Ít ai có thể ngờ rằng Nga lại đi nước cờ ma quái và hiểm đến vậy để hạ nhục Israel. Một lần nữa Syria lại lập kỳ tích, Tel Aviv choáng váng, y như Mỹ-Anh-Pháp đã từng nếm đòn đau.
Liên tiếp trong 3 ngày 20, 22 và 25 tháng 7 vừa qua, Bộ Quốc phòng Nga phát đi 3 thông báo về việc các tên lửa Israel bị bắn hạ hàng loạt bởi phòng không Syria, xác suất tiêu diệt lên tới 100%, khiến không chỉ Tel Aviv mà còn cả các nhà quan sát Trung Đông và phương Tây choáng váng.
Tại sao những thông tin do Trung tâm Hòa giải các bên xung đột tại Syria của Nga lại mang đậm tính ồn ào như vậy?
Ngày 29/07, tờ The Times of Israel đã bình luận rằng việc bắn hạ tên lửa Israel ở Syria cho thấy "Nga dường như đang thử thách" chính phủ mới của tân Thủ tướng Israel Naftali Bennett, người vừa nhậm chức hôm 13 tháng 6 vừa qua, nhưng nhấn mạnh rằng "không có lý do gì phải hoảng loạn".
Tuy nhiên, Hayom, tờ báo lớn nhất ở Israel cảnh báo rằng Moscow có thể sẽ sớm "bẻ gãy đôi cánh của Israel" ở Syria. Các kênh truyền thông rơi vào vòng xoáy đổ lỗi cho chính phủ mới của ông Bennett, rằng Moscow đã "nhìn thấy sự yếu ớt, non kinh nghiệm, và thiếu chiều sâu trí thức" khi so sánh với chính quyền dưới thời cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Về phần mình, tờ Forbes dự đoán rằng những tuyên bố gần đây của Bộ Quốc phòng Nga không chỉ đưa ra tín hiệu cứng rắn với nội các của ông Bennett mà còn là cả với chính quyền của Tổng thống Mỹ Biden, nhằm giành lợi thế trên bàn đàm phán về vấn đề giảm căng thẳng ở Syria.
Hãng thông tấn đầu tiên lên tiếng cảnh báo về việc Nga được cho là "thay đổi quan điểm chính là tờ Asharq Al-Awsat của Saudi Arabia có trụ sở tại London.
Dẫn nguồn từ một "quan chức Nga" giấu tên, Al-Awsat đã phát đi một số tuyên bố lo ngại về chính sách của Moscow, Washington, và Tel-Aviv những chưa được xác nhận hoặc khẳng định bởi Nga, Mỹ hoặc Israel, Mark Sleboda, một cựu binh Mỹ và hiện là nhà phân tích về an ninh và đối ngoại quốc tế nhấn mạnh.
Tổng thống Nga Putin và cựu Thủ tướng Israel Netanyahu.
Đặc biệt, al-Awsat cho rằng Nga đã "xòe bàn tay ma" tăng cường gấp năng lực chiến đấu cho phòng không Syria và cung cấp nhiều vũ khí mới cho các lực lượng chính phủ trung thành với Tổng thống Assad.
Rõ ràng sự thay đổi này diễn ra sau khi thỏa thuận ngầm giữa Nga và Israel về việc "nước sông không phạm nước giếng" do cựu Thủ tướng Netanyahu khởi xướng đã kết thúc từ lúc ông Bennett nhậm chức vào tháng 6/2021, nhà phân tích nhận định trên cơ sở các nguồn tin từ Israel được Tạp chí Breaking Defence Mỹ dẫn lại.
"Trước đây, Quân đội Nga rất hiếm khi ghi nhận trong các buổi họp báo về các vụ tấn công của Israel nhằm đảm bảo cho các binh sĩ không bị ảnh hưởng, mặc dù đôi khi Bộ Quốc phòng Nga cũng thường phàn nàn một cách thoáng qua".
Ông không loại trừ khả năng Nga có thể đã tăng cường hỗ trợ năng lực phòng không cho Syria nhằm chống lại những đòn tập kích đường không của Israel nhằm "gây sức ép lên chính phủ mới của Israel để tiếp tục thi hành thỏa thuận giảm căng thẳng đã đạt được với chính phủ cũ" và/hoặc "thiết lập những lằn ranh đỏ mới cho cuộc chơi với chính phủ mới về các vụ tấn công ở Syria".
