|
Sáng sớm ngày 26/4/1986, ḷ phản ứng số 4 của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl phát nổ, gây ra một thảm kịch mà Liên Hợp Quốc gọi là “thảm họa tàn phá môi trường nghiêm trọng nhất lịch sử nhân loại”.
Nhân kỷ niệm 35 năm ngày xảy ra thảm họa Chernobyl, chúng tôi xin trân trọng gửi tới quư độc giả bài viết của tác giả Julie McDowall về "cộng đồng chó" ở những thị trấn bị bỏ hoang sau thảm họa, được đăng tải trên báo The Guardian (Anh). Bài viết được kể theo ngôi "tôi", ghi lại trải nghiệm và suy nghĩ của chính tác giả.
Hàng trăm chú chó hoang đă học cách sống sót trong khu rừng xung quanh "vùng cấm" ở Chernobyl - chúng chủ yếu là hậu duệ của những chú chó bị bỏ lại sau thảm họa hạt nhân, khi người dân bị cấm đưa những con vật cưng yêu quư của họ đến nơi an toàn.
Chúng tôi đang ở trong rừng phía sau nhà máy Chernobyl khi một chú chó xồ vào chúng tôi. Nó gầy nhẳng, có bộ lông vằn vện và đôi mắt màu vàng. Igor, hướng dẫn viên của chúng tôi, đă bất th́nh ĺnh kẹp chặt mơm nó bằng tay không. Người và chó vật lộn với nhau trong tuyết và nước đá lạnh rơi xuống khi cây cối rung chuyển. Đôi mắt của chú chó lóe lên khi Igor lấy một que củi và ném nó về phía lùm cây. Bị đánh lạch hướng, con vật đuổi theo que củi và nhóm nhỏ của chúng tôi được tự do di chuyển. Nhưng chú chó lại xuất hiện và nhả que củi xuống chân Igor. Anh ta ném que củi đi một lần nữa. Chú chó lại mang nó trở lại. Tôi gần như bật cười nhẹ nhơm.
Hóa ra Igor rất quen thuộc với chú chó này. Anh ấy ném một vài quả cầu tuyết để con vật cố bắt lấy và nhai. "Đây là Tarzan," Igor cho biết. "Nó là một chú chó lạc sống trong 'vùng cấm'. Mẹ nó bị một con sói giết chết, các hướng dẫn viên t́m thấy nó, dạy nó chơi tṛ bắt que củi. Nó thực sự giống một đứa trẻ..."
Tarzan không đơn độc. Có khoảng 300 chú chó hoang trong khu vực rộng 2.600 km vuông. Chúng chung sống cùng với nai sừng tấm, linh miêu, thỏ rừng và sói trong khu vực. Trong khi những con ngựa Mông Cổ và gấu Belarus mới đến khu vực này trong thời gian gần đây, hay các loài động vật khác đến đây với tư cách là những kẻ cơ hội, th́ những chú chó này được coi là "loài bản địa".
"Vượt qua nghịch cảnh"
Sau thảm họa hạt nhân Chernobyl năm 1986, Pripyat và những ngôi làng xung quanh bị bỏ hoang, người dân không được phép đưa thú cưng đến nơi an toàn. "Lời nguyện cầu từ Chernobyl" (Chernobyl Prayer), một tác phẩm ghi lại những lời kể về thời kỳ lịch sử tàn khốc này, có đoạn kể về "những chú chó tru lên, cố gắng leo lên xe buưt. Những chú chó lai, những chú chó chăn cừu Đức. Những người lính lại đẩy chúng ra, đá chúng. Chúng đă chạy theo những chiếc xe buưt thật lâu, thật lâu".Các gia đ́nh cảm thấy đau ḷng khi bị buộc phải bỏ lại con vật cưng của ḿnh. Có người đă gài lên cửa nhà mảnh giấy nhớ ghi: "Đừng giết Zhulka của chúng tôi. Nó là một chú chó ngoan." Thế nhưng các kíp lính đă được cử đến để bắn chết các con vật. Mặc dù vậy, một số vẫn sống sót, sinh con đẻ cái. Hiện tại, trong khu vực này chủ yếu là con cháu của chúng đang sinh sống.
Cuộc sống không hề dễ dàng đối với những chú chó bị bỏ rơi ở Chernobyl. Chúng không chỉ phải chịu đựng những mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine trong khi không có nơi trú ẩn thích hợp, mà chúng c̣n bị bức xạ tác động và tuổi thọ bị rút ngắn. Rất ít trong số chúng sống thêm được quá sáu năm.Nhưng thời gian dần trôi, những chú chó đă dần học được cách vượt qua nghịch cảnh. Những chú chó sống gần các trạm kiểm soát của khu vực có những túp lều nhỏ do lính canh dựng cho chúng và một số con đủ khôn ngoan để tụ tập gần quán cà phê địa phương. Chúng cũng học được rằng sự hiện diện của con người đồng nghĩa với có thức ăn. Và thế là những "băng nhóm" chó này đă trở thành những "linh vật" không chính thức của Chernobyl, ở đó để chào đón những du khách dừng chân tại quán cà phê Desyatka để thưởng thức món súp borscht.Nadezhda Starodub, một hướng dẫn viên tour du lịch Chernobyl của Solo East, cho biết những người tham quan (khái niệm "khách du lịch" không được sử dụng trong khu vực này) yêu thích những chú chó.
"Hầu hết mọi người đều thấy chúng dễ thương, nhưng một số nghĩ rằng chúng có thể bị nhiễm xạ nên tránh chạm vào chúng". Không có quy tắc nào cấm du khách chạm vào chúng, nhưng Nadezhda yêu cầu khách phải cẩn trọng như cách họ đối xử với những con thú hoang khác. "Một số hướng dẫn viên sợ bị phàn nàn," cô nói, "v́ vậy họ cố gắng tránh những chú chó để được an toàn. Nhưng tôi yêu chúng."Trong khi những chú chó được du khách cho ăn và vui chơi, sức khỏe của chúng được chăm sóc bởi quỹ Clean Futures, một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ chuyên giúp đỡ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi tai nạn công nghiệp. Quỹ này đă thành lập ba pḥng khám thú y trong khu vực, bao gồm một pḥng khám bên trong nhà máy Chernobyl. Các pḥng khám điều trị các trường hợp khẩn cấp và cấp phát thuốc chủng ngừa bệnh dại, bệnh parvovirus, bệnh viêm gan siêu vi và bệnh viêm gan. Họ c̣n tiến hành triệt sản cho chó.
Lucas Hixson, đồng sáng lập quỹ Clean Futures, cho biết: "Tôi không nghĩ rằng chúng ta có thể loại bỏ hoàn toàn những chú chó trong 'vùng cấm'. Nhưng chúng tôi muốn giảm quy mô bầy đàn của chúng xuống mức có thể quản lư được để chúng tôi có thể nuôi và chăm sóc lâu dài cho chúng." Điều này sẽ giúp Chernobyl trở nên an toàn hơn cho những chú chó, cho cả công nhân và du khách.
Nhà máy Chernobyl gần đây đă được niêm phong trong một "cỗ quan tài" mới được thiết kế và xây dựng bởi một nhóm chuyên gia đa quốc gia, và sự hợp tác tương tự có thể được làm với những chú chó. Trong khu rừng phía sau Chernobyl, tôi nh́n lại chú chó Tarzan mắt vàng và thấy, đó không phải là một loài động vật hoang dă, mà là một ví dụ vui tươi về ḷng tốt và sự hợp tác toàn cầu./.
|
