Chính sách của Mỹ đang mang lại cho Nga một lợi thế vô cùng lớn. Trong khi đó, các chuyên gia cảnh báo Washington về nguy cơ chiến tranh ủy nhiệm với Trung Quốc.
Ethiopia là quốc gia đông dân thứ hai của châu Phi và nằm ở sừng châu Phi, một khu vực địa chiến lược cực kỳ quan trọng. Sừng châu Phi là cửa ngõ cho luồng vận tải biển chính trên thế giới qua Biển Đỏ và Kênh đào Suez đến Địa Trung Hải.
Nước này đã liên tục tìm cách chống lại sự can thiệp của nước ngoài nhưng trong năm qua, sự can dự của các quốc gia bên ngoài vào Ethiopia đã tăng lên rất nhiều.
TRUNG QUỐC ĐÃ "CẮM RỄ" Ở ETHIOPIA TỪ LÂU
Ethiopia là đối tác kinh tế lâu đời của Trung Quốc. Mô hình phát triển của nước này bị ảnh hưởng nặng nề bởi nguồn đầu tư từ Trung Quốc kể từ năm 1991, sau cuộc nội chiến. Trung Quốc cuối cùng đã trở thành đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của Ethiopia.
Bắc Kinh cũng hỗ trợ xây dựng tuyến đường sắt Addis Ababa-Djibouti, dự án nổi bật trong khuôn khổ Vành đai & Con đường ở Sừng châu Phi.
Sự can thiệp của phương Tây vào Ethiopia có thể châm ngòi một cuộc chiến tranh ủy nhiệm với Trung Quốc (Ảnh minh họa)
Trước đại dịch COVID-19, Ethiopia là nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Phi. Quan hệ đối tác chiến lược giữa Trung Quốc và Ethiopia là quan hệ cùng có lợi và là hình mẫu hợp tác Nam-Nam [một thuật ngữ được dùng bởi các học giả và các nhà hoạch định chính sách để mô tả việc trao đổi tài nguyên, kỹ thuật và tri thức giữa các nước đang phát triển, được biết đến là các nước ở nam bán cầu].
Thế nhưng giờ đây, Mỹ đã bắt đầu gia tăng áp lực ở châu Phi và Ethiopia trở thành tâm điểm của chủ trương này.
Giới chuyên gia nhận định, sự can thiệp mạnh mẽ của các đồng minh phương Tây do Mỹ dẫn đầu có thể dẫn tới một cuộc chiến tranh ủy nhiệm với Trung Quốc.
ĐIỂM NÓNG MỚI TRONG CUỘC CẠNH TRANH NGA-MỸ
Ethiopia còn trở thành điểm bùng phát mới nhất trong cuộc Chiến tranh Lạnh mới giữa Nga-Mỹ. Quốc gia có vị trí chiến lược tại Sừng châu Phi đang đặt cả Nga và Mỹ ở giao điểm một lần nữa, trong bối cảnh cả hai nước này đang cạnh tranh giành tầm ảnh hưởng ở Ethiopia.
Vùng Tigray, cực bắc của Ethiopia đã phải đối mặt với quân nổi dậy kể từ tháng 11 năm ngoái. Chính phủ Ethiopia cáo buộc "Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray [TPLF] đã phát động các cuộc tấn công vào lực lượng Ethiopia.
Mỹ được cho là đã hỗ trợ TPLF trong 20 năm qua – điều đã kích động các nhóm thân chính phủ ở Ethiopia ủng hộ Nga. Bản thân Moscow dường như không ngại hỗ trợ chính phủ Ethiopia, trong khi đó, Mỹ lại đang áp đặt các biện pháp trừng phạt và hạn chế thị thực đối với quan chức chính phủ quốc gia châu Phi này.
Tại Ethiopia, đang có lo ngại ngày càng gia tăng rằng Mỹ sẽ can thiệp sâu do ủng hộ TPLF. Nhưng cũng chính vì thế mà điều này lại cho phép Nga can dự sâu vào quốc gia Đông Phi, Ethiopia cảm thấy rằng sự hỗ trợ của Moscow có thể giúp nước này chống lại sự can thiệp của Mỹ.
