* Đạo luật này ban hành 7/11/1973 qui định thẩm quyền của Tổng thống và thẩm quyền của Quốc hội lưỡng viện trong việc đối phó với chiến tranh.
&1&
Nhiều bạn có phần rối trí khi đọc báo thấy một số Dân biểu, trong đó có bà Nancy Pelosi, đả kích TT Trump tự tiện tiến hành không kích giết hại giới lănh đạo quân sự Iran mà không báo với Quốc hội. Với những người hiểu biết th́...ngạc nhiên trước phát biểu sai bét của bà Nancy Pelosi về thẩm quyền của Quốc hội, chẳng hiểu lẽ nào một chủ tịch Hạ viện mà ngớ ngẩn một cách kỳ lạ cỡ đó.
Rồi, lại có những người chỉ cười ngạo, tỏ ra không ngạc nhiên ǵ ráo về Nancy Pelosi và một số Dân biểu. V́ sao?
&2&
2.a) Theo "War Powet Act 1973", minh định vai tṛ của Tổng thống là Tổng tư lịnh quân đội Mỹ, có toàn quyền ra lịnh cho lực lượng quân đội thực hiện một chiến dịch tấn công nào đó. Và trong 48 giờ th́ Tổng thống phải gửi report cho Quốc hội.
Do đó, bà Nancy Pelosi công kích TT Trump là trật lất, bởi v́ từ lúc TT Trump hạ lịnh không kích cho đến lúc bà Pelosi gân cổ lên tiếng th́ làm ǵ đă quá 48 giờ? Nhắc lại: "War Power Act" qui định "báo cáo trong ṿng 48 giờ (sau khi nổ ra cú tấn công quân sự)" - chớ không phải báo cáo trước khi xảy ra chiến dịch (dĩ nhiên rồi, báo cáo cho một mụ đờn bà lắm chuyện, không biết đách ǵ về quân sự th́ c̣n ǵ là bí mật quân sự?); cũng không qui định sau khi xảy ra th́ phải báo cáo ngay lập tức, mà TRONG V̉NG 48 GIỜ.
2.b) Báo cáo trong ṿng 48 giờ cho Quốc hội được biết, chớ KHÔNG PHẢI XIN PHÉP QUỐC HỘI. Bởi v́, theo "War Power Act", Tổng thống có quyền điều động quân đội thực hiện việc tấn công / pḥng thủ TRONG V̉NG 60 NGÀY.
Quá thời hạn 60 ngày, nếu không được Quốc hội cho phép / thông qua, mọi chiến dịch quân sự theo lịnh Tổng thống phải chấm dứt.
Nghĩa là ông Trump vẫn toàn quyền mở cuộc chiến, chẳng hạn, đánh Iran - nhắc lại, trong ṿng 60 ngày mà không cần phép tắc Quốc hội ǵ ráo trọi.
2.c) "War Power Act" qui định chỉ có Quốc hội mới có thẩm quyền tuyên chiến chính thức (chớ không phải Tổng thống).
Vậy th́ bà già phù thủy Pelosi hăy ráng đợi dứt thời hạn theo luật định (60 ngày) rồi hẵng khạc nhổ tùm lum.
&3&
Trong thực tế, nhiều đời Tổng thống Mỹ trước đây thường biến hóa để không bị ràng buộc bởi Đạo luật Quyền hạn chiến tranh (War Power Act). Bởi v́ cách nào đó Đạo luật này cũng "trói tay" Tổng thống chỉ được toàn quyền trong ṿng 60 ngày, sau thời hạn này rủi Quốc hội bác bỏ / không tuyên chiến th́ mọi kế hoạch quân sự của bộ sậu ṭa Bạch Cung đành xếp xó.
Ông Trump có thể vận dụng một đạo luật khác, chẳng hạn Đạo luật sử dụng quân sự chống khủng bố (AUMF) được ban hành từ năm 2001. Mục đích của AUMF là ngăn chặn mọi hoạt động khủng bố nhắm vào nước Mỹ.
Đạo luật AUMF không dành để tuyên bố chiến tranh với quốc gia khác, nên thoát ra khỏi thẩm quyền tối hậu của Quốc hội (thẩm quyền tuyên chiến / hoặc bác bỏ tuyên chiến), mà là chống lại bọn khủng bố.
Tổ chức "Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran", cũng như al-Qaeda, Hezbollah..., bị Mỹ đưa vào danh sách các tổ chức khủng bố quốc tế. Cuộc tấn công của Mỹ, như vậy, được hiểu là đánh chặn bọn khủng bố. Đến đây bạn hiểu v́ sao ông Trump "tuưt" rằng: giết gă tướng lănh đạo "Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran" là ngăn chặn chớ không phải khơi mào chiến tranh.
Thuật từ "chiến tranh" sẽ được bộ sậu Trump tránh dùng đến tới mức tối đa có thể, để không chịu sự chi phối của đạo luật "War Power Act", mà họ chỉ nói là tiêu diệt BỌN KHỦNG BỐ QUỐC TẾ (để áp dụng Đạo luật AUMF).
Ông Trump c̣n khôn khéo, trong bài phát biểu mới nhứt của ông sau cuộc không kích, là "không nhằm thay đổi chế độ Iran". Bởi v́ nếu "nhằm thay đổi chế độ Iran", tức đă tuyên chiến chống lại một quốc gia khác, nhưng đàng này chính quyền Trump chỉ nhằm đánh cho sập tiệm bọn khủng bố "Vệ binh Iran".
Dĩ nhiên, tùy t́nh h́nh biến chuyển, ông Trump vẫn có thể lúc nào đó nói huỵch toẹt mở ra chiến tranh với quốc gia Iran - nhưng lúc đó, ông đă phải dự liệu dư sức đánh sụm trong ṿng 60 ngày thôi.
Sau đó, hết thời hạn 60 ngày, ông Trump đem tặng chiến quả cho bà già Pelosi lên cơn tức trào máu chơi.
&4&
Nhiều người không khỏi thắc mắc sao lại có những Dân biểu, trẻ như mặt ngựa Cortez ǵ đó hoặc già khú như Pelosi, nói năng và hành xử hệt như "ngố rừng" chớ không phải người Mỹ văn minh?
Là v́ dân biểu liên bang được bầu theo khu vực county, district. Cử tri của county, district cũng có giới hạn, "mă tầm mă, ngưu tầm ngưu" mà bầu, không phải toàn bộ cử tri của bang (state) bầu lên! Nếu do toàn bang bầu th́ dễ ǵ cô nàng mặt ngựa hoặc bà già khú có "vé"?
Khác với thượng nghị sĩ liên bang chỉ được 2 vị mỗi bang, trong khi dân biểu chẳng hạn bang California có lủ khủ tới 55 người lận. Mà, nhớ cho, dân biểu chỉ có nhiệm kỳ 2 năm ngắn ngủi thôi, thành thử "quậy tới bến" trong năm 2020 rồi măn kỳ.
Nguyễn Chương MT