Tại cuộc họp báo, phóng viên dự họp báo hỏi móc máy Trump rằng ông dựa trên tiêu chí nào để ra quyết định về Covid-19, ông chỉ vào đầu ḿnh: "Tiêu chí ngay đây. Đó là tiêu chí của tôi".
Đó chỉ là một trong những phát biểu gây sửng sốt của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong các cuộc họp báo thường ngày mà ông tổ chức tại Nhà Trắng gần một tháng qua, kể từ khi Covid-19 bùng phát ở Mỹ, biến nước này thành vùng dịch lớn nhất thế giới.
Trong 27 ngày qua, Trump đă tổ chức 26 cuộc họp báo, được phát sóng trực tiếp vào giờ vàng, khi hàng chục triệu người Mỹ phải ở nhà v́ quy định cách biệt cộng đồng, dán mắt vào màn h́nh TV, khao khát những thông tin nóng hổi, hữu ích từ ông chủ Nhà Trắng về biện pháp ứng phó của đất nước với đại dịch.
Thế nhưng các nghị sĩ đảng Cộng ḥa và thành viên Nhà Trắng ngày càng tin rằng những cuộc họp báo này đang gây tổn hại cho Tổng thống hơn là giúp ông. Nhiều người cho rằng các cuộc họp báo chính là nơi khởi nguồn những sai lầm của Trump, khi ông bỏ qua kịch bản chuẩn bị sẵn và quay trở về với cách thể hiện "theo bản năng" ưa thích của ḿnh. Một số cố vấn c̣n tin rằng các cuộc họp báo là nơi phơi bày những sai lầm của Tổng thống khi lănh đạo cuộc chiến chống Covid-19.
Trump "đôi khi tự nhấn ch́m thông điệp của chính ḿnh", theo thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người mới trở thành một trong những cố vấn không chính thức của Tổng thống và từng đề xuất họp báo một tuần một lần sẽ hiệu quả hơn.
Susan Brooks, nghị sĩ bang Indiana, cho rằng các cuộc họp báo kéo dài quá lâu. Trong khi đó, thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito nhận định chúng thường "chệch hướng một chút" và đề xuất Tổng thống nên "nghe theo những lời tư vấn của chuyên gia y tế".
Nhưng khi phải dừng các cuộc vận động tranh cử v́ Covid-19, những cuộc họp báo này dường như là cơ hội duy nhất để Trump thu hút sự chú ư của người dân Mỹ mà không phải rời Nhà Trắng. Những cuộc họp báo thường kéo dài hơn hai giờ và Tổng thống dường như không biết mệt mỏi khi tranh căi với các phóng viên về cách ông đối phó với đại dịch.
"Tôi không muốn đứng đây suốt hai giờ để làm điều này, nhưng tôi nghĩ nó quan trọng", Trump quả quyết trong một cuộc họp báo tháng trước. "Chúng tôi không muốn chỉ trả lời một hai câu hỏi rồi bỏ đi. Chúng tôi muốn trả lời mọi câu hỏi của các bạn, đó là lư do chúng tôi họp báo lâu đến vậy".
Tổng thống Donald Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 8/4. Ảnh: NYTimes.
Wall Street Journal, tờ báo theo chủ trương ôn ḥa, cũng phải lên tiếng chê trách cách xử sự của Trump trong các cuộc họp báo. "Covid-19 không phải là 'Schiff quỷ quyệt'. Nó là mối đe dọa trăm năm có một đối với tính mạng và sinh kế của người Mỹ", bài xă luận trên Wall Street Journal hôm 9/4 có đoạn, sử dụng biệt danh mà Trump dùng để gọi nghị sĩ đảng Dân chủ Adam Schiff.
B́nh luận viên Karen Travers và Jordyn Phelps của ABC News cho rằng Trump muốn giữ ḿnh ở trung tâm sân khấu chính trị của nước Mỹ bằng các cuộc họp báo Covid-19. Cây bút Jonathan Martin và Maggie Haberman của NYTimes cũng nhận định Trump đang đánh cược rằng ông có thể tái tranh cử thành công với những thông điệp truyền đi tới hàng triệu người Mỹ, dù những nỗ lực ứng phó đại dịch của Nhà Trắng chỉ đang dừng ở những nỗ lực rời rạc.
Nhiều nghị sĩ đảng Cộng ḥa, quan chức chính quyền và thành viên chiến dịch tái tranh cử của Trump đều nói rằng họ muốn ông hạn chế những cuộc họp báo với vô số sai lầm ở Cánh Tây của Nhà Trắng và chuyển sang chuẩn bị ứng phó với cuộc suy thoái kinh tế sắp xảy ra.
