Vụ Iran tấn công một loạt tên lửa nhằm vào 2 căn cứ quân sự có quân nhân của Washington đồn trú ở Iraq quy trách nhiệm cho người tiền nhiệm Barack Obama, khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây tranh cãi vể vụ nói trên.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Getty)
Trong bài phát biểu ngày 8/1 sau vụ tấn công của Iran vào 2 cơ sở quân sự có quân nhân Mỹ hiện diện tại Iraq, Tổng thống Trump đã chỉ trích chính quyền Obama.
Ban đầu, ông Trump chỉ trích thỏa thuận hạt nhân JCPOA ký năm 2015 bởi chính quyền của ông Obama với các nước Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga, Anh và Iran. Theo thỏa thuận này, Iran cam kết sẽ từ bỏ chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân, đổi lại, phương Tây sẽ dỡ bỏ dần các lệnh trừng phạt với Tehran.
Tuy nhiên, ông Trump cho rằng đây là thỏa thuận “một chiều” và "đáng lẽ không nên tồn tại" vì cho rằng Mỹ là bên chịu thiệt trong JCPOA. Ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận năm 2018, động thái đánh dấu sự căng thẳng leo thang trở lại giữa Washington và Tehran trong suốt năm qua.
Trong bài phát biểu ngày hôm qua, ông Trump đã cáo buộc rằng thỏa thuận JCPOA đã mang lại ngân sách cho Iran sản xuất ra 20 tên lửa tấn công vào căn cứ có quân nhân Mỹ đồn trú.
“Những tên lửa bắn tối qua vào chúng ta và đồng minh của chúng ta được trả bằng ngân sách do chính quyền trước trao cho”, ông Trump nói. Business Insider cũng chỉ ra rằng ông Trump dường như đã nhầm lẫn khi nói rằng JCPOA được ký vào năm 2013.
Ông Trump cũng nói Iran đã “mua các tên lửa” bằng “150 tỷ USD” mà chính quyền Obama và JCPOA đã “trao cho họ”. Theo ông Trump, khoản 150 tỷ USD là tài sản của Iran mà Mỹ đóng băng theo các lệnh trừng phạt trước đó và chính quyền ông Obama đã phá băng khoản tiền theo JCPOA.
Lực lượng an ninh Iraq thu dọn mảnh đạn bên ngoài một căn cứ bị Iran tấn công (Ảnh: Anadolou)
Tuy nhiên, Politifact, trang web chuyên nghiên cứu về chính trị Mỹ, chỉ ra rằng con số 150 tỷ USD mà ông Trump nói dường như không chính xác và tuyên bố của ông là "gây hiểu lầm".
Trang web này dẫn ước tính của Bộ Tài chính Mỹ năm 2015 chỉ ra rằng Iran đã lấy lại được quyền tiếp cận với khối tài sản trị giá 56 tỷ USD mà Mỹ đóng băng của họ. Con số 150 tỷ USD dường như là “nói quá”, theo Politifact.
Ngoài ra, chưa có bất cứ thông tin nào về việc Iran đã sử dụng hơn 50 tỷ USD nói trên vào việc gì. Ông Trump cũng không công bố bằng chứng cho cáo buộc rằng Iran đã dùng khoản tiền trên cho vào ngân sách quân sự, hay để mua tên lửa tấn công Mỹ.
Bà Susan Rice, cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Obama, đã chỉ trích phát biểu của ông Trump, cho rằng ông đã cung cấp thông tin không chính xác.
Iran thực hiện 2 vụ tấn công nhằm vào căn cứ Mỹ vào ngày 8/1 (giờ địa phương) nhằm đáp trả việc ông Trump chỉ đạo máy bay không người lái không kích khiến cựu tư lệnh đặc nhiệm Quds của Iran Qassem Soleimani thiệt mạng hôm 3/1.
:handshake :