Moscow từ lâu đã chỉ trích Nhà nước Do Thái về việc xâm phạm và không kích trong lãnh thổ Syria. Vào ngày 08/07/2021, Russia, Iran, và Thổ Nhĩ Kỳ đồng loạt kêu gọi Israel dừng ngay các cuộc tấn công vào Syria. Israel "cãi" rằng họ chỉ tấn công các mục tiêu của Hezbollah, lực lượng bị Nhà nước Do Thái coi là khủng bố, và các cơ sở có liên quan tới Iran.
Cùng lúc đó, nhà phân tích an ninh chỉ ra rằng việc nâng cấp hệ thống phòng không Syria đã gửi tới các lực lượng Mỹ đang chiếm đóng một thông điệp cảnh cáo sắt đá:
"Quân đội Nga nỗ lực rất lớn để tránh tiến hành các chiến dịch quân sự có xung đột với Mỹ và tránh bất cứ đối đấu quân sự nào có thể dẫn tới hậu quả là xung đột trực tiếp giữa 2 cường quốc hạt nhân", ông nhấn mạnh.
"Trong trường hợp các lực lượng Mỹ trực tiếp tấn công vào một căn cứ quân sự Nga ở Syria, rất khó đoán liệu Quân đội Nga có thể tấn công tên lửa hay máy bay Mỹ".
Có thay đổi gì trong cách Nga phản ứng các cuộc tấn công của Israel?
Một điều khiến người ta bối rối là có gì đặc biệt trong các thông báo của Bộ Quốc phòng Nga hồi tháng 7 vừa qua. Chuyên gia Sleboda giải thích rằng, trước hết và tiên quyết, Bộ Quốc phòng Nga trước đó chưa bao giờ bình luận về những thông báo của Quân đội Syria liên quan tới việc đánh bại các đợt tấn công của Israel.
Nhà phân tích an ninh ghi nhận rằng dưới thời Thủ tướng Israel Netanyahu "Các lực lượng Quân đội Nga duy trì nghiêm ngặt chính sách 'mắt nhắm - mắt mở' với các hành động của Israel ở Syria và kiềm chế hành động với hy vọng tránh được nguy cơ bùng lên xung đột quân sự quy mô lớn".
Tuy nhiên, vào ngày 20/07/2021, một quan chức cấp cao Quân đội Nga, Chuẩn đô đốc Vadim Kulit, người đứng đầu Trung tâm hòa giải các bên xung đột tại Syria của Nga tuyên bố rằng:
Ngày 19/07, 4 chiến đấu cơ F-16 Israel đã phóng 8 quả tên lửa có điều khiển vào các mục tiêu ở tỉnh Aleppo, Syria. 7 quả trong số đó bị tiêu diệt bởi những tổ hợp phòng không của Syria do Nga chế tạo gồm Pantsir (NATO định danh: SA-22 Greyhound) và Buk-M2E (NATO định danh: SA-17 Grizzly).
Ngày 22/07, 2 máy bay F-16 Israel tiếp tục phóng 4 quả tên lửa có điều khiển từ không phận Li-băng nhằm vào các mục tiêu tại tỉnh Homs, Syria, tất cả, theo Chuẩn đô đốc Kulit, đều đã bị tiêu diệt bởi tổ hợp tên lửa phòng không Buk-M2E tầm trung.
Ngày 25/07, 2 máy bay F-16 Israel phóng 2 quả tên lửa có điều khiển vào một mục tiêu ở khu dân cư Seidat-Zeinab, thuộc vùng thủ đô Damascus. Một lần nữa, cả 2 quả đạn đều bị bắn hạ bởi tên lửa phòng không Buk-M2E.
Chuyên gia Sleboda chú ý đặc biệt vào thực tế rằng Buk-M2E, một tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung tiên tiến được thiết kế và sản xuất bởi Almaz-Antey, đã lần đầu tiên được sử dụng để đánh chặn tên lửa Israel.