Sự lo lắng này cho thấy t́nh huống cấp bách mới trong nỗ lực tái tranh của Trump, khi Joe Biden đang nổi lên như một đối thủ nặng kư của đảng Dân chủ. Ba cuộc khảo sát tuần này cho thấy Biden đă dẫn đầu cuộc đua, trong khi những khảo sát nội bộ về chiến dịch của Trump cho thấy ông đă mất đi nhiều sự ủng hộ như lúc đầu cuộc khủng hoảng. Các cuộc thăm ḍ dư luận chỉ ra người Mỹ tin tưởng vào hướng dẫn của các thống đốc và chuyên gia y tế hơn lời khuyên của Trump.
"Tôi nói với ông ấy rằng đối thủ giờ không phải Joe Biden nữa, mà là nCoV", Graham nói.
Một trong những cố vấn chính trị hàng đầu của Trump, yêu cầu giấu tên, thậm chí cho rằng Nhà Trắng đang giúp tăng lợi thế cho Biden bằng cách tổ chức những cuộc họp báo cho Tổng thống. Người này khẳng định Phó tổng thống Mike Pence nên là người phát biểu trong các cuộc họp báo bởi v́ ông ấy sẽ làm tốt hơn Trump và hiếm khi mắc lỗi. Với tư cách là cựu thống đốc và là người đứng đầu đội phản ứng với Covid-19, ông Pence sẽ nắm được chi tiết hơn về cuộc chiến hiện tại của Mỹ.
Nhưng Trump không muốn từ bỏ sự thu hút của những buổi họp báo mỗi tối. Theo giới chức Nhà Trắng, Trump từng nói với trợ lư rằng ông thích xuất hiện trên truyền h́nh và lượng người xem cao với bài phát biểu của ḿnh.
Ông cũng xem đây là một cơ hội để đưa ra những quan điểm của ḿnh về các sự kiện và đáp trả những chỉ trích nhận được gần đây, như ông ấy từng viết trong bài đăng trên Twitter ngày 9/4. Vào ngày mà New York báo cáo 799 ca tử vong v́ nCoV trong 24 giờ, những ǵ Trump nhấn mạnh trong cuộc họp báo lại là về bản thân ông và những xung đột của ḿnh.
Judd Deere, phát ngôn viên Nhà Trắng, bảo vệ cách Trump xử lư các cuộc họp báo. "Bất kỳ ư kiến nào cho rằng Tổng thống đang gặp khó khăn với những phát biểu của ḿnh là hoàn toàn sai lầm. Trong cuộc khủng hoảng như thế này, người Mỹ đang nhận được sự an ủi, niềm hy vọng và động lực từ Tổng thống của họ cũng như quan chức địa phương và người Mỹ đang phản ứng theo những cách chưa từng có tiền lệ", Deere cho biết.
Nhưng Trump gần đây dường như đă chú ư tới những lo ngại của thành viên đảng Cộng ḥa. Trong hai buổi họp báo ngày 8/4 và 9/4, Trump phát biểu ngắn gọn hơn một chút so với b́nh thường, trước khi chuyển lời cho Phó tổng thống Pence cùng hai tiến sĩ Anthony Fauci và Deborah Birx, những chuyên gia y tế hàng đầu của Mỹ.
Nhà Trắng và đảng Cộng ḥa vẫn đối mặt với những chia rẽ sâu sắc về việc làm thế nào để nới lỏng nhanh chóng quy định về cách biệt cộng đồng và đưa nước Mỹ quay lại nhịp sống b́nh thường. Một số cố vấn của Trump, như Graham, kêu gọi thận trọng với quyết định này. Nhưng một số nghị sĩ đảng Cộng ḥa và biên tập viên có ảnh hưởng của Fox News đang thúc giục Tổng thống mở cửa nền kinh tế nhanh nhất có thể.
Giữa những lời khuyên trái ngược, trực giác và thói quen thích phô diễn của Trump đă chiến thắng, khiến ông thường xuyên đưa ra những tuyên bố mâu thuẫn hoặc đơn giản là làm lu mờ vai tṛ của các nhà khoa học, trong khi các cuộc khảo sát cho thấy họ nhận được nhiều tín nhiệm hơn của người dân.
Không chỉ phần lớn người Mỹ tin tưởng vào các chuyên gia y tế, thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lănh đạo phe đa số tại Thượng viện, ngay từ đầu cuộc khủng hoảng đă kêu gọi Trump để hai tiến sĩ Fauci và Birx là người đại diện cho các cuộc họp báo về Covid-19.
VietBF@sưu tập