Squalene có trong cá mập được sử dụng trong bào chế vaccine chống Covid-19. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều cá mập sẽ bị đánh bắt để phục vụ việc nghiên cứu và bào chế thuốc. Các nhà khoa học lo sợ sẽ phải đánh bắt lên đến hàng triệu con cá mập.
Các nhà sản xuất vaccine ưu tiên chiết xuất squalene từ cá mập v́ chi phí rẻ và dễ dàng hơn.
Theo The Sun, thành phần chính trong một số loại vaccine hiện nay được gọi là squalene. Đây là một loại dầu tự nhiên được thu thập từ lá gan cá mập.
Công ty dược GlaxoSmithKline thông báo sẽ sản xuất hàng loạt squalene để phục vụ cho việc điều chế vaccine ngừa Covid-19.
Khai thác gan cá mập với quy mô lớn có thể “dẫn đến thảm họa không chỉ cho cá mập và c̣n cho cả con người”, đẩy loài săn mồi đáng gờm này đến bờ vực tuyệt chủng, các nhà hoạt động của tổ chức Shark Allies cảnh báo.
Tổ chức Shark Allies đă gửi kiến nghị yêu cầu các nhà khoa học “ngừng sử dụng cá mập làm nguyên liệu điều chế vaccine ngừa Covid-19”.
Các nhà hoạt động muốn sử dụng nguyên liệu thay thế từ cây trồng, để cứu những con cá mập khỏi bị sát hại, lấy gan.
Ước tính phải săn 3.000 con cá mập để tạo ra 1 tấn squalene. Các nhà bảo tồn ước tính, để đáp ứng nhu cầu vaccine ngừa Covid-19 trên toàn cầu, mỗi liều vaccine Covid-19 sản xuất từ squalene sẽ khiến 250.000 con cá mập bị sát hại.
Nhưng v́ mỗi người cần tiêm 2 liều vaccine để đảm bảo hiệu quả, số lượng cá mập bị sát hại lên tới 500.000 con.
Các nhà hoạt động muốn công ty dược ngừng sát hại cá mập để lấy nguyên liệu điều chế vaccine.
Tổ chức Shark Allies cho biết: “Dùng squalene chiết xuất từ lá gan cá mập rất phổ biến v́ đơn giản là rẻ và dễ kiếm hơn nhiều, chứ phương pháp này không hiệu quả hơn sử dụng các nguồn thay thế khác”.
"Điều này có thể gây ra thảm họa tiềm tàng cho cá mập và con người v́ nguồn tài nguyên này không bền vững và cũng không đáng tin cậy để sản xuất hàng loạt vaccine ngừa Covid-19”, Tổ chức Shark Allies cho biết.
Tổ chức Shark Allies cho biết thêm: "Sản xuất squalene hàng loạt đ̣i hỏi phải dựa vào một quần thể động vật hoang dă với số lượng lớn. Nhưng hầu hết các loài cá mập đă suy giảm số lượng đáng kể, đến mức nguy cấp và sẽ không để đáp ứng nhu cầu vaccine ngày càng gia tăng trên toàn cầu”.
Trong nhiều năm, squalene được sử dụng để điều chế nhiều loại vaccine khác nhau, đặc biệt là vaccine ngừa virus cúm. Nhưng chưa bao giờ nhu cầu vaccine lại lớn như bây giờ v́ đại dịch Covid-19.
Theo Shark Allies, chuyển đổi sang chiết xuất squalene từ thực vật sẽ khiến các nhà sản xuất vaccine tốn thêm 30% chi phí. Nhưng rất cần thiết để bảo vệ quần thể các loài cá mập đang gặp nguy cấp.
VietBF Sưu Tầm