Những người biểu tình ủng hộ chính phủ Ethiopia đã gia tăng chống đối Mỹ kể từ tháng 5, khi Washington áp đặt các hạn chế hỗ trợ kinh tế và an ninh cho quốc gia Đông Phi trong cuộc xung đột Tigray.
Một số khẩu hiệu được đưa ra trong các cuộc mít tinh chống Mỹ bao gồm: "Nước Mỹ, hãy cho chúng tôi thấy cái mà các vị gọi là sự trung lập" hay "Ethiopia không cần ai ‘chăm sóc’ cả".
Tại cuộc mít tinh ủng hộ chính phủ do Bộ Thanh Niên Ethiopia tổ chức hồi tháng 5, Thị trưởng Addis Ababa tuyên bố: "Chúng tôi sẽ không bao giờ quỳ gối. Các điều kiện tiên quyết và hạn chế đi lại của Mỹ cùng đồng minh là hoàn toàn không thể chấp nhận được".
Dẫu vậy, Mỹ vẫn tiếp tục can thiệp vào Ethiopia trong cuộc xung đột Tigray. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã khiến mối quan hệ Mỹ-Ethiopia tổn hại nặng nề. Cựu Đại sứ Mỹ tại Ethiopia David Shinn nói: "Mối quan hệ giữa Mỹ với Ethiopia và Eritrea sẽ trải qua thời kỳ khó khăn trong thời gian tới, trừ phi các phía đạt được những tiến triển đáng kể trong việc giải quyết vấn đề nhân đạo ở khu vực Tigray".
Vấn đề lớn hơn đối với chính quyền Biden là khuynh hướng chống Mỹ đang nhanh chóng dẫn tới việc hình thành xu hướng ủng hộ Nga tại Ethiopia. Hình ảnh những người biểu tình ở Ethiopia và Maili vẫy cờ Nga xuất hiện nhiều hơn. Tại Ethiopia, việc vẫy cờ Nga đại diện cho thái độ tức giận, chống lại việc Mỹ can thiệp vào nội bộ của quốc gia Đông Phi.
Bản thân Nga cũng đang thúc đẩy mối quan hệ tốt đẹp hơn với Ethiopia. Đại sứ Ethiopia tại Nga Alemayehu Tegenu Aargau tiết lộ rằng Ethiopia và Nga đã ký một thỏa thuận về việc cung cấp vaccine Sputnik V cho quốc gia Đông Phi này.
Trong khi Mỹ đang mất dần ảnh hưởng tại Ethiopia vì cắt giảm hỗ trợ kinh tế và an ninh thì Nga lại đang củng cố sự hiện diện của mình thông qua sự giúp đỡ mang tính xây dựng cho quốc gia bị xung đột.
Do đó, sự hiện diện của Nga ở châu Phi đang gia tăng nhanh chóng, còn Mỹ thì tiếp tục đối mặt với những trở ngại do chính sách can thiệp của họ mang lại.
Hiện nay, Nga còn đang tích cực thắt chặt quan hệ với hai láng giềng lớn của Ethiopia, bao gồm Sudan và Somalia. Mặt khác, Mỹ đã mất ảnh hưởng ở cả hai quốc gia này do từng ném bom Sudan trong quá khứ và phát động cái gọi là "cuộc chiến chống khủng bố" ở Somalia.
Cho tới năm 2017, Nga vẫn chưa xây dựng được nhiều ảnh hưởng ở châu Phi nhưng ngày nay, Moscow đang tích cực can thiệp vào lục địa này. Nếu Nga có thể mở rộng hơn nữa sự hiện diện của họ ở Ethiopia thì Mỹ chỉ có thể tự đổ lỗi cho bản thân.
Các chính sách can thiệp của ông Biden ở Ethiopia đang cho phép Nga gia tăng ảnh hưởng ở quốc gia Đông Phi, đồng thời ngăn chặn nỗ lực của Mỹ nhằm phát triển Phong trào Giải phóng Nhân dân Tigray và làm suy yếu Addis Ababa.
VietBF @ Sưu tầm
