Thông cáo báo chí của Nhà Trắng xác nhận rằng, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Biden đă "khẳng định sự ủng hộ kiên định của Mỹ đối với chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của Ukraine trước sự hung hăng ngày càng gia tăng của Nga ở Donbass và Crimea". Đối với t́nh h́nh Ukraine, chuyên gia dự đoán phản ứng có khả năng nhất từ Mỹ là tấn công quân sự vào biểu tượng và sức ảnh hưởng của Nga, mang lại sự bẽ bàng cho Moscow.
Phản ứng "ăn miếng trả miếng"
Theo nhà phân tích Ted Galen Carpenter, thành viên cấp cao đến từ tổ chức Tư vấn CATO (trụ sở tại Washington, D.C), căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Nga và Ukraine đang làm dấy lên một làn sóng giận dữ từ phía chính quyền ông Biden, cũng như từ hàng chục tổ chức tư vấn của Washington.
Chính quyền ông Biden liên tục đảm bảo với chính phủ Ukraine rằng, Mỹ và NATO sẽ hỗ trợ Kiev trong cuộc đối đầu với phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở đông Donbass, cũng như với chính Moscow.
Thông cáo báo chí của Nhà Trắng hôm 2/4 xác nhận rằng, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Biden đă "khẳng định sự ủng hộ kiên định của Mỹ đối với chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của Ukraine trước sự hung hăng ngày càng gia tăng của Nga ở Donbass và Crimea".
Các quan chức chính quyền cấp cao khác của Mỹ, gồm Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin và Ngoại trưởng Antony Blinken, cũng thể hiện sự ủng hộ tương tự.
Nh́n bề ngoài, quân đội Mỹ dường như rất hứng thú với một cuộc đọ sức quân sự cùng Moscow.
Quan hệ song phương giữa hai nước đă trở nên tồi tệ hơn nữa do chính quyền Mỹ hôm 15/4 áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt bổ sung đối với các doanh nghiệp và chính phủ Nga sau những cáo buộc về hành vi sai trái, như can thiệp bầu cữ Mỹ năm 2020, hung hăng với các nước láng giềng…
Tuy nhiên, các chuyên gia nghi ngờ việc Mỹ sẽ thực sự đi đến chiến tranh với Nga để bảo vệ Ukraine.
Học giả Anatol Lieven của Viện Quincy khẳng định thẳng thừng rằng Mỹ "không có ư định chống Nga". Do đó, Washington nên ngừng trang bị vũ khí cho Ukraine và ngừng khuyến khích lập trường ngày càng hiếu chiến của Kiev khi chống lại nước láng giềng vừa lớn hơn, vừa mạnh hơn của họ.
Người ta hy vọng rằng ông Lieven nói đúng. Như thế, ngay cả khi giao tranh nổ ra giữa Nga và Ukraine, sự tỉnh táo vẫn sẽ chiếm ưu thế và các nhà lănh đạo Mỹ sẽ không phát động một cuộc chiến có liên quan đến những rủi ro hạt nhân.
Nhà phân tích Ted Galen Carpenter dự đoán, chính quyền TT Biden có thể sẽ lựa chọn phương án "ăn miếng trả miếng" nếu Nga tấn công Ukraine.
Ông Carpenter cho hay, từng có một chính quyền khác của Mỹ khuyến khích các nước láng giềng của Nga thể hiện thái độ vênh váo và tự măn về quân sự, nhưng sau đó lại bỏ rơi đối tác của ḿnh khi cuộc chiến nổ ra.
Cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush đă khiến cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili tin rằng đất nước của ông là một đồng minh có giá trị với Mỹ, và rằng Mỹ cùng NATO sẽ đến giải cứu Gruzia nếu nước này rơi vào một cuộc xung đột vũ trang với Nga. Saakashvili có mọi lư do để kết luận rằng ông nhận được sự ủng hộ vững chắc của Washington.
Chính quyền cựu Tổng thống Bush đă cung cấp hàng triệu USD vũ khí cho Tbilisi, hỗ trợ Gruzia huấn luyện quân đội và tích cực vận động NATO chấp nhận Gruzia là thành viên mới.
Tuy nhiên, khi cựu Tổng thống Saakashvili, với sự tự tin quá mức, t́m cách giành lại quyền kiểm soát một số khu vực ly khai và triệt hạ các binh sĩ ǵn giữ ḥa b́nh của Nga đóng tại đó, Moscow đă tiến hành một đợt phản công khiến các đơn vị quân sự của Gruzia nhanh chóng bị tiêu diệt.
Bất chấp những tín hiệu ủng hộ trước đây của Washington, các lực lượng Mỹ và NATO đă rút lui một cách ranh mănh. Gruzia đă phải kư kết một hiệp định nhục nhă để kết thúc cuộc giao tranh.
