Mỹ truy tố giáo sư Harvard che giấu quan hệ với Trung Quốc

[troopy]

Giáo sư Charles Lieber của Đại học Harvard tham gia kế hoạch "Vạn nhân tài" của Trung Quốc, nhưng che giấu quan hệ này đã bị truy tố.

Bồi thẩm đoàn liên bang ở Boston ngày 9/6 cáo buộc Lieber, 61 tuổi, chủ nhiệm khoa Hóa Sinh Đại học Harvard, khai man về mối liên hệ giữa ông với chương trình "Vạn nhân tài" Trung Quốc. Lieber bị cơ quan điều tra bắt ngày 28/1 và bị Đại học Harvard cho nghỉ phép vô thời hạn.

Cáo trạng cho thấy bắt đầu từ năm 2011, Lieber trở thành "Nhà khoa học chiến lược" tại Đại học Công nghệ Vũ Hán (WUT), Trung Quốc, và ít nhất từ 2012-2015, ông này tham gia kế hoạch "Vạn nhân tài" của Bắc Kinh.

Các công tố viên cho hay Lieber được WUT trả 50.000 USD/tháng và sinh hoạt phí tới 158.000 USD. Ông cũng được trao hơn 1,5 triệu USD để thành lập phòng thí nghiệm nghiên cứu tại WUT.

Đổi lại, Lieber có nghĩa vụ phải làm việc cho WUT ít nhất 9 tháng mỗi năm, trong thời gian đó, ông phải viết báo, tổ chức các hội nghị quốc tế và thay mặt WUT xin cấp bằng sáng chế. Khi Lieber bị các điều tra viên Bộ Quốc phòng Mỹ thẩm vấn vào tháng 4/2018, ông phủ nhận mình tham gia chương trình Vạn nhân tài.


Charles Lieber rời phiên tòa ở Boston, bang Massachusetts, Mỹ, ngày 30/1. Ảnh: Reuters.

Cáo trạng cho hay Lieber tiếp tục khai man lần thứ hai vào tháng 11/2018, khi Viện Y tế Quốc gia hỏi Đại học Harvard về mối liên hệ giữa Lieber với WUT và chương trình Vạn nhân tài. Song Lieber bác bỏ, nói rằng ông không liên quan đến WUT và chưa bao giờ tham gia chương trình tuyển mộ trên của Trung Quốc.

Lieber làm việc tại Đại học Harvard từ năm 1992, dẫn đầu một nhóm nghiên cứu tại Đại học Harvard từ năm 2008. Công việc của ông là nghiên cứu về khoa học và công nghệ nano, đã nhận tài trợ hơn 15 triệu USD từ Viện Y tế Quốc gia và Bộ Quốc phòng Mỹ. Những khoản tài trợ liên bang này yêu cầu người nhận tiền phải giải trình tất cả các nguồn hỗ trợ nghiên cứu, xung đột lợi ích tài chính tiềm tàng và mối quan hệ hợp tác với nước ngoài.

Nếu bị buộc tội, giáo sư này có thể đối mặt mức án đến 5 năm tù, ba năm quản chế và phạt tiền 250.000 USD.

Chương trình "Vạn nhân tài" do Bắc Kinh thành lập năm 2008, chiêu mộ những người tài được giáo dục hoặc làm việc ở nước ngoài bằng các khoản tài trợ cho nghiên cứu và sinh hoạt, trong tham vọng xây dựng nền kinh tế định hướng sáng tạo của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Mỹ ngày càng cảnh giác với chương trình này, cho rằng nó tiềm ẩn nguy cơ gián điệp và đánh cắp công nghệ. Giới chức Mỹ đã điều tra và truy tố nhiều nhà khoa học tham gia "Vạn nhân tài" nhưng không khai báo trung thực.

VietBF@sưu tập