Mỹ muối mặt vì kho khí tài rơi vào tay Taliban

[sunshine1104]

Lượng lớn vũ khí Mỹ cấp cho quân đội Afghanistan rơi vào tay Taliban, khiến Washington lên phương án không kích phá hủy chúng.

Nhiều video trên mạng xã hội gần đây cho thấy các tay súng Taliban diễu hành trên xe thiết giáp do Mỹ chế tạo, sử dụng vũ khí trang bị và quân phục do Mỹ sản xuất, trèo lên trực thăng Black Hawk được Mỹ chuyển giao cho quân đội Afghanistan. Đây được coi là những hình ảnh làm Nhà Trắng mất mặt, cũng như gây nhiều chỉ trích về cách xử lý của chính quyền Tổng thống Joe Biden với tình hình Afghanistan.

Quan chức Mỹ giấu tên thừa nhận chưa có thống kê cụ thể về số vũ khí Mỹ rơi vào tay Taliban, nhưng tiết lộ lực lượng này đã kiểm soát hơn 2.000 xe thiết giáp, chủ yếu là xe đa dụng Humvee và xe kháng mìn MRAP, 40 máy bay các loại, bao gồm cả trực thăng UH-60 Black Hawk, trực thăng vũ trang hạng nhẹ MD-530 và trinh sát cơ không người lái ScanEagle. "Những thứ chưa bị phá hủy đều thuộc về Taliban", quan chức này cho hay.

Phần lớn số vũ khí này được Taliban tịch thu từ quân đội Afghanistan, lực lượng đã nhanh chóng đầu hàng dù được Mỹ đổ hàng chục tỷ USD trang bị, huấn luyện suốt 20 năm qua.

Nhiều đảng viên Cộng hòa đã nhận cơ hội này mỉa mai chính quyền Biden. "Nhờ quyết định rút quân của Biden, Taliban giờ đây được trang bị tốt hơn bao giờ hết", Ronna McDaniel, chủ tịch ủy ban quốc gia đảng Cộng hòa, nói.

Nhiều quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Mỹ cảnh báo những khí tài trên có thể được dùng để tấn công dân thường hoặc rơi vào tay các nhóm khủng bố như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, thậm chí được chuyển giao cho các đối thủ của Mỹ như Nga và Trung Quốc.

Trước những lo ngại này, quan chức Mỹ giấu tên cho biết Lầu Năm Góc đang xem xét khả năng tung đòn không kích nhằm vào khí tài lớn như trực thăng lọt vào tay Taliban. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại hành động quân sự đó sẽ gây thù với Taliban và cản trở chiến dịch sơ tán của Washington tại Kabul.

Các quan chức Mỹ từng dự đoán quân chính phủ Afghanistan có thể cầm cự trong vài tháng sau khi Washington rút lực lượng. Tuy nhiên, đội quân thường trực hơn 180.000 người lại sụp đổ chỉ trong vài tuần, dù có ưu thế về kinh nghiệm, quân số, kinh phí và trang bị. Taliban tiến vào thủ đô Kabul tối 15/8 mà không gặp sự kháng cự nào từ lực lượng chính phủ và nắm quyền lực tại Afghanistan.

"Chúng tôi chưa có bức tranh toàn cảnh về toàn bộ trang bị khí tài đã mất. Tuy nhiên, chắc chắn một lượng lớn trong số đó đã rơi vào tay Taliban. Chúng tôi cảm thấy họ sẽ không sẵn sàng bàn giao số vũ khí đó cho lực lượng Mỹ tại sân bay", Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 17/8.

Tướng Hank Taylor, phụ trách hậu cần tại Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, trước đó liên tục né tránh trả lời câu hỏi về cách Mỹ xử lý số khí tài rơi vào tay Taliban.

Một ngày sau, phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby chưa có câu trả lời rõ ràng về phương án giải quyết. "Rõ ràng chúng tôi không muốn thấy khí tài của mình trong tay những lực lượng hành động đi ngược lại lợi ích của Mỹ hoặc người dân Afghanistan. Có nhiều lựa chọn chính sách có thể được áp dụng, bao gồm cả phá hủy chúng", ông nói.

Một số chuyên gia cho rằng những khí tài này không giúp được nhiều cho Taliban. "Các vũ khí nguy hiểm nhất mà Taliban thu được là pháo mặt đất D-30 cỡ nòng 122 mm do Liên Xô sản xuất và khí tài của không quân Afghanistan. Chưa rõ họ có khả năng sử dụng toàn bộ máy bay đã thu được hay không, nhưng Taliban cho thấy họ thừa sức dùng pháo D-30", Jonathan Schroden, giám đốc Chương trình Đối phó Các mối đe dọa và Thách thức ở tổ chức tư vấn an ninh CNA tại Mỹ, nhận xét.