Ông Carpenter nhận định, giờ đây, Washington cũng có thể phải đối mặt với một t́nh huống tương tự nếu Ukraine, mang theo niềm tin vào sự hỗ trợ của Mỹ-NATO, "cố gắng một cách điên rồ" để giành lại Crimea từ tay Nga hoặc phát động cuộc tấn công mới nhằm vào lực lượng ly khai thân Nga ở Donbass.
Do đă đặt cược uy tín của ḿnh một cách công khai khi ủng hộ Kiev, Washington sẽ khó từ bỏ Ukraine hơn là trong trường hợp chính quyền ông Bush với Gruzia. Mỹ sẽ không thể rút lui mà không hứng chịu những thiệt hại khó có thể bù đắp được với "uy tín" của ḿnh, trong tư cách là một siêu cường.
Thế nhưng, những quan chức thận trọng có thể nhận ra rằng, một cuộc can thiệp quân sự của Mỹ-NATO nhằm chống lại các lực lượng Nga sẽ là quá nguy hiểm.
Với những áp lực đối kháng đó, phản ứng có khả năng xảy ra nhất từ phía Mỹ là tấn công quân sự nhằm vào biểu tượng và sức ảnh hưởng của Nga, nhưng không dẫn tới một cuộc đối đầu quân sự trực diện với Moscow.
T́nh huống này gợi nhớ đến những lựa chọn mà các nhà lănh đạo Mỹ từng cân nhắc trong Chiến tranh Lạnh nếu Liên Xô nhắm vào phần phía Tây Berlin do phương Tây kiểm soát.
Phương án được nghĩ tới nhiều nhất lúc bấy giờ là Washington sẽ kiềm chế, không để xảy ra một cuộc đối đầu hạt nhân ở châu Âu, nhưng sẽ trả đũa bằng cách loại bỏ đồng minh của Moscow ở Tây Bán Cầu, đó là Cuba.
Serbia, Syria, Cuba hay Venezuela vào tầm ngắm?
Theo ông Carpenter, phản ứng "ăn miếng trả miếng" tương tự có thể c̣n có khả năng diễn ra cao hơn trong bối cảnh hiện nay, nếu t́nh thế đối đầu với Nga leo thang tới đỉnh điểm là nổ ra giao tranh giữa các lực lượng Nga và Ukraine.
Tuy nhiên, danh sách các mục tiêu khả thi để Mỹ trả đũa không c̣n dài. Việc đánh bại Serbia, như chính quyền cựu Tổng thống Bill Clinton muốn làm trong những năm 1990, sẽ là vô nghĩa. Mặc dù Belgrade duy tŕ quan hệ chặt chẽ với Moscow nhưng quốc gia này cũng đang t́m cách gia nhập Liên minh châu Âu.
Ông Carpenter cho rằng, chính quyền cựu TT Trump không hề giấu giếm ư định muốn chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bị lật đổ. Ảnh: Reuters
Syria là một "ứng viên" khả thi hơn nhưng việc phát động một cuộc tấn công lớn nhằm lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al‐ Assad sẽ có độ rủi ro gần như việc tấn công các lực lượng Nga ở Ukraine.
Moscow hiện có một căn cứ hải quân quan trọng ở Syria và hàng ngh́n binh sĩ đang làm nhiệm vụ tại quốc gia này. Do đó, nguy cơ xảy ra đụng độ giữa các lực lượng Mỹ và Nga tại đây có khả năng rất cao sẽ dẫn tới một cuộc chiến tranh toàn diện.
Cuba tiếp tục là một mục tiêu khả dĩ nhưng ông Carpenter cho rằng, vẫn c̣n một mục tiêu dễ dàng hơn đối với cuộc "chiến tranh giải phóng" mang đầy tính phô trương của Mỹ, trong khi vẫn đảm bảo sẽ mang lại "một sự bẽ bàng trên phương diện địa-chính trị" đối với Nga, đó là Venezuela.
Trước đó, chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump không hề giấu giếm rằng họ muốn chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bị lật đổ. Không chỉ hậu thuẫn về mặt ngoại giao và tài chính cho phe đối lập Juan Guaido, chính quyền ông Trump c̣n yêu cầu Nga dừng ngay hỗ trợ cho chính phủ của ông Maduro.
Theo ông Carpenter, Moscow được cho là đă dành sự hậu thuẫn lớn cho ông Maduro và không ngoa khi nói rằng Venezuela là một nước "theo đuôi" Kremlin. Trong những năm ông Trump cầm quyền, Mỹ và Nga đă tiến hành cuộc đối đầu liên quan tới Venezuela bằng các lực lượng ủy nhiệm.
Trong khi đó, bất chấp những kỳ vọng rộng răi rằng ông Biden sẽ theo đuổi một cách tiếp cận ḥa giải hơn, chính quyền của tân Tổng thống Mỹ vẫn tiếp tục chính sách của ông Trump.
Washington vẫn công nhận ông Guaido là Tổng thống hợp pháp của Venezuela và Nhà Trắng tiếp tục duy tŕ "tuyên bố khẩn cấp" của ông Trump, trong đó đề cập Venezuela là một mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Mỹ.
Games
