóng quyền lực nhà nước là điều tiên quyết. Ở trường hợp này, dùng Nghị định tổng thổng nhà nước Nga bảo vệ ông Yeltsin và gia đình là cách tốt nhất.
Ông Putin định hình nước Nga bằng đoàn kết và ổn định xã hội
Có thể thấy, trong thời khắc quyết định, ông Putin đã có quyết định rất dũng cảm và chuẩn xác. Bởi sau khi ban hành Nghị định về việc không truy tố cựu ông Yeltsin và gia đình, Tổng thống Putin đã quyết liệt tấn công tội phạm có tổ chức.
Kết quả là tình trạng tội phạm hoá chính trị đã bị xoá bỏ, bộ máy công quyền được thanh lọc và từ đây Tổng thống Putin đã giúp lấy lại cho nước Nga, cho người dân Nga những gì đã bị cướp mất dưới thời chính quyền Yeltsin.
Rõ ràng, từ việc ban hành một văn bản hành chính, nhà lãnh đạo Nga đương thời đã tạo điều kiện cho chính quyền có thể tập trung vào hoàn thiện cả thể chế lẫn cơ chế, qua đó khẳng định sức mạnh của nhà nước và pháp luật Nga.
Khi sức mạnh nhà nước được khẳng định, luật pháp được chính quyền áp dụng trong điều hành và quản lý, thì xã hội Nga ổn định, từ đó định hình cho việc phát triển của nước Nga, sau khi được tạo hình bằng chấm dứt nội chiến, thống nhất đất nước.
VietBF@ sưu tầm.