Trước đó, Breaking Defence dẫn các nguồn tin Israel xác nhận rằng Buk-M2E chưa từng được sử dụng để đánh trả tên lửa Israeli. Tạp chí quân sự này cũng nêu giả thuyết rằng có thể các tổ hợp tên lửa phòng không này được vận hành bởi các kíp chiến đấu Nga. Sleboda nhất trí rằng trường hợp trên hoàn toàn có thể xảy ra.
Thêm nữa, việc đánh chặn thành công các tên lửa Israel bởi các tổ hợp phòng không hiện đại do Nga sản xuất được nhắc đi nhắc lại tới 3 lần liền, chỉ trong vòng 1 tuần.
Theo Sleboda, "Nếu Nga tiếp tục chủ động sử dụng sức mạnh phòng không ở Syria nhằm đối phó với các đợt tấn công của Israel thì sẽ buộc Israel phải sử dụng thêm nhiều vũ khí tầm xa phóng từ ngoài tầm hỏa lực phòng không đối phương như bom lượn tầm xa, UAV và tên lửa hành trình để tiến hành các chiến dịch tấn công.
Đồng thời, họ phải phóng đi từ cự ly lớn hơn, ngoài không phận Li-băng và Jordan, ngoài khu vực không phận căn cứ al-Tanf mà Mỹ chiếm đóng ở Syria hoặc từ ngoài khu vực cao nguyên Golan bị Israel chiếm đóng".
Những vụ tấn công như vậy sẽ phải "đối mặt với tỷ lệ bị bắn hạ cao hơn rất nhiều và điều đó dẫn tới chi phí cực kỳ đắt đỏ với chính phủ Israel và làm tăng thêm rủi ro đẩy căng thẳng với Moscow lên cao hơn", ông nhận định.
Tổng thống mới của Iran
Nhà phân tích an ninh không nghĩ rằng việc Nga thay đổi thái độ với các vụ tấn công của Israel có thể cũng là tín hiệu với chính quyền mới của tân Tổng thống Iran Ebrahim Raisi người vừa được Lãnh tụ tối cao Ayatollah Seyed Ali Khamenei phê chuẩn hôm 03/08/2021.
Chiến lược ngoại giao của Iran từ lâu đã được xác định rõ bởi Lãnh tụ tối cao Ayatollah Seyed Ali Khamenei, đồng thời các hoạt động quân sự của nước này được thực hiện bởi Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) dưới sự chỉ huy và mệnh lệnh trực tiếp từ Lãnh tụ tối cao. Chính sách đối ngoại của Iran dường như sẽ không có bất cứ thay đổi nào.
Tuy nhiên, "thực tế là một người cứng rắn như Raisi… được nhìn nhận là được sự ủng hộ cực lớn bởi Lãnh tụ tối cao, có thể sẽ tiến hành các chính sách ngoại giao chủ động và cứng rắn hơn và quân đội sẽ được điều hành trực tiếp bởi Lãnh tụ tối cao và từ đó dẫn tới việc tăng cường hỗ trợ quân sự cho Syria", ông Sleboda bình luận.
Quay trở lại thời điểm tháng 7/2020, Tehran và Damascus đã ký hiệp định hợp tác an ninh, quốc phòng và quân sự toàn diện. Tờ The Raialyoum dẫn lại bởi The Tehran Times, tuyên bố rằng thỏa thuận mới sẽ cho phép Iran triển khai "ít nhất 2 loại tên lửa phòng không nội địa" tới Syria, đó là các hệ thống Bavar-373 và Khordad-3.
Theo Forbes, những hệ thống tên lửa phòng không thế hệ mới này có thể giúp Iran thiết lập "vùng Chống tiếp cận/ Chống xâm nhập (Anti-Access/Area Denial, viết tắt là A2/AD)" bảo vệ các khu vực chiến lược đặc biệt quan trọng" ở Levant (bao gồm Liban, Syria, Jordan, Israel và các vùng lãnh thổ của Palestine. Đôi khi cũng bao gồm cả Cộng hòa Síp, Sinai và Iraq).
Chuyên gia Sleboda tin rằng "Chiến lược quân sự của Nga và Iran trong thời điểm này là tập trung vào việc củng cố ổn định cho chính quyền Syria, tái thiết và phát triển trên các khu vực trọng yếu của Syria, nhưng nơi đã giành được quyền kiểm soát".
VietBF @ Sưu tầm
